Pracodawca jest inicjatorem przyznawania nagród pracownikom. Od pracodawcy zależy, czy nagroda zostanie przyznana i wypłacona. Pracownik nie ma prawa się jej domagać. Nagroda staje się świadczeniem należnym jedynie wtedy, gdy została już pracownikowi oficjalnie przyznana. Wówczas pracodawca ma obowiązek jej wypłaty w obiecanej wysokości, ponieważ przyznanie to należy potraktować jako obietnicę wypłaty.
Nagroda jubileuszowa
Nagroda jubileuszowa jest wbrew swej nazwie premią. Po spełnieniu kryterium stażu pracy pracownik musi otrzymać nagrodę. Poza pracownikami sfery budżetowej oraz samorządowej nagrody jubileuszowe występują o tyle tylko, o ile wynika to regulaminu lub układu zbiorowego. Z reguły regulacje płacowe wprowadzają 5-letnie progi stażu pracy, po których pracownik nabywa prawo do nagrody, ale nie jest to reguła ściśle obowiązująca. Wysokość takiej nagrody liczona jest najczęściej procentowo, w relacji do wynagrodzenia za pracę.
Nagroda roczna (tzw. trzynastka)
Nagroda ta jest kolejnym przypadkiem premii. Pracownik ma roszczenie o jej wypłatę po spełnieniu warunków. Wypłacana jest co roku określonym grupom pracowników (np. tzw. budżetówce). Pracownicy uzyskują prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy pełnego roku kalendarzowego. Pracownicy firm prywatnych otrzymają trzynastkę, jeśli pracodawca unormuje to w regulaminie wynagradzania czy układzie zbiorowym pracy.
Nagroda pieniężna za wzorowe wypełnianie obowiązków.
Wypłacana jest za przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości. Przyznanie tej nagrody zależy od decyzji pracodawcy. Nawet jeśli dany pracownik wzorowo wypełnia swoje obowiązki, jest bardzo wydajny, a jego praca – wysokiej jakości, może nie dostać nagrody.
Pracodawca zobowiązany jest złożyć informację do akt osobowych pracownika o przyznaniu nagrody za szczególnie istotne dla pracodawcy osiągnięcia pracownika.
Nagroda zespołowa lub indywidualna za wybitne osiągnięcia
Nagroda ta wypłacana jest w trakcie jakichś okoliczności, np. z okazji kolejnej rocznicy powstania firmy.