Celem badań jest sprawdzenie czy pracownik może wykonywać pracę na danym stanowisku i w określonych warunkach, bez uszczerbku dla zdrowia. Pracodawca nie może zatrudnić pracownika bez aktualnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do jej wykonywania.
Rodzaje badań lekarskich
Przewiduje się trzy rodzaje badań lekarskich, a mianowicie:
- badania wstępne,
- badania okresowe,
- badania kontrolne.
Badaniom wstępne
Badaniom wstępnym poddawani są nowo zatrudniani pracownicy, młodociani oraz pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Obowiązek kierowania kandydatów do pracy na wstępne badania lekarskie ma charakter bezwzględny. Oznacza to, że wykonane przez pracownika badania dla potrzeb innego zakładu pracy lub w innym celu nie mogą zastąpić badań uwzględniających konkretne stanowisko i warunki pracy panujące u aktualnego pracodawcy.
Badania okresowe
Badania okresowe mają na celu sprawdzenie stanu zdrowia pracownika w trakcie zatrudnienia. Badania tego rodzaju przeprowadzane są z różną częstotliwością, w zależności od występowania czynników szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia pracowników. Najczęściej odbywają się one co 2-4 lata.
Badania kontrolne
Badania kontrolne są badaniami dodatkowymi. O potrzebie przeprowadzenia takich badań decyduje niezdolność pracownika trwająca dłużej niż 30 dni.
Pracodawca ma obowiązek skierować na badania kontrolne każdego pracownika, który chorował dłużej niż miesiąc.
Sposób przeprowadzania badań
Profilaktyczne badania lekarskie przeprowadzane są na podstawie skierowania pracodawcy. W przypadku skierowania na badania wstępne, powinno ono określić rodzaj stanowiska pracy, na którym mają być zatrudnieni. W skierowaniu należy także zawrzeć informację o zagrożeniach, czynnikach szkodliwych dla zdrowia lub innych uciążliwościach występujących na tym stanowisku pracy.
Koszty związane z przeprowadzaniem badań obciążają pracodawcę, który ponosi także inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.
Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. W razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.