Zwolnienie dyscyplinarne
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jest bardziej znane, jako zwolnienie dyscyplinarne. Tzw. dyscyplinarka jest narzędziem, które daje pracodawcy możliwość rozstania się z pracownikiem z dnia na dzień. Tryb ten można jednak stosować jedynie w szczególnych, uzasadnionych wypadkach określonych przez ustawodawcę w art. 52 kodeksu pracy.
Zobacz również: Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia WZÓR
Przyczyny dyscyplinarnego zwolnienia z pracy
Przyczynami takiego rozwiązania umowy mogą być:
- ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku (jeśli przestępstwo jest oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem) oraz
- zawiniona utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Naruszenie obowiązków pracowniczych
Jeśli chodzi o ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych trzeba podkreślić, że ustawodawca celowo nie tylko nie wskazuje enumeratywnie, jakie czyny pracownika są ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków, ale też nie odnosi się do ustalenia ich katalogu.– Takie rozwiązanie służy pewnej swobodzie pracodawcy, co do kształtowania katalogu podstawowych obowiązków niezbędnych dla danego zawodu, branży czy też specyfiki samego zakładu pracy. Należy jedynie wskazać, iż katalog głównych i najistotniejszych obowiązków pracownika znajduje się w art. 100 kodeksu pracy i to on powinien stanowić punkt wyjścia dla wszystkich pracodawców oceniających daną sytuację - dodaje Marta Kosakowska, aplikant adwokacki TGC Corporate Lawyers. Dodatkowo, aby móc zastosować ten rodzaj rozwiązania umowy, pracodawca musi pamiętać o ustaleniu znacznego stopnia winy pracownika (rażące niedbalstwo lub wina umyślna) oraz udowodnić, że zachowanie pracownika powoduje zagrożenie bądź też naruszenie jego interesów.
Polecamy: Jak wypowiadać umowy o pracę. Procedura i wzory dokumentów.
Dyscyplinarka za popełnienie przestępstwa
W przypadku popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku (jeśli przestępstwo jest oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem), jego umowa może zostać dyscyplinarnie rozwiązana jeśli zostaną spełnione trzy warunki.
- Po pierwsze pracownik musi popełnić przestępstwo, czyli czyn zabroniony, społecznie szkodliwy lub niebezpieczny, zdefiniowany i zagrożony karą na mocy kodeksu karnego. Nie ma to zastosowania w przypadku popełnienia przez niego wykroczenia, czyli czynu społecznie szkodliwego określanego przez kodeks wykroczeń.
- Po drugie, przestępstwo musi mieć być popełnione w czasie trwania stosunku pracy.
- Po trzecie, popełnione przestępstwo musi powodować niemożność dalszego zatrudniania pracownika na danym stanowisku co oznacza, że istnieje wyraźny związek pomiędzy popełnionym przestępstwem, a piastowanym przez pracownika stanowiskiem.
Zwolnienie pracownika, który popełnił przestępstwo
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Utrata uprawnień
Aby zwolnić pracownika z powodu zawinionej utraty przez niego uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, niezbędne jest stwierdzenie tego faktu przez odpowiedni, uprawniony do tego organ. Przykładem takiej sytuacji jest utracenie prawa jazdy przez zawodowego kierowcę. - Należy pamiętać, że uprawnienie pracodawcy do rozstania się z pracownikiem w trybie art. 52 § 1 kodeksu pracy jest ściśle określone w czasie. Pracodawca może skorzystać z powyższego rozwiązania przez okres maksymalnie miesiąca od dnia, w którym powziął niebudzącą wątpliwości wiedzę o ziszczeniu się podstaw lub przesłanek pozwalających zastosować zwolnienie dyscyplinarnego – tłumaczy Marta Kosakowska.
Dodatkowe obowiązki pracodawcy przy zwolnieniu dyscyplinarnym
Oprócz zachowania terminu do złożenia swojego oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy, pracodawca powinien pamiętać o konieczności zawiadomienia związku zawodowego, którego członkiem jest zwalniany bez zachowania okresu wypowiedzenia pracownik. Wówczas niezbędne jest przedstawienie związkowi powodów rozwiązania umowy. - Dla celów dowodowych zasadne jest stosowanie pisemnego zawiadomienia, wówczas pracodawca ma pewność, że wszystkie terminy zostały spełnione i unika ewentualnych nieścisłości co do dat – podsumowuje ekspertka. Związek zawodowy powinien przedstawić swoje stanowisko w terminie 3 dni. Jego opinia jest jednak jedynie pomocnicza i pracodawca ma prawo do podjęcia ostatecznie decyzji według swojego uznania.