Prawo pracy zabezpiecza interesy kobiet, które przebywają na urlopie macierzyńskim. W tym czasie pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę. Kobieta nie może być zwolniona, chyba że została zatrudniona na okres próbny nie przekraczający 1 miesiąca.
Rozwiązanie umowy o pracę
Umowa o pracę może zostać rozwiązana co do zasady tylko w drodze porozumienia stron.
Zerwanie umowy przez pracodawcę (bez porozumienia stron) uzasadniają tylko wyjątkowe okoliczności. Należą do nich:
likwidacja lub ogłoszenie likwidacji firmy, zachowania pracownicy uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z jej winy (zwolnienie dyscyplinarne).
Zobacz: Ważne terminy przy rozwiązaniu umowy o pracę
Rola związków zawodowych
Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem na urlopie macierzyńskim musi odbywać się pod nadzorem związków zawodowych.
Likwidacja firmy
W przypadku likwidacji lub upadłości zakładu pracy pracodawca ma obowiązek uzgodnić z odpowiednim związkiem zawodowym termin rozwiązania umowy o pracę. O likwidacji firmy mówimy w przypadku ogłoszenia upadłości danego podmiotu gospodarczego, wyrażonej w akcie prawnym. Nie jest konieczne stałe i faktyczne unieruchomienie zakładu pracy.
Likwidacją nie jest więc przeniesienie firmy na innego pracodawcę ani częściowe ograniczenie działalności zakładu
Zwolnienie dyscyplinarne
W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego konieczna jest zgoda zakładowej organizacji związkowej.
W takich okolicznościach praktycznie wyłączona jest ochrona pracownic przed zwolnieniem w czasie urlopu macierzyńskiego. Pracownicy przysługuje tylko prawo do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, w sytuacji gdy pracodawca nie jest w stanie zapewnić innej pracy w okresie wypowiedzenia.
Zobacz serwis: Rozwiązanie umowy
Zwolnienie bez zgody związków zawodowych
W przypadku zwolnienia z pracy bez zgody związków zawodowych, pracownica aby odzyskać miejsce pracy, musi wnieść do sądu pracy stosowny pozew przeciwko pracodawcy. Pozew musi być wniesiony w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę. Zwolnienie to może być uznane za nieważne wyłącznie na drodze sądowej. Brak pozwu lub niedotrzymanie terminu na jego złożenie powoduje rozwiązanie stosunku pracy.
Zwolnienia grupowe
Okres urlopu macierzyńskiego chroni kobietę również przed wypowiedzeniem umowy o pracę w przypadku tzw. zwolnień grupowych. W takiej sytuacji pracodawca może co najwyżej wypowiedzieć pracownicy jej warunki pracy i płacy (tzw. wypowiedzenie zmieniające). Jeżeli miałoby to wiązać się z obniżeniem wynagrodzenia przysługiwać jej będzie do końca okresu urlopu macierzyńskiego dodatek wyrównawczy (stanowi on różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego zmianę warunków pracy i płacy, a wynagrodzeniem po wprowadzeniu tych zmian).
Podstawa prawna
•ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy;
•ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw