Umowa o pracę może zostać rozwiązana także z inicjatywy pracownika. Może on tego dokonać bez wypowiedzenia, w sytuacji gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec niego. Wskazana ewentualność przewidziana jest wprost w art. 55 p.1 [1] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141). Przez „ciężkość naruszenia" rozumie się znaczny stopień winy sprawcy tego naruszenia, czyli winę umyślną lub rażące niedbalstwo. Tak definiowane „naruszenie podstawowego obowiązku” powinno skutkować poważnymi konsekwencjami dla pracownika.
Wypłata wynagrodzenia
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 24 października 2013 r. (sygn. akt.II PK 25/13) przyczyną uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy może być brak terminowego wypłacania wynagrodzenia. Z obowiązku wypłaty wynagrodzenia pracodawcy nie zwalnia fakt, że sam nie otrzymał spodziewanych należności finansowych. Brak wynagrodzenia za pracę niewątpliwie rodzi negatywne konsekwencje dla pracownika, np. nie ma on możliwości uiszczenia zaciągniętych zobowiązań (czynszu za mieszkanie). Wypłata wynagrodzenia jest – zgodnie z art. 85 p. 1 kodeksu pracy – jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Wypłata następować powinna co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.
Zobacz również: Rozwiązanie umowy przez pracownika bez wypowiedzenia z winy pracodawcy
Nienależyte wykonywanie obowiązków
Usprawiedliwieniem dla pracodawcy nie może być fakt, że pracownik nienależycie wykonywał swoje obowiązki. Naruszenie obowiązków przez zatrudnionego uprawnia pracodawcę do skorzystania z odpowiednich środków prawnych przewidzianych w kodeksie pracy. Brak wypłaty wynagrodzenia lub opóźnienia w jego wypłacie nie stanowią bowiem adekwatnej reakcji na niewywiązywanie się przez pracownika z przydzielonych obowiązków.
Termin rozwiązania
Pracownik może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w ciągu miesiąca od dowiedzenia się przez niego o zaistnieniu przyczyny uzasadniającej (tutaj: od dowiedzenia się o niewypłacaniu wynagrodzenia), nie natomiast od zaistnienia samego zdarzenia powiązanego z ewentualnym brakiem wynagrodzenia. Brak wypłaty wynagrodzenia ma co do zasady charakter ciągłego naruszenia obowiązków pracodawcy. Zatrudniony ma prawo rozwiązania umowy z tego tytułu w ciągu jednego miesiąca od powzięcia informacji o ostatnim naruszeniu.
Forma rozwiązania
Umowę można rozwiązać osobiście lub przez pełnomocnika. Rozwiązanie, czyli jednostronne oświadczenie woli pracownika, wymaga formy pisemnej. Należy w nim wskazać przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Nie przesądza to jednak o jego ważności. Stąd rozwiązanie umowy złożone w formie maila czy faksu także będzie skuteczne.
Polecamy serwis: Praca
Wskazane regulacje dotyczą wyłącznie pracowników, więc osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, niezależnie od tego na jaki czas została ona zawarta. Nie mają zastosowania do zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, np. umowy zlecenia.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141),
- wyrok SN z 24 października 2013 r. (sygn. akt.II PK 25/13).