Coraz większą wagę do doradztwa zawodowego przywiązuje się w szkołach na różnym poziomie kształcenia. Już w szkołach podstawowych dzieci są przygotowywane do wyboru gimnazjum zgodnego z ich zainteresowaniami czy w gimnazjum pomaga się w wyborze szkoły ponadgimnazjalnej, odpowiedniego profilu klasy czy typu szkoły. Młode osoby zostają zapoznawane z możliwościami, jakie mogą wykorzystać w toku swojego kształcenia czy pracy zawodowej. Większy problem natomiast jest z osobami starszymi.
Osoby, które mają dosyć bogate doświadczenie zawodowe, rozpoczęły pracę ponad 20 czy 30 lat temu mają duże trudności w odnalezieniu się na obecnym rynku pracy, ponieważ w tamtym czasie pracy szukało się w inny sposób. Duże problemy mają zwłaszcza te osoby, które spędziły całe swoje życie zawodowe w jednym miejscu zatrudnienia. Trudność polega na tym, że bezrobotny nie posiada doświadczenia w poszukiwaniu zatrudnienia, nie miał do czynienia ze zmianą pracy, ma nawyki związane z jedną firmą, zna tylko jej sposób funkcjonowania.
Zobacz: Targi branżowe szansą na znalezienie zatrudnienia
Osobom po 40 czy 50 roku życia bardzo trudno odnaleźć się na obecnym rynku pracy, zwłaszcza w momencie, kiedy mają dużą przerwę w zatrudnieniu. Nie posiadają one bowiem umiejętności prezentowania się pracodawcy w taki sposób, aby przekonać go, że będą najbardziej odpowiednim kandydatem do pracy. Kiedyś chwalenie się swoimi zaletami było źle postrzegane, osoby te (zwłaszcza kobiety) wychowywane były w przeświadczeniu, że ogromną wartością jest skromność i w ten sposób należy postępować. Często takim osobom brakuje siły przebicia, przebojowości, łatwo się zniechęcają niepowodzeniami, mają niską samoocenę, nie wierzą we własne możliwości, uważają że zdecydowanie większe szanse na zatrudnienie mają młodzi. Rzeczywiście osobom starszym często brakuje elastyczności, kreatywności w poszukiwaniu pracy. Mają zdecydowanie większe oczekiwania niż osoby młode, co wynika z ich doświadczenia i pewnej pozycji zawodowej.
Jak zatem powinno wyglądać doradztwo zawodowe dla osób starszych? Przede wszystkim osoby poszukujące pracy powinny mieć świadomość, że istnieją osoby, które mogą pomóc w aktywizacji zawodowej, mogą pomóc w podejmowaniu decyzji zawodowych, monitorować proces poszukiwania pracy. Dlatego bardzo istotna jest informacja zawodowa – jakie możliwości te osoby mają, z jakiej pomocy mogą korzystać, gdzie się udać w razie pytań i wątpliwości.
Zobacz: Porada prawna
Często dużym problemem dla starszych osób jest stworzenie dokumentów aplikacyjnych, bowiem są oni przyzwyczajeni do pisania podania o pracę. Dlatego też przedstawienie swojej osoby w kategoriach umiejętności, zalet czy kwalifikacji staje się trudnością. Oprócz tego często dochodzi też brak znajomości obsługi komputera, który nieodzownie związany jest z aplikacją. Trudności z technologiami informatycznymi sprawiają, że dostęp do wielu ofert pracy jest ograniczony. Pracodawcy coraz chętniej zamieszczają oferty w Internecie i oczekują, że aplikacje również będą wpływały w formie elektronicznej. Jeśli kandydat do pracy nie posiada takich umiejętności, wówczas rynek pracy bardzo się zawęża.
Problemem często jest także fakt, że zawody czy stanowiska na których osoby pracowały przez wiele lat już nie istnieją lub się zdezaktualizowały. Istnieje potrzeba ciągłego podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych, uczenia się nowych rzeczy, nabywania nowych umiejętności. Zdarza się, że starszym osobom ciężko przychodzi nauka, uważają, że mają dostateczną wiedzę na dany temat, ponieważ to wynika z wieloletniego doświadczenia. Dlatego też bardzo dobrą formą aktywizującą osoby starsze są szkolenia czy kursy, które pomagają w nabyciu nowych umiejętności. Szkolenia te nie tylko pozwolą na uatrakcyjnienie kandydata na rynku pracy, lecz również pozwoli mu na zwiększenie jego samooceny. Kursy dla osób bezrobotnych mają także funkcję integracyjną, społeczną. Osoba uczestnicząc w takiej formie kształcenia ma możliwość poznania innych w podobnym wieku oraz z podobnymi deficytami zawodowymi. Daje to wówczas możliwość rozmowy i wspólnego szukania rozwiązań. Poza tym jeśli osoba jest długotrwale bezrobotna, to zazwyczaj również zaniedbuje się towarzysko, a takie szkolenie jest dobrą okazją do zniwelowania tych deficytów.
Zobacz serwis: Rekrutacja
Główną zaletą osób starszych jest bogate doświadczenie zawodowe, dlatego też kandydaci powinni przedstawiać ten fakt jako swój atut, bardzo ważną zaletę. Oprócz doświadczenia zawodowego kandydaci do pracy mają bardzo duże doświadczenie życiowe i kompetencje społeczne, które coraz częściej są istotne dla pracodawców.
Najważniejsze, aby osoba nie myślała o swoim wieku jako o barierze w poszukiwaniu pracy, która jest nie do przejścia. Często osoby zakładają z góry, że nie otrzymają zatrudnienia właśnie z powodu swojego wieku, nie biorąc pod uwagę innych ograniczeń, które mogą być rzeczywistą przyczyną niepowodzeń na rynku pracy. Dlatego też ważne, aby w jak najlepszym stopniu przygotować się pod względem merytorycznym, aby pracodawca widział w kandydacie jego potencjał, a nie skupiał się na deficytach.