Zatrucie w pracy – czy jest kwalifikowane w kategoriach wypadku przy pracy? Wykorzystywane w czasie pracy rozmaite substancje chemiczne, a także ich mieszaniny, mogą mimo stosowania odpowiednich procedur – spowodować zatrucie pracownika. Jak ocenić takie zdarzenie? Co robić, gdy dojdzie do zatrucia? Jakie są obowiązki pracodawcy?
- Przyczyny zatruć i ich rodzaje
- Jakie są objawy zatruć
- Pierwsza pomoc przy zatruciu
- Brak regulacji prawnej. Jak interpretować zatrucie w pracy
- Obowiązki pracodawcy. Roszczenia odszkodowawcze
Zatrucie jest skutkiem dostania się do organizmu szkodliwych związków chemicznych – mogą przeniknąć drogą oddechową, przez skórę, układ pokarmowy oraz krew.
Do wypadków zatruć może dojść w m.in. zakładzie: przemysłowym, budowlanym, warsztacie samochodowym. Szybkość rozpoznania zatrucia i udzielenie pomocy ma duże znaczenie dla zdrowia i życia pracownika.
Przyczyny zatruć i ich rodzaje
Zatrucia powstałe w miejscu pracy są wynikiem kontaktu pracowników ze szkodliwymi czynnikami chemicznymi. Istnieje wiele niebezpiecznych dla organizmu substancji, m.in.: aceton, amoniak, dwutlenek siarki, azbest czy tlenek węgla.
Do zatrucia może dojść między innymi przez ulatnianie się oparów substancji chemicznych, które wydostają się do powietrza przez wyciek gazu bądź cieczy – wskutek awarii sprzętu, nieszczelności instalacji.
Zatrucie przebiega w różnym stopniu nasilenia, w zależności od tego czym pracownik się zatruł. Wyróżnia się zatrucie:
- ostre – gwałtowny przebieg, jest wywołane kontaktem z dużą dawką czynnika trującego;
- podostre — lżejszy przebieg, powstaje na skutek jednorazowej bądź kilkukrotnej styczności z trucizną;
- przewlekłe – często nie daje objawów, jest efektem długotrwałego kontaktu z niewielkimi dawkami czynnika szkodliwego.
Jakie są objawy zatruć
Symptomy chorobowe zatrucia substancjami toksycznymi mogą być trudne do rozpoznania. Nie zawsze pojawiają się od razu.
- Zatrucie środkami chemicznymi: ból głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty, osłabienie, szum w uszach.
- Zatrucie oparami farby: ból głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty, słabość, dezorientacja.
- Zatrucie rozpuszczalnikiem: szum w uszach, kołatania serca, częstoskurcz, mrowienie palców, poty.
- Zatrucie pestycydami: ból głowy, zawroty głowy, niepokój, mdłości, drżenie mięśni, zaburzenia koordynacji ruchowej.
- Zatrucie gazami: uczucie ciemności przed oczami, trudności z oddychaniem, zaburzenia rytmu serca, senność, zaburzenia orientacji.
Pierwsza pomoc przy zatruciu
Bardzo często objawy zatruć są niespecyficzne, dlatego też zarówno pracownicy, jak i ich przełożeni powinni być przeszkoleni w zakresie wiedzy na ten temat – jest to warunkiem prawidłowego udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu.
Udzielanie pomocy w przypadku zatrucia:
- wyeliminowanie czynnika trującego (w przypadku, gdy został zidentyfikowany);
- sprawdzenie stanu osoby zatrutej (czy oddycha, jest przytomna, jakie ma objawy);
- wezwanie pomocy lekarskiej.
Dalsze czynności przy udzielaniu pomocy w miejscu pracy, leżą w gestii lekarza – podanie substancji odtruwającej. Pracodawca może zapewnić poszkodowanemu pracownikowi opiekę zdrowotną po jego powrocie ze szpitala.
Brak regulacji prawnej. Jak interpretować zatrucie w pracy
Przepisy, które mają zastosowanie w obszarze postępowania powypadkowego – nie regulują kwestii zatrucia, wskazując w ramach potencjalnych skutków wypadku na uraz i śmierć.
Według przepisów powypadkowych, urazem jest uszkodzenie tkanek ciała bądź narządów w wyniku działania czynnika zewnętrznego.
Jeżeli zatrucie skończy się śmiercią poszkodowanego pracownika, wtedy jest to zdarzenie o cechach wypadku przy pracy. Niejasność czy był to wypadek czy nie, powstaje, gdy zatruty poszkodowany przeżył.
W medycynie sądowej urazowi towarzyszy działanie czynników szkodliwych o różnym charakterze – może to być czynnik mechaniczny, ale i czynnik chemiczny prowadzący do zatrucia. Jak wskazują eksperci, w sytuacji, gdy doszło do zatrucia poszkodowanego, należy zasięgnąć opinii biegłego.
Zatrucie jest oceniane jako stan chorobowy z klinicznymi objawami natury podmiotowej i przedmiotowej, spowodowanymi działaniem trucizny – substancji, która po wchłonięciu do organizmu bądź też powstała w organizmie – wywoła zaburzenie jego funkcji lub nawet śmierć.
Podsumowując, gdy opinia lekarska wskazuje, że zatruciu powstałemu wskutek substancji lub mieszanin substancji chemicznych, towarzyszyło uszkodzenie tkanek ciała bądź też narządów – wtedy kwalifikuje się zdarzenie w kategoriach wypadku przy pracy.
Obowiązki pracodawcy. Roszczenia odszkodowawcze
Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnić pracownikowi bezpieczne i wolne od zagrożeń środowisko pracy. Chcąc wyeliminować ryzyko wszelkich zagrożeń chemicznych, należy przeprowadzać regularne kontrole. Ponadto pracownicy pracujący w szkodliwym środowisku powinni mieć zagwarantowane stosowne przeszkolenie, w tym zapewnione odpowiednie środki ochrony indywidualnej (PPE). Powinni być także wysyłani na regularne badania lekarskie.
Ekspozycja pracownika na opary chemiczne i spaliny w miejscu pracy jest częstym powodem roszczeń odszkodowawczych. Większość roszczeń odszkodowawczych dotyczących takich kwestii jest rozpatrywana w ramach procesu za pośrednictwem Komisji ds. Szkód Osobowych ‘Injuries Board’.
Podsumowanie: zatrucie to reakcja na wprowadzenie lub przedostanie się do organizmu trucizny – substancji, która po wchłonięciu do organizmu zaburza jego funkcje i może doprowadzić do śmierci. W zatruciach najważniejsze jest odizolowanie poszkodowanego od trucizny – przerwanie jej wchłaniania oraz identyfikacja substancji trującej. Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi bezpieczne miejsce pracy. Pracownik narażony na ekspozycję, na opary chemiczne i spaliny w miejscu pracy ma prawo dochodzić roszczeń odszkodowawczych.
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl