Brak warunków do pracy zdalnej. Coraz częściej pracujemy w trybie pracy zdalnej. Co zrobić w sytuacji, gdy nie ma się odpowiednio dostosowanego miejsca do wykonywania pracy z domu? Jak zgłosić pracodawcy brak warunków do pracy zdalnej?
- Polecenie wykonywania pracy zdalnej
- Brak warunków do pracy zdalnej
- Czy pracownik może odmówić wykonywania pracy zdalnej?
Od 7 kwietnia 2023 roku wykonywanie pracy zdalnej odbywa się na warunkach określonych w przepisach Kodeksu pracy. Normują one m.in. obowiązki dokumentacyjne pracodawcy dotyczące podjęcia przez pracownika pracy w formie zdalnej. W związku z wdrożeniem tej pracy pracodawca musi przekazać określone informacje, a pracownik złożyć pewne oświadczenia. Bez względu na to czy pracodawca zatrudnia pracowników pracujących wyłącznie w trybie home office, czy hybrydowo, musi uzgodnić z nimi miejsca wykonywania pracy zdalnej.
Polecenie wykonywania pracy zdalnej
Pracodawca może narzucić wykonywanie pracy zdalnej w dwóch sytuacjach:
- W okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu.
- Przy braku możliwości zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika spowodowanych działaniami siły wyższej. Tutaj pracownik musi złożyć bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. Pracodawca może cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej z co najmniej dwudniowym wyprzedzeniem.
Ustalenia w sprawie wykonywania pracy zdalnej mogą odbywać się na etapie podpisywania umowy o pracę bądź też w trakcie zatrudnienia. W pierwszym przypadku strony już w tej umowie wskazują, że ma ona być wykonywana zdalnie. Ponieważ podjęcie pracy wiąże się z obowiązkiem przekazania pracownikowi informacji o warunkach zatrudnienia, w przypadku, gdy strony zawarły umowę o pracę zdalną, informacja ta zgodnie z K.p., powinna zawierać:
- określenie jednostki organizacyjnej pracodawcy, w której strukturze znajduje się stanowisko pracy pracownika wykonującego pracę zdalną;
- wskazanie osoby lub organu reprezentującego pracodawcę, odpowiedzialnych za współpracę z pracownikiem wykonującym pracę zdalną oraz upoważnionych do przeprowadzania kontroli w miejscu jej świadczenia.
W przypadku, gdy praca zdalna jest podejmowana w trakcie zatrudnienia, wymienione dane powinny być przekazane pracownikowi w formie osobnej informacji.
Brak warunków do pracy zdalnej
Przed podjęciem pracy zdalnej, pracownik musi złożyć oświadczenie w wersji papierowej bądź elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania tego typu pracy. Co istotne, to pracownik ocenia warunki lokalowe i techniczne – pracodawca nie może tego weryfikować ani podważać.
Zdarza się, że pracownik nie posiada możliwości świadczenia pracy z miejsca zamieszkania. Wtedy powinien zgłosić swojemu przełożonemu brak warunków do pracy zdalnej – pracodawca jest zobligowany do wyznaczenia pracownikowi innego miejsca wykonywania pracy.
Brak warunków do pracy zdalnej może zostać zgłoszony w formie oświadczenia pracownika, które powinno zawierać takie informacje, jak:
- okres, w jakim pracownik otrzymał polecenie wykonywania pracy zdalnej;
- zapoznanie się z regulaminem pracy zdalnej;
- niemożność wykonywania pracy zdalnej zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie.
W przypadku złożenia tego typu oświadczenia przez pracownika, pracodawca nie może wymagać od niego wykonywania pracy zdalnej do momentu zapewnienia odpowiednich warunków. Należy pamiętać, że to pracodawca odpowiada za zapewnienie narzędzi i materiałów do wykonywania pracy zdalnej. Nie ogranicza się to jedynie do wymogów lokalowych. Przepisy zobowiązują pracodawcę do wyposażenia pracownika w narzędzia i materiały niezbędne do jej wykonywania, a także obsługę logistyczną pracy zdalnej.
Pracę zdalną można świadczyć, korzystając z narzędzi i materiałów, których nie zapewnił zakład pracy. Musi to jednak przebiegać z poszanowaniem i ochroną informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa bądź danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Ważną kwestią pozostaje również fakt, że w razie zapewnienia przez pracodawcę narzędzi i materiałów do wykonywania pracy zdalnej – w formie rzeczowej bądź też, jako wypłata świadczeń za używanie przez pracownika sprzętów prywatnych – na gruncie przepisów o podatku dochodowym nie powstaje po stronie zatrudnionego przychód.
Czy pracownik może odmówić wykonywania pracy zdalnej?
Jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych jest wykonywanie poleceń pracodawcy, o ile nie naruszają one przepisów prawa czy nie są sprzeczne z zapisami umowy o pracę. Stosowanie się do polecenia przełożonego dotyczy również wykonywania pracy zdalnej.
Art. 100 § 1 Kodeksu pracy stanowi, źe pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
W przypadku, gdy pracownik odmówi wykonania polecenia, które jest zgodne z przepisami i z zapisami umowy o pracę, to pracodawca może nałożyć na podwładnego karę porządkową. Nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów BHP może skutkować dla niego karą nagany lub upomnienia (art. 108 Kodeksu pracy).
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu