Stwierdzenie choroby zawodowej po śmierci pracownika. Co z odszkodowaniem?

Katarzyna Redmerska
Dziennikarka medyczno-prawna
rozwiń więcej
choroba zawodowa / Shutterstock

Stwierdzenie choroby zawodowej po śmierci pracownika – czy przysługuje odszkodowanie? Nawet po śmierci pracownika członkom jego rodziny ZUS wypłaci jednorazowe odszkodowanie, w przypadku, gdy cierpiał na chorobę zawodową. Kiedy możemy mówić o wystąpieniu tego typu choroby? Jak ubiegać się o odszkodowanie? 

Czym jest choroba zawodowa

Choroba zawodowa to schorzenie występujące w okresie pracy związanej z narażeniem na szkodliwe czynniki. Objawy choroby mogą dać o sobie znać w różnym czasie, są zróżnicowane, a czasem potrafią być nieoczywiste. 

Choroba zawodowa występuje wskutek szkodliwych czynników w miejscu pracy bądź sposobu jej wykonywania. Taka przypadłość może zostać zakwalifikowana, jako choroba zawodowa, kiedy wystąpiła w związku z pracą i ujęta została w wykazie chorób zawartym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych.

Podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej 

W Kodeksie pracy zostały zawarte procedury postępowania w przypadku wystąpienia przypuszczeń, co do choroby zawodowej pracownika. W takiej sytuacji pracodawca niezwłocznie zgłasza ten fakt właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu inspektorowi okręgowemu. Ponadto obowiązek ten dotyczy także lekarza podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej, który został wymieniony w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych.

W każdym przypadku, gdy zachodzi podejrzenie choroby zawodowej lekarz lub lekarz dentysta, który w trakcie wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta, kieruje go na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania.

W razie stwierdzenia u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest zobowiązany do: 

  • ustalenia przyczyny powstania choroby zawodowej i charakteru oraz rozmiaru zagrożenia tą chorobą, z zastrzeżeniem, że obowiązek ten pracodawca spełnia działając w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym; 
  • niezwłoczne usunięcie czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i zastosowanie innych niezbędnych środków zapobiegawczych; 
  • zapewnienie realizacji zaleceń lekarskich. 

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest prowadzenie rejestru obejmującego przypadki stwierdzonych chorób zawodowych, jak i ich podejrzeń.

Właściwy inspektor sanitarny otrzymawszy zgłoszenie podejrzenia wystąpienia choroby zawodowej wszczyna postępowanie. Wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w przypadku, kiedy zgłoszenie jest bezzasadne. W postępowaniu, którego celem jest ustalenie wystąpienia u pracownika choroby zawodowej, przeprowadzana jest przede wszystkim ocena narażenia zawodowego oraz sporządzana karta oceny narażenia zawodowego – wraz ze skierowaniem na badania przekazane zostają następnie do jednostki orzeczniczej I stopnia.

Decyzja stwierdzająca chorobę zawodową

Właściwy państwowy inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia na podstawie materiału dowodowego, zwłaszcza mowa tutaj o danych zawartych w orzeczeniu lekarskim i formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika bądź byłego pracownika. Decyzja zostaje doręczona zainteresowanemu pracownikowi, byłemu pracownikowi albo osobie uprawnionej na jej wniosek, pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły wywołać skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej, jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza wydającego orzeczenie lekarskie, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.

Stwierdzenie choroby zawodowej po śmierci pracownika a jednorazowe odszkodowanie

Członkowie rodziny osoby zmarłej w wyniku choroby zawodowej, mają prawo do jednorazowego odszkodowania – jest to niemożliwe, gdy choroba zawodowa nie była, co najmniej współprzyczyną śmierci pracownika.

Ustawa z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych określa katalog uprawnionych do jednorazowego odszkodowania członków rodziny ubezpieczonego zmarłego w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W myśl powołanych przepisów jednorazowe odszkodowanie przysługuje ponadto w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego.

Uprawnionymi do otrzymania jednorazowego odszkodowania członkami najbliższej rodziny są: 

  • małżonek (jeśli nie orzeczono separacji); 
  • dzieci własne, drugiego małżonka, przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym także w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej; 
  • rodzice, osoby przysposabiające, macocha i ojczym, jeśli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe bądź, jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo, gdy ustalono wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

Wysokość jednorazowego odszkodowania dla członków najbliższej rodziny określona jest ustawowo. 

Jeżeli ubezpieczony lub rencista otrzymał jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego bądź długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wtedy wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci ubezpieczonego lub rencisty, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pomniejszana jest o kwotę tego odszkodowania. 

Chorobę zawodową pracownika można stwierdzić po jego śmierci 

Chorobę zawodową pracownika można stwierdzić także po jego śmierci, a najbliższe osoby otrzymają jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Nawet, jeśli pracownik przebywał na rencie i zmarł na skutek choroby zawodowej, jego rodzina ma prawo do jednorazowego odszkodowania z tego tytułu.

Wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania po zmarłym wskutek choroby zawodowej, można złożyć w dowolnym czasie.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu

Kinga Olszacka
rozwiń więcej
Prawo
Komunikat ZUS: Od 1 stycznia 2025 r. nowe wnioski. Potem otrzymasz nie 15%, ale 25% drugiego świadczenia
31 sie 2024

ZUS wyjaśnia nową sytuację w zakresie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną, jaka powstanie po wejściu w życie przepisów o rencie wdowiej w okresie 2025-2027 r.

Dziecko z niepełnosprawnością. 5 najważniejszych świadczeń
31 sie 2024

Rodzice dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności często zastanawiają się jakiego rodzaju świadczenia lub zasiłki mogą otrzymywać. W artykule prezentujemy kilka najpopularniejszych form wsparcia, do których uprawnione są dzieci albo ich opiekunowie, a także najistotniejsze warunki, jakie trzeba spełnić.

Uprawa konopi może być w Polsce legalna. Jak, zgodnie z prawem, założyć przydomową plantację konopi?
31 sie 2024

Legalna uprawa konopi na balkonie lub w ogrodzie jest jak najbardziej możliwa. Muszą to być jednak konopie, w których łączna zawartość substancji psychoaktywnej (tzw. THC) nie przekracza 0,3% i zostaną spełnione ściśle określone wymogi ustawowe. Ziarno i oleje pozyskiwane z konopi włóknistych mają wiele właściwości prozdrowotnych, dlatego warto rozważyć wprowadzenie ich do przydomowego ogródka. 

25 września 2024 r. zaczną obowiązywać nowe przepisy. Pracodawcy nie wiedzą jak je wdrożyć?
30 sie 2024

Przepisy nowej ustawy o ochronie sygnalistów zaczną obowiązywać już 25 września 2024 r. Dla wielu pracodawców oznacza to obowiązek wdrożenia w firnie odpowiednich procedur. Nie mając jednak odpowiedniej wiedzy może to stanowić nie lada wyzwanie.

Dla kogo 200% świadczenia pielęgnacyjnego? W 2024 r. to 5976 zł
30 sie 2024

Na początku 2024 r. zmieniły się zasady przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych. Co to oznacza dla rodziców, opiekujących się dwojgiem niepełnosprawnych dzieci? Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać pomoc finansową?

Kto musi, a kto może wdrożyć obowiązki prawne dotyczące ochrony sygnalistów w administracji publicznej
30 sie 2024

Czy jednostki organizacyjne gminy lub powiatu liczące mniej niż 10 000 mieszkańców powinny wdrożyć ustawę o ochronie sygnalistów? Co warto wiedzieć o nowych obowiązkach?

Tych opłat szkoły nie mogą pobierać od rodziców. Na co powinni uważać rodzice w roku szkolnym 2024/2025? Obiady w szkole w roku szkolnym 2024/2025
31 sie 2024

Chodzi o koszty przygotowania posiłków w szkole dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych (a w przypadku, gdy szkoła korzysta z usług firmy cateringowej – również ich dowozu), których przerzucanie na rodziców, przez organy prowadzące szkoły – jest bardzo powszechnym zjawiskiem. Jak więc jest z tymi obiadami w szkołach, kto i w jakim zakresie ponosi ich koszt oraz którym uczniom przysługuje całkowite zwolnienie z opłat za posiłki?

Od 288 zł do 328 zł dla samotnego rodzica od 1 listopada 2024 r.
29 sie 2024

1 listopada 2024 r. rozpoczyna się nowy okres zasiłkowy. Samotny rodzic może starać uzyskać od 288 zł do 328 zł. Chodzi o zasiłek rodzinny i dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Od czego zależy jego wysokość?

Zatrudnianie cudzoziemców: Zastrzeżenia dotyczące limitów zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Sprzeciw resortów rozwoju i technologii oraz rolnictwa
30 sie 2024

MRiT oraz MRiRW sprzeciwiają się proponowanym przez MRPiPS limitom zezwoleń na pracę dla cudzoziemców a także proponowanym zapisom o opłacie od przedsiębiorstw za wniosek. Limity powinny być elastycznie dostosowywane do bieżących potrzeb rynkowych, a przepisy nie powinny nadmiernie obciążać finansowo przedsiębiorców.

Od 51 zł do 1780,96 zł brutto na kontach emerytów 30 sierpnia 2024 r.
29 sie 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wypłaty 14. emerytur. Kto może liczyć na 1780,96 zł, a kto dostanie mniej? Czternastki w tym roku otrzyma ok. 8,9 mln emerytów i rencistów. Kto nie otrzyma dodatkowego świadczenia pieniężnego?

pokaż więcej
Proszę czekać...