Jeżeli pracownik chce podnosić swoje kwalifikacje, pracodawca powinien mu to ułatwić. Jednak nie oznacza to, że przełożony ma obowiązek stwarzać warunki do osiągania określonych kwalifikacji. Szef może również sam zdecydować o skierowaniu podwładnego na szkolenie. W obu przypadkach na przełożonym ciążą (lub mogą ciążyć) pewne obowiązki.
Co należy rozumieć przez „ułatwianie”? Przyjąć należy, że jest to nieodmawianie, bez uzasadnionych przyczyn, udziału w formie szkolenia, którą wybrał pracownik. Istotnym jest również stworzenie pozytywnej atmosfery wobec dokształcających się osób. Co do zasady, obowiązek ten dotyczy kwalifikacji mających związek z wykonywaną pracą.
Ułatwianie podnoszenia kwalifikacji wskazuje na ogólną powinność pracodawcy, polegającą na sprzyjaniu staraniom pracowników o zdobycie wiedzy, która będzie przydatna w obecnej lub przyszłej pracy. Zatrudnieni nie mają jednak prawa domagać się od pracodawcy zorganizowania określonego rodzaju szkolenia.
Pracownicy nie mają prawa domagać się od pracodawcy zorganizowania określonego rodzaju szkolenia.
Obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych został skonkretyzowany w przepisach Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.
Obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych występuje w postaci powinności zarówno wobec poszczególnych pracowników, jak i wobec całej załogi. Obowiązek ten sprowadza się do organizowania i finansowania dokształcania oraz doskonalenia kwalifikacji pracowników, a zwłaszcza:
- kierowania pracowników na naukę,
- udzielania pracownikom urlopów szkoleniowych i zwolnień z części dnia pracy,
- zawierania z pracownikami umów, określających wzajemne prawa i obowiązki stron,
- pokrywania kosztów związanych z nauką.
Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenie ogólne dorosłych rozumiemy:
- kształcenie w formach szkolnych (szkoła podstawowa, szkoły ponadpodstawowe i szkoły wyższe ),
- doskonalenie w formach pozaszkolnych, do których zaliczamy w szczególności: studia podyplomowe, kursy, seminaria, staże zawodowe i specjalizacyjne, praktyki zawodowe.
Pracownicy mogą dokształcać się w zależności od potrzeb w systemie:
- dziennym (z oderwaniem od obowiązków służbowych),
- wieczorowym (po zakończeniu pracy),
- zaocznym (w dni wolne od pracy),
- eksternistycznym (bez konieczności uczęszczania na zajęcia),
- samokształcenia kierowanego (w dni wolne od pracy) lub
- mieszanym.
Anna Jędrzejczak Radca prawny