Czy za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej należy się wynagrodzenie? Jeśli tak, to jakie? Ile dni przysługuje na zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej? Jak poinformować pracodawcę o zwolnieniu z powodu działania siły wyższej? Kiedy złożyć wniosek?
- Siła wyższa 2025 r.: wymiar
- Siła wyższa 2025 r.: kiedy można skorzystać
- Siła wyższa 2025 r.: wynagrodzenie za zwolnienie
- Siła wyższa 2025 r.: wniosek
W 2023 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy Kodeksu pracy, które wprowadziły m.in. to, że pracownicy mogą skorzystać ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Poniżej znajdują się wszelkie informacje dotyczące zwolnienia z powodu działania siły wyższej, w tym m.in.: w jakich okolicznościach można z niego skorzystać oraz kiedy poinformować pracodawcę.
Siła wyższa 2025 r.: wymiar
Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Przysługuje w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego. Przepis w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin.
Należy pamiętać, że niewykorzystane dni nie kumulują się i nie przechodzą na kolejny rok.
Siła wyższa 2025 r.: kiedy można skorzystać
Z tego zwolnienia można skorzystać w momencie, gdy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. O sposobie wykorzystania powyższego zwolnienia w danym roku kalendarzowym decyduje pracownik podczas składania pierwszego wniosku o udzielenie tego zwolnienia. W przypadku wyboru wymiaru godzinowego, niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy będą miały ustalone zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej proporcjonalnie do swojego wymiaru czasu pracy.
Pracodawca jest zobowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.
Siła wyższa 2025 r.: wynagrodzenie za zwolnienie
W przypadku, gdy pracownik korzysta ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy tego wynagrodzenia. Przed wykorzystaniem tego zwolnienia, warto się zastanowić, czy nie skorzystać z innego zwolnienia lub urlopu. Dla przypomnienia, zasiłek opiekuńczy można pobierać nie tylko na chore dzieci, ale także na dorosłych.
Siła wyższa 2025 r.: wniosek
W Kodeksie pracy nie określono wymogów dotyczących tego jak powinien wyglądać wniosek o udzielenie zwolnienia z powodu siły wyższej. Jak już wcześniej zostało wspomniane, pracodawca jest zobowiązany udzielić tego zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Należy pamiętać, że we wniosku należy podać sposób wykorzystania zwolnienia z powodu działania siły wyższej oraz termin, w którym się z niego skorzysta. Można powołać się na art. 148 [1] Kodeksu pracy, który reguluje kwestie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych.
Należy także pamiętać także o zapisie, że do pracownika, który korzysta ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej stosuje się odpowiednio art. 186[4] Kodeksu pracy. Artykuł ten odnosi się do zatrudnienia pracownika po powrocie z urlopu. Stanowi on, że pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe - na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu.
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2023.1465 t.j.)