Turnus rehabilitacyjny a urlop. Jakie prawa mają pracownicy z niepełnosprawnością?

• Kiedy przysługuje dodatkowy urlop pracownika niepełnosprawnego, w jakim wymiarze?
• Co jeszcze trzeba wiedzieć na temat urlopów dodatkowych pracowników niepełnosprawnych?
• Jak działa dodatkowy urlop pracownika niepełnosprawnego w przypadku turnusu rehabilitacyjnego?

Pracownikowi z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych rocznie. Ponadto, taka osoba ma prawo do zwolnienia od pracy na turnus rehabilitacyjny na okres do 21 dni roboczych z zachowaniem wynagrodzenia, nie częściej niż raz w roku. Ważne jest, że łączny wymiar dodatkowego urlopu i zwolnienia na turnus rehabilitacyjny nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Kiedy przysługuje dodatkowy urlop pracownika niepełnosprawnego, w jakim wymiarze?

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Mówi o tym art. 19 ust. 1 rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym.

Urlop ten nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli jednak wymiar urlopu dodatkowego określony na podstawie odrębnych przepisów jest niższy niż 10 dni roboczych, zamiast tego urlopu przysługuje urlop dodatkowy pracownika niepełnosprawnego.

Przepisy wskazują, że prawo do pierwszego urlopu dodatkowego nabywa się po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia pracownika do jednego z dwóch wymienionych wyżej stopni niepełnosprawności. A zatem przy nabywaniu prawa do tego urlopu ważna jest data wydania orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Przy czym, przepracowanie jednego roku po dniu wydania orzeczenia nie musi mieć miejsca u jednego pracodawcy, nie musi być też zachowana ciągłość zatrudnienia, bo sumuje się wszystkie okresy.

Co jeszcze trzeba wiedzieć na temat urlopów dodatkowych pracowników niepełnosprawnych?

Do urlopów dodatkowych pracowników niepełnosprawnych mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy mówiące o urlopach wypoczynkowych pracowników. Urlopu udziela się na dni pracy (zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy) w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.

Dodatkowy urlop niewykorzystany w danym roku kalendarzowym przechodzi na rok następny, tak samo jak urlop podstawowy.
Uzyskanie uprawnień do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przez osobę niepełnosprawną ma takie skutki, że zwiększa wymiar zwykłego urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikom na podstawie Kodeksu pracy, czyli obecnie z 20 dni do 30 dni oraz z 26 dni do 36 dni.

Ważne! Osoba niepełnosprawna, która raz nabyła uprawnienie do dodatkowego urlopu, zachowuje do niego prawo, nawet jeśli zmieni pracodawcę.

Jak działa dodatkowy urlop pracownika niepełnosprawnego w przypadku turnusu rehabilitacyjnego?

A teraz przejdźmy do kwestii turnus rehabilitacyjnego i dodatkowego urlop pracownika niepełnosprawnego. Otóż podobnie jak uprawnienie dotyczące dodatkowego urlopu, osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje zwolnienie od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych, w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku.

Pracodawca udziela takiego zwolnienia od pracy na podstawie wniosku lekarza sprawującego opiekę nad tą osobą o skierowanie na turnus rehabilitacyjny. Wniosek ten powinien określać rodzaj turnusu i czas jego trwania. Należy go przedstawić pracodawcy niezwłocznie, w takim terminie, który umożliwi zapewnienie normalnego toku pracy w zakładzie pracy. Podstawą wypłaty wynagrodzenia za czas zwolnienia jest przedłożony pracodawcy dokument, który potwierdza pobyt na turnusie, wystawiony przez organizatora turnusu. Wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy na turnus rehabilitacyjny oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

Co istotne, łączny wymiar dodatkowego urlopu i zwolnienia od pracy udzielonego w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym. Wynika to z art. 20 ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.