Umowa zlecenia będzie wliczana do stażu pracy. Od kiedy? Zmiana kodeksu pracy

• Umowa zlecenia i czas prowadzenia działalności gospodarczej będą liczone do stażu pracy
• Kiedy nowelizacja kodeksu pracy dotycząca stażu pracy wejdzie w życie?
• Dlaczego ta zmiana kodeksu pracy jest ważna?

Umowa zlecenia i czas prowadzenia działalności gospodarczej będą liczone do stażu pracy

W kodeksie pracy ma pojawić się nowy przepis (art. 302¹), który określi, że do okresu zatrudnienia (czyli do tzw. stażu pracy) – poza wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych – wliczane będą okresy wykonywania pracy i prowadzenia działalności określone w art. 6 ust. 1 pkt 3, 4, 5, 5a, 6, 8, 11, 12 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, o ile stanowiły tytuł do ubezpieczeń społecznych. 
Jeżeli ten przepis wejdzie w życie do stażu pracy będą się dodatkowo liczyły okresy:
- wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, 
- prowadzenia działalności pozarolniczej, w tym w szczególności – indywidualnej działalności gospodarczej, 
- wykonywania odpłatnie pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
- pełnienia czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego; 
- odbywania służby zastępczej,
- pełnienia mandatu posła, posła do Parlamentu Europejskiego lub senatora, 
- wykonywania pracy z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych. 

Do stażu pracy będą również zaliczane niektóre okresy niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przewidziane w przepisach szczególnych, które wiążą się z wykonywaniem pracy lub działalności co do zasady stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. wykonywanie pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat).

Kiedy nowelizacja kodeksu pracy dotycząca stażu pracy wejdzie w życie?

Projekt, którego założenia opublikowano 13 maja 2024 r. ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w III kwartale 2024 r. A zatem jest dość prawdopodobne, że omawiana nowelizacja kodeksu pracy wejdzie w życie jeszcze w 2024 roku. A jeżeli nie w bieżącym roku, to na pewno w 2025 roku.

Dlaczego ta zmiana kodeksu pracy jest ważna?

Przepisy prawa pracy (nie tylko Kodeksu pracy, ale również tych wynikających z układów i porozumień zbiorowych, statutów, regulaminów pracy i pragmatyk służbowych) – przewidują wiele uprawnień pracowniczych, uzależnionych od określonego stażu pracy. Przykładowo jest to regułą w przypadku prawa do nagrody jubileuszowej czy dodatku stażowego. 
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazuje, że obecnie obowiązujące przepisy nie określają jednolitych zasad ustalania stażu pracy dla celów ustalania wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy i dostępu do określonych stanowisk pracy. W art. 302 Kodeksu pracy znajduje się jedynie fragmentaryczna regulacja, zgodnie z którą do okresu zatrudnienia wlicza się okres służby w niektórych formacjach mundurowych (art. 302 Kodeksu
pracy). 

Zdaniem Ministerstwa brak powszechnie obowiązującej regulacji zasad ustalania stażu pracy powoduje w praktyce istotne wątpliwości, a w wielu przypadkach prowadzi pracodawców do ustalania stażu pracy wyłącznie na podstawie okresów zatrudnienia na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych.

A z drugiej strony obecnie na rynku pracy w Polsce prace tego samego rodzaju wykonywane są na podstawie różnych stosunków prawnych i w różnych formach, co często wprost wynika z przepisów prawa. Ustalanie stażu pracy wyłącznie z odwołaniem się do okresów zatrudnienia na podstawie stosunku pracy prowadzi więc do nierównego traktowania w zakresie nabywania uprawnień pracowniczych osób, które przebyły okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych oraz osób, które wykonywały pracę na podstawie innych stosunków prawnych i w innych formach.

Zdaniem MRPiPS jest to niekorzystne dla pracowników, którzy przed nawiązaniem stosunku pracy wykonywali pracę na innych podstawach niż stosunek pracy, w tym pracę tego samego rodzaju. Budzi to istotne wątpliwości w zakresie zgodności takiego rozwiązania z wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji zasadą równości. Na ten problem uwagę zwracały w przeszłości także sądy, przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 maja 2015 r., II OSK 2429/13. Z tych powodów Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zamierza znowelizować kodeks pracy. Tak aby wyrównać szanse ww. grup osób grup w dostępie do niektórych uprawnień pracowniczych (np. nagród jubileuszowych, dodatków stażowych), jak i stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego. 

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks Pracy.

oprac. Paweł Huczko

Autopromocja

Kodeks pracy 2024. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź