Relacje stron umowy o pracę, choć oparte na przepisach prawa, bywają też dynamiczne i przepełnione emocjami. Zdarza się, że pod ich wpływem pracodawca czy pracownik składają deklaracje, które w innych okolicznościach lepiej by przemyśleli i inaczej sformułowali. Na tym tle często rodzi się pytanie, jakie konsekwencje prawne one wywołują i czy należy traktować je jako wiążące?
- Jak skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę?
- Czy wiadomość przesłana przez SMS jest złożona na piśmie?
- Czy e-mail to oświadczenie złożone na piśmie?
- Jakie skutki wywoła wypowiedzenie przesłane przez SMS?
Jak skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę?
W praktyce coraz częściej można spotkać się z sytuacjami, w których pracownicy po rozmowie z szefem, która nie przebiegła zgodnie z ich oczekiwaniami, informują go o odejściu z pracy np. poprzez e-mail czy sms. Może wtedy powstać wątpliwość, czy takie oświadczenie pracownika należy traktować jako wypowiedzenie umowy?
Każda ze stron umowy o pracę może rozwiązać ją za wypowiedzeniem, czyli w drodze jednostronnego oświadczenia woli (art. 32 § 1 ustawy z 26 czerwca 1976 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.). W takim przypadku rozwiązanie umowy nie następuje od razu, ale dopiero z upływem odpowiedniego okresu wypowiedzenia, który może trwać od 3 dni do 3 miesięcy. Pierwszym i głównym wymogiem, jaki ustawodawca stawia oświadczeniu w sprawie wypowiedzenia umowy o pracę jest to, że powinno ono zostać złożone na piśmie (art. 30 § 3 k.p.). Drugi ważny element to dostarczenie go drugiej stronie w taki sposób, by mogła zapoznać się z jego treścią.?
Czy wiadomość przesłana przez SMS jest złożona na piśmie?
Na pierwszy rzut oka mogłoby to sugerować, że skoro wypowiedzenie umowy przekazane pracodawcy przez SMS nie spełnia ustawowych wymagań, nie trzeba przywiązywać do niego wagi. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że ustawodawca w przytoczonym przepisie użył zwrotu powinno. Powinno, czyli nie musi. Oznacza to, że choć w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę niezachowanie formy pisemnej będzie skutkowało wadliwością oświadczenia, to nie sprawi, że będzie ono nieważne. Oświadczenie złożone bez zachowania formy pisemnej, choćby w drodze SMS, będzie skuteczne – rozpocznie bieg okresu wypowiedzenia (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 24 marca 1999 r., sygn. akt I PKN 631/98). Będzie ono jednak mogło stanowić podstawę do wystąpienia przez drugą stronę umowy o pracę na drogę sądową z odpowiednim roszczeniem (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 5 maja 2016 r., sygn. akt II UK 280/15).
Czy e-mail to oświadczenie złożone na piśmie?
Choć nie budzi wątpliwości to, że przesłanie pracodawcy informacji o rozwiązaniu umowy o pracę przez SMS nie czyni zadość wymogom w zakresie formy pisemnej, to warto zauważyć, że z orzeczeń wydawanych przez Sąd Najwyższy jasno wynika, że dla jej zachowania nie jest również wystarczające przesłanie oświadczenia faksem czy drogą elektroniczną (patrz np.: wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2007 r., sygn. akt II PK 178/06). Analogicznie, zainicjują one bieg okresu wypowiedzenia, ale również będą obarczone wadą (nie dotyczy to przesłania drogą elektroniczną pisma opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym).
Jakie skutki wywoła wypowiedzenie przesłane przez SMS?
Oznacza to, że oświadczenie złożone przez pracownika poprzez SMS wywoła skutki prawne, ale to, jakie one będą, będzie zawsze uzależnione od jego treści. Jeśli pracownik napisze, że wypowiada łączącą strony umowę o pracę, to taki SMS pociągnie za sobą skutki właściwe dla wypowiedzenia umowy. Jeśli jednak po prostu napisze, że więcej nie przyjdzie do pracy, to takie oświadczenie, szczególnie jeśli pracownik faktycznie nie pojawi się w zakładzie pracy, będzie należało traktować jak porzucenie pracy. O konsekwencjach porzucenia pracy czytaj tutaj.
Podstawa prawna
art. 30 § 3, art. 32 § 1 ustawy z 26 czerwca 1976 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)