REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co robić, gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia? Porady Państwowej Inspekcji Pracy

Co robić, gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia? Porady Państwowej Inspekcji Pracy
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, iż stosunek pracy jest wzajemnym zobowiązaniem pracodawcy i pracownika. Zatrudniający ma obowiązek zapewnić pracę oraz terminowo wypłacać wynagrodzenie, natomiast obowiązkiem pracownika jest w sumienny sposób tę pracę wykonywać. Co przysługuje pracownikom w przypadku niewypłacania wynagrodzeń?

Sekcja Poradnictwa Państwowej Inspekcji Pracy o niewypłacaniu wynagrodzeń

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy terminowe wypłacanie pracownikom wynagrodzeń jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy – realizacji tego obowiązku służy m.in. przepis art. 282 § 1 k.p., który kwalifikuje niewypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego przysługującego pracownikowi świadczenia ze stosunku pracy jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone karą grzywny od 1000 do 30 000 zł. Ponadto właściwe organy PIP są uprawnione do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia, a także innych świadczeń ze stosunku pracy (art. 33 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 pkt 7 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy). Taki nakaz zapłaty podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Dodatkowo, jeżeli naruszenie prawa przez pracodawcę, np. niewypłacanie pracownikom wynagrodzenia za pracę, miałoby charakter ciągły i powtarzający się, to mogłoby być poddane ocenie, czy nie spełnia znamion przestępstwa przeciwko prawom pracownika, określonych w art. 218 § 1 Kodeksu karnego. Z przepisów tych wynika, że kto wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Postępowanie w tych sprawach prowadzą organy prokuratury na skutek zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, składanego m.in. przez pracownika lub inspektora pracy. Niezależnie od powyższego pracownicy mogą dochodzić swoich roszczeń ze stosunku pracy (w tym wypłaty wynagrodzenia za pracę) przed sądem.

Należy podkreślić, że stosunek pracy jest wzajemnym zobowiązaniem pracodawcy i pracownika – zatrudniający ma obowiązek zapewnić pracę oraz terminowo wypłacać wynagrodzenie, natomiast obowiązkiem pracownika jest w sumienny sposób tę pracę wykonywać. Zdarzają się sytuacje, kiedy pracodawca zamyka zakład pracy i staje się nieuchwytny – nie zapewnia pracy, nie wypłaca wynagrodzenia i nie wydaje świadectwa pracy; w takim przypadku pracownik może skorzystać z pomocy udzielanej przez Państwową Inspekcję Pracy również w innej formie niż postępowanie kontrolne. W każdej jednostce organizacyjnej PIP może uzyskać pomoc w postaci poradnictwa prawnego, które wskaże ścieżkę postępowania i określi wymogi formalne do uzyskania należnych świadczeń czy dokumentów z tytułu zatrudnienia, np. świadectwa pracy. W każdym przypadku nieotrzymania należnych świadczeń ze stosunku pracy pracownik może zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy, gdzie uzyska pomoc i wskazówki dotyczące dalszego postępowania.

Nie płacisz – do widzenia

W przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę, np. niezapewnienia pracy lub niewypłacenia wynagrodzenia za pracę, pracownik ma prawo rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (art. 55 § 11 k.p.). Do zakończenia zatrudnienia dochodzi wtedy w trybie natychmiastowym, w dniu, w którym pracodawca zapoznaje się z treścią pisma – oświadczenia pracownika. Oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy można wysłać listem poleconym na adres siedziby pracodawcy za pomocą operatora pocztowego, z pisemnym potwierdzeniem odbioru. W przypadku braku odbioru przesyłki (do czego dochodzi w sytuacji „zniknięcia” pracodawcy) zastosowanie będzie miała tzw. fikcja doręczenia – po upływie 7 dni od drugiego awizowania pismo to zostanie uznane za doręczone.

Co istotne, przepisy prawa pracy uzależniają obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy od rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Jak bowiem wynika z art. 97 k.p., w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli natomiast stosunki pracy konkretnych pracowników nie ustały (nie zostały rozwiązane lub nie wygasły), to nie ma podstaw do wydawania im świadectw pracy.

W sytuacji gdy pracownik rozwiąże umowę o pracę (także przy zastosowaniu fikcji doręczenia), a pracodawca nie wydaje świadectwa pracy, pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy (art. 971 § 1 k.p.). Jeżeli jednak pracodawca nie istnieje lub z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy jest niemożliwe, pracownikowi przysługuje prawo do wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy (art. 971 § 2 k.p.). Występując do sądu z takim powództwem, pracownik musi podać szczegółowo elementy treści żądanego świadectwa pracy oraz wskazać pracodawcę, który był zobowiązany do jego wydania, oraz przyczynę, z powodu której wystąpienie przeciwko niemu nie jest możliwe. Uwzględniając żądanie byłego pracownika, sąd określa treść świadectwa pracy, a prawomocny wyrok zastępuje świadectwo pracy.

Pieniądze z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Kolejne instrumenty, z których mogą skorzystać pracownicy w przypadku niewypłacenia wynagrodzenia za pracę, określają przepisy ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest państwowym funduszem celowym, którego głównym celem jest ochrona roszczeń pracowniczych w sytuacji niewypłacalności pracodawcy. Jednym z głównych zadań Funduszu jest wypłata świadczeń należnych pracownikom od niewypłacalnego pracodawcy.

Datą niewypłacalności w rozumieniu ustawy jest między innymi:

  • data postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości pracodawcy lub wszczęciu wobec niego wtórnego postępowania upadłościowego;
  • data wydania postanowienia sądu restrukturyzacyjnego o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego pracodawcy;
  • data postanowienia sądu upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, jeżeli jego majątek nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
  • data postanowienia sądu upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

Objęci gwarancją Funduszu są nie tylko obecnie zatrudnieni pracownicy. O uzyskanie świadczeń z Funduszu mogą starać się również: były pracownik, uprawniony do renty rodzinnej członek rodziny zmarłego pracownika, uprawniony do renty rodzinnej członek rodziny zmarłego byłego pracownika, pracodawca, syndyk, likwidator, inna osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy.

Co istotne, w myśl art. 12a ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, w przypadku faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę, o ile pracownik pozostaje w stosunku pracy, pracownik może wystąpić do FGŚP z wnioskiem o wypłatę zaliczki na poczet niewypłaconych wynagrodzeń.

Faktyczne zaprzestanie działalności przez pracodawcę zachodzi, jeżeli w okresie trwającym dłużej niż 2 miesiące spełnione zostały łącznie następujące warunki:

  • pracodawca nie prowadził działalności gospodarczej i nie uzyskiwał z tego tytułu przychodów, z wyłączeniem zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej ujawnionej we właściwych rejestrach albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
  • pracodawca nie przebywał w siedzibie albo w miejscach wykonywania działalności pomimo wpisu we właściwych rejestrach albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub siedziba pracodawcy została z urzędu wykreślona z właściwych rejestrów;
  • pracodawca nie realizował wobec pracowników, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, organów podatkowych i rejestrowych obowiązków związanych z uprawnieniami pracowniczymi wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów.

Szczegółowe informacje o możliwości otrzymania świadczeń można uzyskać w terenowych siedzibach Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

 

Autopromocja
oprac. Wioleta Matela-Marszałek

REKLAMA

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak ograniczyć problem świątecznego marnowania żywności?

Marnotrawstwo żywności w okresie Świąt Bożego Narodzenia jest szczególnie istotnym problemem. Grudzień to czas wzmożonych zakupów, przygotowywania potraw w dużych ilościach i obfitych uczt, co często prowadzi do nadprodukcji i wyrzucania jedzenia. Czy w polskich domach można zorganizować święta w sposób zrównoważony?

Zdrada a odwołanie darowizny. Co na to sądy? [Przykłady]

Czy z powody zdrady można odwołać darowiznę? Przepisy w tym zakresie nie są jednoznaczne, dlatego wiele zależy od konkretnej sytuacji. Prezentujemy przykładowe orzeczenia sądów.

Przedświąteczna zbiórka? Szef nie ma prawa angażować w to pracowników, ale jeśli zgodzą się pomóc, musi im zapłacić

Grudzień to czas przedświątecznych zbiórek i często wkraczają one w tym czasie również na grunt zawodowy. Jednak w pracy trzeba uważać. Zarówno pracownik, jak i pracodawca muszą przestrzegać określonych zasad, by pozostać w zgodzie z obowiązującymi przepisami.

Co zrobić, żeby dostać rentę wdowią? ZUS: musisz mieć prawo do obu świadczeń

ZUS wyjaśnia co należy zrobić, aby otrzymać rentę wdowią. Przede wszystkim ZUS musi najpierw ustalić prawo do świadczenia. W może się okazać konieczne złożenie odpowiedniego wniosku.

REKLAMA

Często chorujesz? Uważaj, bo możesz z tego powodu stracić pracę. Zgodnie z prawem. Sprawdź, w jakich sytuacjach nie możesz czuć się bezpiecznie

Pracownik nieobecny w pracy z powodu choroby ma określone prawa. W szczególności, w czasie nieobecności jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy. Jednak jeśli choruje często i dezorganizuje pracę w zakładzie, może stracić pracę.

1000,00 zł na ferie zimowe w 2025 r. dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r. Sprawdź, jakie warunki należy spełnić!

Po raz kolejny Fundacja „Szansa dla Gmin” rekrutuje dzieci i młodzież na wypoczynek zimowy. W 2025 r. dofinansowanie wyniesie aż 1000,00 zł dla każdego uczestnika. Kto może uczestniczyć w zimowisku?

Chcesz wykorzystać ze zwolnienia z powodu siły wyższej? Jeśli pracujesz w budżetówce, dobrze się zastanów. Stracisz nie tylko przy wypłacie

Korzystanie ze zwolnienia z powodu siły wyższej to nie tylko kłopot dla pracodawcy. To również strata finansowa dla pracownika. I to nie tylko ta dotycząca wysokości wynagrodzenia. Pociąga to za sobą również dalsze konsekwencje.

Zabrakło urlopu wypoczynkowego na święta? Jest na to jeden sposób – dodatkowe 2 dni wolnego, którego pracodawca nie może odmówić

Pracownicy, którzy nie wykorzystali jeszcze – w ciągu bieżącego roku kalendarzowego – tzw. 2 dni opieki na dziecko – mogą wykorzystać je w okresie świąteczno-noworocznym, tym bardziej – jeżeli nie dysponują już urlopem wypoczynkowym, a pracodawca nie będzie mógł odmówić im udzielenia zwolnienia. Jeżeli tego nie zrobią – niewykorzystane dni wolne przepadną wraz z końcem roku.

REKLAMA

Układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym – czym jest i co można w nim zawrzeć?

Układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest porozumieniem, zaakceptowanym przez sąd, między dłużnikiem a jego wierzycielami co do metod restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Metody te zawsze muszą mieścić się w granicach prawa, a w ich ramach mogą zostać dowolnie dobrane.

Rewolucja w EU ETS: Jak Unia planuje osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku?

Unijny system EU ETS, fundament europejskiej polityki klimatycznej, osiągnął imponującą redukcję emisji, ale eksperci biją na alarm: bez radykalnych zmian po 2030 roku system może stracić swoją skuteczność. Włączenie technologii pochłaniania CO2 i utworzenie Europejskiego Centralnego Banku Węglowego to rozwiązania, które mogą zrewolucjonizować walkę z kryzysem klimatycznym i pomóc Europie osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Jakie decyzje zapadną w najbliższych latach?

REKLAMA