Nie ulega wątpliwości, że pracodawca ma obowiązek wystawić świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub zamieścić informację o wykonywaniu takich prac w świadectwie pracy. Jest to podstawa do ubiegania się przez pracownika o wcześniejszą emeryturę lub rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Niemniej zdarza się, że pomimo dysponowania świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania emerytury lub rekompensaty z uwagi na błędy zawarte w treści świadectwa. Najczęściej dotyczy to nieprawidłowego opisania charakteru prac, wykonywanych przez pracownika lub zajmowanego przez niego stanowiska. Świadectwo pracy musi być bowiem zawierać opis stanowiska i wykonywanych prac, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Nawet niewielka różnica w opisie może drogo kosztować pracownika.
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Co zrobić, jak pracodawca wystawił nieprawidłowe świadectwo pracy?
W sytuacji, gdy pracodawca w ogóle nie wystawił świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach lub świadectwo zostało co prawda wystawione, ale zawiera błędy najprostszą drogą będzie zwrócenie się do pracodawcy z wnioskiem o jego wystawienie lub sprostowanie. Prawdziwy problem pojawia się wtedy…
Gdy pracodawca już nie istnieje lub nie ma z nim kontaktu
Wówczas w sytuacji, gdy organ rentowy odmawia przyznania wcześniejszej emerytury lub rekompensaty pracownikowi pozostaje złożenie odwołania do sądu okręgowego. Sam bowiem fakt, że w spornym świadectwie pracy błędnie wskazano charakter pracy oraz stanowisku pracownika nie może stanowić wyłącznej podstawy do odmowy mu wcześniejszej emerytury lub przyznania rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. To samo dotyczy, gdy świadectwo takie nie zostało w ogóle wystawione.
Zamiast dokumentów – zeznania świadków
Postępowanie sądowe w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe odmiennie niż postępowanie przed organem rentowym nie podlega żadnym ograniczeniom. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym charakter wykonywanej pracy można wykazać przy pomocy wszelkich dowodów, w tym także zeznań świadków i przesłuchania stron, a dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym.
Pracownik, posiadający wadliwe świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, może opierając się na zeznaniach świadków, w tym innych pracowników zakładu pracy, udowodnić ten sporny okres świadczenia pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r., sygn.. akt II UKN 186/97, publ. LEX).
Podsumowanie
Jak zostało wskazane powyżej brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach lub nieprawidłowo wystawione świadectwo nie pozbawia pracownika prawa do wcześniejszej emerytura czy rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. W przypadku otrzymania odmownej decyzji z ZUSu, ubezpieczony w terminie 30 dni powinien złożyć do sądu okręgowego odwołanie od decyzji, przedstawiając argumentację i dowody na potwierdzenie swoich racji.
Polecamy serwis: Świadectwo pracy