REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo do wypoczynku w rozumieniu Kodeksu pracy

Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
Prawo do wypoczynku jest jednym z wielu uprawnień, jakie przysługują pracownikom./fot. Shutterstock
Prawo do wypoczynku jest jednym z wielu uprawnień, jakie przysługują pracownikom./fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Prawo do wypoczynku jest jednym z wielu uprawnień, jakie przysługują pracownikom i służy regeneracji sił. Dodatkowo, prawo do wypoczynku jest szerszym uprawnieniem niż prawo do urlopu. Jak zatem należy rozumieć prawo do wypoczynku?

Podstawa prawna

Prawo do wypoczynku zostało uregulowane zarówno w Konstytucji RP z 1997 roku (dalej: KonstRP) jak również w Kodeksie pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z art. 66 ust. 2 KonstRP  pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów, zaś maksymalne normy czasu pracy określa ustawa. Z kolei w art. 14 k.p. ustawodawca powtórzył zapis zawarty w Konstytucji RP.

REKLAMA

Wypoczynek jest rozumiany dość wąsko w przypadku pracowników, gdyż dla wielu z nich prawo do wypoczynku jest zamienną nazwą urlopu wypoczynkowego, co jest tylko częściową prawdą, gdyż prawo do wypoczynku jest pojęciem szerszym i w jego skład wchodzi m.in. urlop wypoczynkowy. Uzupełnieniem określenia prawo do wypoczynku jest również dobowy i tygodniowy odpoczynek, jaki przysługuje pracownikowi oraz niedziele i święta.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Dobowy i tygodniowy odpoczynek

Ustawodawca w art. 129 k.p. przyjął, że czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z ustawowymi wyjątkami. W tym miejscu należy również zwrócić uwagę, iż tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym, co wynika z treści art. 131 §1 k.p. z wyłączeniem pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy.

Dobowy odpoczynek przysługujący pracownikowi to minimum 11 godzin (art. 132 §1 kp.), przy czym odpoczynek nie dotyczy pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy czy prowadzących akcje ratownicze, ochrony mienia, usunięcia awarii, albowiem wówczas pracownikowi przysługuje równoważny okres odpoczynku w okresie rozliczeniowym. Jeżeli chodzi o tygodniowy nieprzerwany wypoczynek, to w myśl art. 133 §1 k.p. wynosi on 35 godzin. Z kolei w przypadku pracy w ruchu ciągłym gdy ze względu na technologię produkcji nie mogą być wstrzymane prace, może być stosowany system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia w niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin (art. 138 §1 k.p.), z zastrzeżeniem, iż za każdą godzinę powyżej 8 godzin przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niedziele i święta

Niedziele i święta są dniami wolnymi od pracy co wynika z art. 1519 k.p. Jednocześnie w Ustawie o dniach wolnych od pracy, ustawodawca w art. 1 pkt 1 wskazał ustawowo wolne dni świąteczne, do których zalicza się: 1 stycznia - Nowy Rok, 6 stycznia - Święto Trzech Króli, pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 maja - Święto Państwowe, 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada - Wszystkich Świętych, 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, 25 grudnia i 26 grudnia - pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia. Nie oznacza to jednak, że praca w niedziele i święta jest obligatoryjnie zabroniona. Otóż zgodnie z art. 15110 k.p. praca jest dozwolona m.in. w służbach mundurowych, ośrodkach zdrowia, komunikacji, w ruchu ciągłym, przy wykonywaniu prac użytecznych i codziennej potrzeby ludności itp. Należy pamiętać, że za pracę w niedziele i święta przysługuje dzień wolny w innym dniu.

Urlop wypoczynkowy

W przypadku urlopu wypoczynkowego, pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, płatnego urlopu w wymiarze 20 lub 26 dni w zależności od stażu, co wynika z treści art. 154 k.p. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż w przypadku pierwszej pracy wymiar nalicza się z momentem przepracowania każdego miesiąca i wówczas pracownik nabywa urlop w wymiarze 1/12 (art. 153 k.p.). Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, iż pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.

Polecamy serwis: Pracownik

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy to już koniec przestawiania zegarków? Polska prezydencja kontra brukselska biurokracja

Czy to już koniec przestawiania naszych zegarków? Polska prezydencja w Unii Europejskiej podejmuje próbę przełamania impasu w sprawie zniesienia zmian czasu. Choć Komisja Europejska popiera ten pomysł, to brukselska biurokracja wciąż blokuje postępy. Dlaczego Europa nadal tkwi w czasowym chaosie i czy polski rząd zdoła zmienić bieg wydarzeń?

800 plus w 2025 i 2026 r. - termin na wniosek do ZUS

800 plus w 2025 i 2026 r. - nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca. Kiedy najlepiej złożyć elektroniczny wniosek do ZUS? Termin zapewniający ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego niedługo mija.

Żołnierze do premiera: Mamy prawo do drugiej emerytury obok tej mundurowej. Każdy z nas ma na koncie w FUS składki powiększane corocznie o wskaźnik waloryzacji

Mundurowi, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. nie mają prawa - nawet w przypadku 25 lat pracy cywilnej i odprowadzania składek z tego tytuł do ZUS - do emerytury cywilnej pobieranej obok mundurowej. Inną sytuację prawną mają mundurowi, którzy rozpoczęli służbę po 1999 r. - mają prawo do drugiej emerytury z tytułu składek wypracowanych z pracy w cywilu po zakończeniu służby. W grudniu 2024 r. żołnierze wysłali w tej sprawie list do premiera D. Tuska.

Nie będzie zakazu używania kominków. Na pewno? MKiŚ odpowiada na kontrowersje dotyczące programu Czyste Powietrze

Nowe zasady programu „Czyste Powietrze”, które mają na celu poprawę jakości powietrza i zwiększenie efektywności energetycznej budynków, wzbudzają kontrowersje. Zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w tym kwestie dotyczące kominków i źródeł ciepła, stały się przedmiotem gorącej dyskusji. W odpowiedzi na te kontrowersje, minister Krzysztof Bolesta zapewnia, że nie wprowadzi się zakazu używania kominków, a zmiany w regulaminie są wynikiem szerokich konsultacji społecznych i ekspertów. Problemem pozostaje jednak interpretacja zapisów przez urzędników, co budzi obawy o przyszłość bezpieczeństwa energetycznego Polaków.

REKLAMA

Banki likwidują bankomaty. Czy koniec gotówki staje się faktem na naszych oczach?

Banki zaczynają likwidować bankomaty. To zaś rodzi sprzeciw społeczeństwa i niepokoi Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwraca uwagę na ryzyko wykluczenia finansowego. Może to wpłynąć szczególnie na osoby starsze i mieszkańców wsi – ale nie tylko. Jakie jeszcze konsekwencje rodzi dalsze ograniczanie gotówki, które postępuje już od pewnego czasu?

Podatek migracyjny: 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę. Czy Polska go zapłaci, czy będą kary?

Pakt migracyjny Unii Europejskiej, który wejdzie w życie w 2026 roku, nakłada na państwa członkowskie obowiązek przyjmowania migrantów lub płacenia tzw. „podatku migracyjnego” w wysokości 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę. Polska, pomimo apeli Brukseli, konsekwentnie odmawia implementacji tych przepisów, co może doprowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i politycznych. Jakie będą efekty tego stanowiska?

Nie każda wdowa z rentą rodzinną dostanie rentę wdowią. Dlaczego? ZUS: tak jest w przepisach

Renta wdowia to możliwość pobierania dwóch świadczeń jednocześnie, przykładowo emerytury oraz renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Korzystniejsze świadczenie ZUS wypłaci od lipca 2025 r. pełnej wysokości, a drugie w wymiarze 15 proc. Okazuje się jednak, że nie każda wdowa i każdy wdowiec, którym ZUS wydał decyzję o przyznaniu renty rodzinnej „załapie się” na dobrodziejstwo wynikające z renty wdowiej.

Spokój na zawsze: Jak testament notarialny zapewnia Ci bezpieczeństwo?

Testament notarialny to jedna z najpewniejszych form wyrażenia swojej ostatniej woli. Dzięki sporządzeniu go przed notariuszem masz gwarancję, że dokument będzie zgodny z prawem, nie zostanie podważony, a Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane bez problemów. Dowiedz się, dlaczego warto postawić na tę bezpieczną opcję i jakie korzyści niesie ze sobą testament sporządzony w obecności notariusza.

REKLAMA

Najnowsze sondaże wyborcze 2025 [ZESTAWIENIE]

Najnowsze sondaże wyborcze z marca 2025 analizuje socjolog z UJ prof. Jarosław Flis. Jakie są tendencje dla każdego z kandydatów na Prezydenta RP w 2025 r.? Oto zestawienie ostatnich sondaży CBOS, IBRiS, IPSOS, United Surveys, Pollster, Opinia24, SW Research. Jakie są uśrednione wyniki pierwszych 9 kandydatów na Prezydenta Polski?

Jeden prawomocny i 14 nieprawomocnych wyroków. Spory z ZUS o ponowne przeliczenie emerytury, wyrównania i odsetki

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego. Przeliczenie emerytur, wyrównania, odsetki z ZUS na rzecz emerytów. Jakie są realia w sądach okręgowych i apelacyjnych.

REKLAMA