Rodzaje dyskryminacji pracowników
W polskim prawie pracy istnieje szereg przepisów mających zapewnić równe traktowanie pracownikom. Pracodawca jest zobowiązany do poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika.
Co więcej pracownikom przysługuje równe prawo z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków pracowniczych. Prawo to w szczególności dotyczy równego traktowania kobiet i mężczyzn. Należy tutaj wskazać, że nakaz równego traktowania pracowników odnosi się do pracowników pozostających w takiej samej sytuacji. Pracodawca narusza ten nakaz, jeżeli traktuje pracownika gorzej niż potraktowałby inną osobę znajdującą się w takiej sytuacji.
Kluczowym przepisem chroniącym pracowników przed dyskryminacją jest art. 113 Kodeksu pracy. Stanowi on, że jest niedopuszczalna jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Wiek pracowników
W czasach wydłużonego wieku emerytalnego coraz częstszym powodem dyskryminacji pracowników będzie stawał się ich wiek. Obecnie wiek pracowników w sprawach o dyskryminację jest przywoływany odnośnie spraw o wypowiedzenie umowy o pracę ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego lub nabycie prawa do emerytury. Zgodnie ze zdaniem Sądu Najwyższego za bezpośrednią dyskryminację ze względu na wiek należy uznawać wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony wyłącznie z powodu osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego – uchwała 7 sędziów SN z dnia 21 stycznia 2009 r. (II PZP 13/08).
Zobacz: Jak wyegzekwować przywrócenie do pracy?
Dyskryminacja według Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy w wyroku z 2 października 2012 roku, sygn. Akt II PK 82/12 uznał, że dyskryminacją nie jest każde zróżnicowanie warunków pracy zatrudnionych bez względu na stosowane przez pracodawcę kryterium. To, że zawarty w Kodeksie pracy katalog przyczyn nierównego traktowania ma charakter otwarty i wskazuje jedynie przykładowe kryteria nie oznacza, że różnicowanie sytuacji pracowników ze względu na jakąkolwiek cechę prowadzi do dyskryminacji. Ze względu na wagę wymienionych w przepisie przesłanek cecha taka musi być istotna.
Ochrona przed dyskryminacją
Pracownik, który uważa, że jest dyskryminowany może wystąpić do sądu pracy z pozwem o odszkodowanie za dyskryminację. Może żądać odszkodowania za wyrządzone szkody materialne, jeśli takie zaistniały oraz wnosić o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę z tytułu nierównego traktowania. Jeśli pracodawca naruszył wobec pracownika zasadę równego traktowania, pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Równolegle do drogi sądowej, dyskryminowany pracownik może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy, która ma prawo nałożyć na pracodawcę grzywnę za stosowanie praktyk dyskryminacyjnych.
Zobacz serwis: Pracownik