Jak związki zawodowe chronią pracowników?

Idea

Związki zawodowe w Polsce rozpoczęły swoją działalność wraz z Solidarnością i od tamtego czasu nadal posiadają silną pozycję wobec pracodawców jak i w życiu społecznym i ekonomicznym całego kraju. Pracodawcy muszą liczyć się ze związkami zawodowymi.

Powstanie związku zawodowego w zakładzie pracy

Powstanie związku zawodowego odbywa się na mocy ustawy o związkach zawodowych. Artykuł 12 tej ustawy mówi, że związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób.

Zobacz: Jak działają pracownicze kasy zapomogowo - pożyczkowe?

Związek zawodowy podlega obowiązkowi rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, zwanym dalej "rejestrem".

Ochrona związkowców

Pracownicy należący do związków zawodowych mogą liczyć na szczególną ochronę przed zwolnieniem. Związki zawodowe, które działają w firmie dostarczają pracodawcy listę działaczy, z którymi nie można rozwiązać umowy o prace bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej.

Regulacja przytoczona wyżej dotyczy również zwolnienia dyscyplinarnego. Jeżeli pracownik znajdzie się na wskazanej liście, szef może zwolnić taką osobę, bez zgody związku tylko wtedy, gdy narazi ona pracodawcę  na straty lub popsuje jego reputacje lub wizerunek.

Jeśli pracownik nie popełni wyżej wymienionych wykroczeń i znajduje się na liście pracowników chronionych, to nie jest on zagrożony możliwością zwolnienia z pracy.

Ochrona pracownika przed zwolnieniem trwa przez okres wskazany w uchwale zarządu związku.

Zmiany w składzie chronionych działaczy związkowych mogą być dokonywane w każdym czasie. Jedynym warunkiem jest pisemne zawiadomienie pracodawcy o tych zmianach przez zarząd związku zawodowego w terminie 7 dni od dokonania zmian. Brak informacji w tym terminie może skutkować ograniczeniem ochrony przed zwolnieniem z pracy.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Kiedy pracownik będący w związku nie będzie chroniony?

Pracodawca należący do zakładowego związku zawodowego nie będzie objęty ochroną przed zwolnieniem, jeżeli pracodawca nie będzie posiadał imiennych informacji o działaczach. Brak wpisania na listę działaczy faktycznego działacza związkowego odbiera mu ochronę przed wypowiedzeniem umowy o pracę.

Zobacz serwis: Pracownik