Podstawowym terminem przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy jest okres 3 lat od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne.(art. 291§1 kp).
Przepis art. 291§2 kp wprowadza jednak wyjątki w przypadku roszczenia pracodawcy :
- o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych,
- o odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie przed pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia,
-o naprawienie szkody wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji.
Roszczenia w/w sprawach ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia.
Kiedy pracownik umyślnie wyrządził szkodę, do przedawnienia roszczenia o naprawienie tej szkody stosuje się przepis art. 442.1 kc., zgodnie z którym:
- roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie jej sprawcy, z tym, że roszczenie to przedawnia się po upływie 10 lat od daty, w której nastąpiło wydarzenie powodujące szkodę,
- roszczenie z tytułu szkody powstałej w wyniku zbrodni lub występku ulega przedawnieniu z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa i to bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i jej sprawcy,
- w przypadku roszczenia z tytułu szkody na osobie przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem trzech lat od momentu, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i sprawcy tej szkody.
Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną.
Należy podkreślić również, że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem organu powołanego do rozstrzygania sporów, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą w trybie określonym w kodeksie przed takim organem, ulega przedawnieniu z upływem 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia lub zawarcia ugody.(art. 291§5 kp)
(Roszczenia przedawnionego nie można dochodzić, chyba że ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, zrzeka się korzystania z przedawnienia; zrzeczenie dokonane przed upływem przedawnienia jest nieważne.(art. 292 kp)
Siła wyższa a termin przedawnienia
Gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może dochodzić przysługujących mu roszczeń przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów, bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas trwania przeszkody (chodzi tu o katastrofy przyrodnicze, np. trzęsienie ziemi, sztorm, śnieżyce, jak również o zaburzenia życia zbiorowego np. wojny).
Bieg przedawnienia można przerwać:
1.przez każdą czynność przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów lub egzekwowania roszczeń przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
2. przez uznanie roszczenia.
Po każdym przerwaniu bieg przedawnienia zaczyna biec na nowo. Jednak w sytuacji wskazanej w pierwszym z powyższych punktów, ponowny bieg przedawnienia rozpocznie się z momentem zakończenia wszczętego postępowania.
Podstawa prawna
Art. 611 oraz w art. 1011 § 2., 291,292, 293,295 Kodeksu pracy
Art. 442 Kodeksu cywilnego