Czy pracodawca może przyjąć orzeczenie lekarskie pracownika wystawione przez placówkę medyczną, z którą nie ma podpisanej umowy? Radca prawny wyjaśnia.
- Kierowanie pracowników na badanie
- Badania na podstawie umowy pracodawcy z placówką medyczną
- Badania pracownika w innej placówce medycznej
Kierowanie pracowników na badanie
Przed podjęciem nowej pracy, przy zmianie stanowiska lub po powrocie po długiej chorobie, pracownik musi uzyskać potwierdzenie zdolności do pracy na podstawie badań lekarskich. Dokument ten wystawiany jest przez lekarza medycyny pracy w formie orzeczenia lekarskiego. Pracownik zobowiązany jest także do wykonywania badań okresowych, które mają potwierdzić brak przeciwwskazań do kontynuowania pracy na zajmowanym dotąd stanowisku. Zgodnie z przepisami prawa, przyjmuje się, że pracownik wykonuje badania w placówce, z którą pracodawca ma podpisaną umowę. Czy możliwe jednak jest przyjęcie przez pracodawcę orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy, wystawionego przez inną jednostkę medyczną (innego lekarza medycyny pracy – profilaktyka)? Jak wskazuje radca prawny Klaudia Nowak z Kancelarii Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu, zalecenia w tej kwestii są rozbieżne, jednak zdaniem ekspertki, pracodawca ma taką możliwość.
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest kierowanie pracowników na badania wstępne, okresowe i kontrolne. Przepis art. 229 § 4 k.p. zakazuje pracodawcy dopuszczenia do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Na pracowniku zaś ciąży obowiązek poddania się wszystkim zleconym badaniom lekarskim i dostarczenia pracodawcy zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do zatrudnienia na danym stanowisku. Badania muszą być wykonywane przez lekarzy medycyny pracy o kwalifikacjach określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.
Badania na podstawie umowy pracodawcy z placówką medyczną
Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez podmiot zobowiązany do ich zapewnienia, w tym pracodawcę, z podstawową jednostką służby medycyny pracy.
Radca prawny Klaudia Nowak z Kancelarii Mirosławski, Galos, Mozes podkreśla, że żaden z przepisów kodeksu pracy, ustawy o służbie medycyny pracy bądź rozporządzenia nie zakazuje uzyskania przez pracownika orzeczenia lekarskiego od innego lekarza, niż ten, z którym pracodawca ma podpisaną umowę bądź też nie wskazuje, że takie orzeczenie (uzyskane od innego lekarza niż lekarz, z którym pracodawca ma podpisaną umowę ), nie było równoznaczne ze spełnieniem obowiązku odbycia badań, a ponadto, aby takie orzeczenie nie było dla pracodawcy wiążące.
Jeżeli więc, pracownik przedstawia orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na danym stanowisku, wydane przez odpowiedniego lekarza medycyny pracy (lekarza profilaktyka), to pracodawca w świetle obowiązujących przepisów nie ma podstaw do odmowy przyjęcia takiego orzeczenia lekarskiego. Przeprowadzenie badania i dostarczenie pracodawcy odpowiedniego zaświadczenia, jeżeli potwierdza ono zdolność do wykonywania pracy na danym stanowisku, nakłada na pracodawcę obowiązek dopuszczenia pracownika do pracy. Jeżeli natomiast treść orzeczenia lekarskiego budzi wątpliwości pracodawcy, ma on prawo odwołania od takiego orzeczenia do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na siedzibę jednostki organizacyjnej, w której jest zatrudniony pracownik, w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem lekarza, który je wydał (§ 5 powołanego wyżej rozporządzenia).
Powyższe znajduje potwierdzenie w judykaturze - Wyrok SR w Jeleniej Górze z 8.11.2017 r., IV P 72/17, LEX nr 2533623.
Badania pracownika w innej placówce medycznej
Prawniczka wskazuje jednak na odmienne stanowisko prezentowane w doktrynie. Według doktryny, na podstawie przepisu art. 12 ustawy o służbie medycyny pracy, pracownik nie jest uprawniony do przedstawienia pracodawcy zastępczego zaświadczenia. Działanie pracownika polegające na niewypełnieniu przez pracownika obowiązku skierowania się na badania, zgodnie ze skierowaniem, może być uznane jako nieprzestrzeganie ustalonego w zakładzie pracy porządku. Pracownik, udając się do innej placówki, niż placówka, z którą pracodawca podpisał umowę, w istocie nie realizuje obowiązku skierowania na badania.
Zauważyć jednak należy, iż w art. 229 § 11 pkt 2) k.p. ustawodawca dopuszcza zatrudnienie osoby na podstawie skierowania pochodzącego od poprzedniego pracodawcy i aktualnego orzeczenia lekarskiego pochodzącego od innego lekarza i tym samym zwalnia pracodawcę z obowiązku uprzedniego zawarcia umowy z podstawową jednostką służby medycyny pracy na wykonywanie badań profilaktycznych. Tak więc powyższa interpretacja art. 12 ustawy o służbie medycyny pracy stoi w sprzeczności z art. 229 § 11 pkt 2) k.p.
Z tych względów, zdaniem radcy prawnego Klaudii Nowak, możliwe jest uwzględnienie przez pracodawcę badań profilaktycznych wydanych przez lekarza z uprawnieniami, innego niż lekarz, z którym pracodawca ma podpisaną umowę o wykonywanie zadań z zakresu medycyny pracy.
MGM Kancelaria Radców Prawnych Mirosławski Galos Mozes sp. j. z siedzibą w Sosnowcu nieprzerwanie od 2007 roku prowadzi działalność, specjalizując się w świadczeniu kompleksowej obsługi prawnej dla przedsiębiorców i klientów korporacyjnych prowadzących działalność gospodarczą we wszelkich przewidzianych prawem formach (spółek kapitałowych i osobowych, indywidualnej działalności gospodarczej czy spółdzielni). Kancelaria świadczy również pomoc prawną dla podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej oraz klientów indywidualnych. Kancelaria specjalizuje się w dziedzinach: prawa pracy, prawa nieruchomości i obsługi inwestycji, prawa z obszaru TSL, prawa energetycznego, prawa spółek i restrukturyzacji, diagnostyki laboratoryjnej oraz procesach sądowych.
Polecamy: „Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023”