Ustawa o KZP niedopracowana [KOMENTARZ]

Odpowiedzialność członka kasy za jej zobowiązania

Pierwszy zapis, który nie został dopracowany dotyczy odpowiedzialności członka kasy za jej zobowiązania w części odpowiadającej jego wkładowi członkowskiemu. Przede wszystkim nie wskazano, kiedy i na jakich zasadach ta odpowiedzialność ma nastąpić. Wydaje się, że zapis dotyczy sytuacji, w której kasa albo zostanie obciążona jakąś sankcją (chociażby karą za naruszenie RODO), albo gdy podczas likwidacji kasy okaże się, że z uwagi na nieściągalność pożyczek, nie będzie możliwe wypłacenie pełnej wysokości wkładu członkom, którzy byli członkami kasy na dzień podjęcia uchwały a jej likwidacji. Kasa nie może prowadzić działalności gospodarczej, zatem za wyjątkiem pracodawcy i członków kasy, będzie miała nielicznych kontrahentów.

Możliwość zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia członków kasy przez jej członka

Kolejny zapis dotyczy możliwości zaskarżenia uchwały walnego zebrania członków kasy przez jej członka. Z zapisów ustawy wynika, że zaskarżenie wstrzymuje skuteczność uchwały. To oznacza, że w skrajnych sytuacjach przez lata nie będzie możliwe podjęcie skutecznej uchwały, ponieważ samo złożenie pozwu, nawet niezasadnego, wstrzyma jej wykonanie. Jest to konstrukcja dziwaczna na gruncie polskiego prawa. Dla przykładu, ustawa o własności lokali przewiduje prawo zaskarżenia uchwały wspólnoty na zbliżonych zasadach (oczywiście różnice występują, ale nie są one zasadnicze). Jednakże zaskarżenie uchwały wspólnoty nie ma wpływu na jej skuteczność czy wykonalność, chyba że sąd w postępowaniu sądowym wywołanym zaskarżeniem uchwały, wstrzyma jej wykonalność (w ramach zabezpieczenia powództwa). To ciekawe, że na gruncie kas nie ma rozróżnienia wykonalności od skuteczności. Z tego powodu należy się spodziewać licznych wątpliwości interpretacyjnych i problemów praktycznych wywołanych zaskarżeniami uchwał walnego zgromadzenia członków kasy. Ustawodawca ewidentnie nie rozważył skutków tej regulacji i nie zwraca uwagi na nomenklaturę.

Wkłady członkowie a spadkobiercy

Przepisem, który wzbudził moje największe zdumienie jest przepis art. 14 ustawy, który brzmi:

1. Osobie skreślonej z listy członków KZP, a w przypadku śmierci członka KZP - osobie uprawnionej, przysługuje zwrot wkładu członkowskiego w terminie i na zasadach określonych w statucie KZP.

2. Jeżeli członek KZP wskaże kilka osób uprawnionych, a nie oznaczy ich udziałów we wkładzie członkowskim, uważa się, że udziały tych osób są równe.

3. Po śmierci członka KZP zarząd niezwłocznie wzywa osobę uprawnioną do odbioru wkładu członkowskiego.

4. Wkład członkowski albo udział we wkładzie członkowskim wypłacony osobie uprawnionej nie wchodzi do spadku po członku KZP.

Z przepisu tego wynika, że jeżeli osoby uprawnione nie odbiorą wkładu (np. dlatego, że się nie zgłoszą) to wówczas najprawdopodobniej wkład zostanie przeznaczony na fundusz rezerwowy. Nie wskazano bowiem, do kiedy osoba uprawniona ma prawo zrealizować swoje roszczenie. Termin przedawnienia roszczenia takiej osoby nie może być w mojej ocenie regulowany przez czynność prawną. Zatem nie wiadomo, do kiedy osoba uprawniona może złożyć wniosek, i co się dzieje, gdy go nie złoży lub nie odpowie na wezwanie kasy. Czy wówczas jej uprawnienie wygasa? W mojej ocenie przepis ten jest niezgodny z art. 21 ust. 1 Konstytucji, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Należy zaznaczyć, że na potrzeby ustawy o KZP nie sformułowano terminów przedawnienia. W dalszej części ustawy napisano – art. 32 - Fundusz rezerwowy powstaje z wpłat wpisowego wnoszonych przez członków wstępujących do KZP, z niepodjętych zwrotów wkładów członkowskich, z odsetek od lokat terminowych i odsetek zasądzonych przez sąd oraz z darowizn, spadków lub zapisów i jest przeznaczony na pokrycie szkód i strat, nieściągalnych zadłużeń, prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku płatniczego oraz na odpis na fundusz zapomogowy. Kiedy zatem mowa o niepodjętym zwrocie wkładu członkowskiego? Czy wkład jest niepodjęty wówczas, gdy nie zgłosi się osoba uprawniona czy spadkobierca? Kiedy spadkobierca ma się zgłosić po wkład, jeżeli osoba uprawniona się nie zgłosi? W obrocie cywilistycznym, jeżeli spadkodawca nie sporządza testamentu, do dziedziczenia dochodzą spadkobiercy ustawowi. Jeżeli zatem spadkodawca nie wskaże osoby uprawnionej lub osoba ta nie będzie mogła odebrać wkładów, to w mojej ocenie stanowią one masę spadkową po zmarłym. Będzie jednak duży problem, jeżeli osoba uprawniona zmieni swoje dane, np. numer telefonu, czy adres. Kasa w razie braku odzewu ze strony osoby uprawnionej może napotkać na problem komu wypłacić wkłady, jeżeli zgłosi się spadkobierca.

Podsumowanie

Ustawa zawiera dużo więcej błędów, które omawiam na prowadzonych przeze mnie szkoleniach. Powyższe uważam za najbardziej kontrowersyjne, ale nie jedyne.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź