Weryfikacja szczepień pracowników nadal niepewna
Zapowiedzi uregulowania kontroli szczepień w zespole pracowników, jak również na poziomie rekrutacji, pojawiają się w naszym kraju od kilku miesięcy. Jednakże coraz częściej zmianie ulega informacja na temat podstawy prawnej w oparciu, o jaką mieliby działać pracodawcy.
Planowany kształt przepisów
Według ostatnich informacji Ministerstwa Zdrowia, przepisy dotyczące kontroli zaszczepienia wśród zatrudnionych są na etapie dopracowywania na szczeblu resortowym.
Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, na podstawie projektowanych regulacji pracodawca miałby prawo zapytać pracownika, czy jest zaszczepiony lub czy przyszedł zarażenie Covid-1 i czy posiada aktualny wynik testu diagnostycznego i na tej podstawie podjąć ewentualną decyzję o jego przeniesieniu do wykonywania innych obowiązków w celu minimalizacji ryzyka zachorowania na Covid-19. Polegać to miałoby m.in. na skierowaniu takiej osoby/takich osób do prac, które nie wymagają bezpośredniego kontaktu z klientem. Wynagrodzenie na skutek takiego przeniesienia miałoby być adekwatne do rodzaju wykonywanej pracy. W razie braku warunków do przeszeregowania, pracodawca miałby możliwość skierowania niezaszczepionego pracownika na urlop bezpłatny. Brak jest aktualnie informacji na temat możliwego maksymalnego czasu takiego przeniesienia lub urlopu bezpłatnego.
Potwierdzenie zaszczepienia następować miałoby poprzez okazanie certyfikatu zaszczepienia. Odmowa mogłaby zostać uznana za równoznaczną z brakiem zaszczepienia i możliwością podjęcia odpowiednich kroków przez przełożonych. Jednocześnie, Ministerstwo zastrzega, że nie może to stanowić narzędzia do rozwiązania umowy o pracę z uwagi na niezaszczepienie.
Dodatkowo również, zapowiadane przepisy pozwalać mają na weryfikację zaszczepienia już na etapie rekrutacji w trakcie wyboru kandydatów do zatrudnienia.
Szczepienie jako wyłączenie z ograniczeń
Projektodawcy planują, aby przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie objętym czasowym ograniczeniem w jej prowadzeniu na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wyłączeni – zostali spod tych restrykcji wyjęci. Chodzi o sytuację, w której działalność gospodarcza będzie wykonywana na rzecz osób zaszczepionych przeciwko COVID-19, ozdrowieńców legitymujących się wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 lub osób posiadających ważny negatywny wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.
Aktualne uprawnienia pracodawców
Kwestia tego, czy w aktualnym stanie prawnym pracodawcy mają narzędzia do zgodnego z przepisami weryfikowania zaszczepienia wśród zatrudnionych budzi wiele wątpliwości.
Z jednej strony brak konkretnego przepisu mówiącego wprost, że pracodawca może żądać od pracownika informacji na temat zaszczepienia i przedsięwziąć określone kroki w razie odmowy jej udzielania bądź braku zaszczepienia.
Z drugiej zaś, wskazuje się na szereg obowiązków pracodawców wynikających z przepisów ogólnych, które pozwalać mają na podejmowanie określonych działań w odniesieniu do stanu zaszczepienia wśród zespołu. Wynikać mogą one zarówno z przepisów Kodeksu Pracy, Ogólnego Rozporządzenia o ochronie Danych (RODO), jak i regulacji dotyczących zwalczania chorób zakaźnych.
Dodatkowo pojawiają się głosy upatrujące legitymizacji aktywnego działania pracodawców w wytycznych i rekomendacjach Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego.
Należy jednak mieć na uwadze, że do szczepień przeciwko Covid-19 pracodawca nie może podejść analogicznie jak do obowiązkowych w niektórych zawodach lub na stanowiskach pracy szczepień. Nadal nie zostały one wpisane na listę szczepień obowiązkowych, a co za tym idzie, nie mogą być egzekwowane jako warunek dopuszczenia do pracy bez uwzględnienia wszystkich okoliczności danego przypadku.
Aktualnie więc po stronie pracodawców pozostaje ryzyko weryfikacji stanu zaszczepienia wśród zespołu i ewentualnych skutków jej prowadzenia lub zaniechania. Podejmując decyzję w tym zakresie, pracodawca powinien kierować się przede wszystkim takimi okolicznościami, jak rodzaj prowadzonej działalności i warunki świadczenia pracy, panujące u niego ryzyko zakażenia Sars-Cov-2 i wpływ takiego stanu na ciągłość prowadzonej działalności.