Monitorowanie pracowników za pomocą systemów informatycznych
Dotychczas monitorowanie pracowników za pomocą systemów informatycznych stanowiło obszar nieuregulowany w polskich przepisach prawa. RODO przyspieszyło temat unormowania tego obszaru przez polskiego ustawodawcę, o czym pisałam Państwu w poprzednim artykule „Monitoring wizyjny w świetle RODO”. Wraz z RODO weszła w życie polska ustawa o ochronie danych osobowych wprowadzająca m.in. nowelizację przepisów prawa pracy. Kodeks pracy został rozszerzony o regulację odnoszącą się do monitoringu wizyjnego w zakładzie pracy, monitoringu służbowej poczty elektronicznej oraz innych form monitoringu pracowników. Dzisiaj skupimy się na monitoringu poczty elektronicznej.
Zadajmy sobie pytanie: co łączy kontrolę pracowników za pomocą monitorowania służbowej poczty elektronicznej z przetwarzaniem danych osobowych? Zgodnie z definicją wyrażoną w art. 4 pkt 1 RODO, dane osobowe to wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. W przypadku pracodawcy osoba, której dane dotyczą – czyli pracownik – będzie osobą zidentyfikowaną, a informacje o niej uzyskane w wyniku kontroli będą stanowiły dane osobowe.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Monitoring poczty elektronicznej - warunki
Jeśli chodzi o monitoring poczty elektronicznej, to na podstawie art. 223 § 1 Kodeksu pracy, przesłankami do jego zastosowania jest niezbędność zapewnienia:
- organizacji pracy umożliwiającej pełne wykorzystanie czasu pracy,
- właściwego użytkowania udostępnionych pracownikowi narzędzi pracy.
Oznacza to, że pracodawca może zgodnie z prawem kontrolować pocztę służbową pracowników wyłącznie, gdy może powołać się na co najmniej jeden z powyżej wskazanych powodów.
Monitoring poczty elektronicznej pracownika może służyć np. właściwemu podziałowi obowiązków w zakładzie pracy. Podczas kontroli poczty elektronicznej pracodawca sprawdza czy pracownik nie otrzymał zbyt wielu zadań, których nie jest w stanie wykonać w określonym czasie
Z kolei zapewnienie właściwego użytkowania narzędzi pracy, które zostały udostępnione pracownikowi, wiąże się na przykład z kontrolowaniem tego, czy prawnik nie wykorzystuje sprzętu służbowego do celów prywatnych, czy nie korzysta z zabronionych stron internetowych czy innych witryn, które nie służą wykonywaniu obowiązków służbowych.
Tajemnica korespondencji i inne dobra osobiste pracownika
Pracodawca dokonujący kontroli poczty elektronicznej swoich pracowników musi pamiętać o tym, że jest jeszcze jeden warunek takiego działania, a mianowicie zgodnie z art. 223 § 1 Kodeksu pracy kontrola skrzynek mailowych pracowników nie może naruszać:
- tajemnicy korespondencji,
- innych dóbr osobistych pracownika.
Obowiązek zachowania tajemnicy korespondencji w stosunkach służbowych może powodować wątpliwości praktyczne. Trudno bowiem mówić o tajemnicy korespondencji w zakresie e-maili związanych z wykonywaniem pracy na polecenie pracodawcy. Jednakże zakaz naruszania tajemnicy korespondencji w istocie dotyczy przede wszystkim prywatnych e-maili wysyłanych ze służbowego konta pocztowego. Zakaz ten oznacza, że jeśli pracodawca znalazłby w skrzynce służbowej prywatną korespondencję pracownika, nie może zapoznawać się z nią w całości. Pracodawca może oczywiście np. w regulaminie pracy wprowadzić zakaz korzystania ze poczty służbowej dla celów prywatnych, ale nie zmienia to faktu, że nawet wtedy obowiązuje pracodawcę zakaz naruszania tajemnicy korespondencji, nawet jeśli pracownik de facto nie zastosował się do zapisu zawartego w regulaminie pracy.
Z punktu wiedzenia pracownika najlepszym rozwiązaniem będzie nieużywanie poczty służbowej do celów prywatnych, a jeśli już będzie taka potrzeba, należy zadbać o to, aby odpowiednio oznaczyć taką wiadomość, aby pracodawca nie otwierał takiej korespondencji.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1000)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)