Samozatrudnienie w Niemczech

Paul Ostrowski
Adwokat i notariusz
rozwiń więcej
samozatrudnienie w Niemczech / Fotolia
Samozatrudnienie jest najbardziej rozpowszechnioną formą prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek przez obywateli polskich w Niemczech. Nic przy tym nie zmieniło zniesienie z dniem 1maja 2011 roku ograniczeń w podejmowaniu pracy i to z bardzo prostego powodu.

Praca  samozatrudnionych, którzy najczęściej działają w ramach umów o dzieło ( Werkvertarg) albo umów cywilnoprawnych o określoną pracę (Dienstvertarg)  są z punktu widzenia zleceniodawcy  korzystniejszym rozwiązaniem niż zatrudnienie pracowników etatowych.

Samozatrudniony, podobnie jak w Polsce, działa we własnym imieniu, na własny rachunek i na własne ryzyko zarówno w stosunku do klientów, ale także w stosunku do urzędu finansowego i innych instytucji.On też może zatrudniać jako pracodawca osoby trzecie.

Nie omawiamy tutaj problemu „ pozornej” działalności gospodarczej na własny rachunek (tzw. Scheinselbständigkeit) i jej konsekwencjach prawnych.

Ogólne informacje o pobycie

Od dnia 29 stycznia 2013 zniesiony został w Niemczech obowiązek posiadania zaświadczenia o prawie swobodnego przemieszczania się na terenie RFN przez innych obywateli Unii  (Freizügigkeitsbescheinigung).

Do 31 grudnia 2004 r. obywatele Unii posiadali jeszcze unijne zezwolenie na pobyt  (Aufenthaltserlaubnis-EG). Po jej zniesieniu wprowadzone zostało – bez przekonywujących powodów - Freizügigkeitsbescheinigung.

Wystawienie tego zaświadczenia poświadczało tylko, a nie przyznawało  prawo obywatela z innego państwa Unii do swobodnego przemieszczania się na terytorium Niemiec. 

Obywatele innych państw Unii nie potrzebują też od 29 stycznia 2013 r. wykazania  prawa do pobytu przez zaświadczenie o zameldowaniu (Anmeldebescheinigung), o którym mowa w art. 8 Dyrektywy 2004/38/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady wydawanym przez urząd meldunkowy (Einwohnermeldeamt). Urzędy mogły wymagać przy wydawaniu tego zaświadczenia np. przedłożenia umowy o pracę albo prawa do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.

Anmeldebescheinigung nie można mylić z urzędowym potwierdzeniu meldunku (amtliche Meldebestätigung), które wystawiane są na podstawie ustaw poszczególnych landów. Wynika to z ogólnego obowiązku dokonania meldunku. Przy tym zameldowaniu się  nie jest wymagane przedłożenie  umowy o pracę albo zameldowania prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Ten obowiązek dotyczy wszystkich obywateli niezależnie od posiadanego obywatelstwa.

Np. ustawa o meldunku w landzie Hesii przewiduje obowiązek zameldowania się w ciągu tygodnia, miesiąca od chwili wprowadzenia się do mieszkania. Obowiązek wymeldowania się powstaje, jeżeli przy wyprowadzeniu się z mieszkania osoba nie zamierza pozostać w Niemczech.

W Niemczech istnieje powszechny obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

Zadaj pytanie: Forum

Rejestracja samozatrudnienia

Formalności związane rejestracją samozatrudnienia (prowadzenie firmy” lub „prowadzenie przedsiębiorstwa”) są stosunkowo proste.

Po zameldowaniu osoba zamierzająca prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek musi zawiadomiśc na odpowiednim formularzu o prowadzeniu działalności w odpowiednim urzędzie (Gewerbeamt). Właściwym miejscowo jest urząd,  na którego terenie będzie prowadzona działalność. Zasadniczo każda działalność gospodarcza prowadzona na własny rachunek musi być zgłoszona w Gewerbeamt.

Gewerbeamt powiadamia o zawiadomieniu odpowiednie urzędy czy instytucje (np. izbę przemysłowo-handlową ( Industie und Handelskammer), izbę rzemieślniczą (Handwerkskammer), urząd finansowy (Finanzamt) ).

Następnym krokiem jest zgłoszenie – najpóźniej w ciągu miesiąca od otwarcia działalności  - w urzędzie finansowym w celu uzyskania numeru podatkowego.

W przypadku prowadzenia działalności rzemieślniczej istnieje obowiązek niezwłocznego powiadomienia właściwej miejscowo izby rzemieślniczej (Handwerkskammer).

Osoby podlegające  opodatkowaniu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (Gewerbesteuer) zobowiązane są do zgłoszenia działalności w izbie przemysłowo-handlowej (Industrie und Handelskammer), której są członkami z mocy ustawy (członek obowiązkowy).

Największym problemem są bariery językowe

Wszystkie lokalne izby przemysłowo-handlowe , izby rzemieślnicze i inne instytucje informują, także w Internecie o prawach i obowiązkach osób zamierzających prowadzić samodzielną działalność gospodarczą (tzw. Existenzgründung). Chodzi tutaj też o możliwości wsparcia finansowego przy zakładaniu tej działalności, które dotyczy też obywateli z innych państw Unii.

Także urzędy pracy (Agentur fur Arbeit ) przewidują finansową pomoc dla tych osób, które z bezrobocia przechodzą do prowadzenia samodzielnej działalności.

Inne formy prowadzenia działalności jak spółka cywilna, spółka z o.o., sółka akcyjna itd. nie różnią się tylko w szczegółach, pomijając wysokość kapitału zakładowego, od systemu w Polsce.

Jeżeli działalność gospodarcza ma być prowadzona w szerszym zakresie, a nie jako alternatywa do bezrobocia, to pomoc doradcy podatkowego (Steuerberater) jest  w szczególności przy zakładaniu spółek kapitałowych nieodzowna.

Polecamy serwis: Praca za granicą

Prawo
Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025
15 sie 2024

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025. Choć jest zapowiadane jako korzystne dla nauczycieli, to budzi wiele wątpliwości i prognozuje się, że niewielu nauczycieli zdecyduje się z niego skorzystać.

Mieszkanie dla studenta [rok akademicki 2024/2025]. Porównanie kosztów wynajmu i zakupu. Kredyt może być tańszy niż czynsz najmu
15 sie 2024

Rozpoczęcie studiów daleko od domu rodzinnego, to konieczność znalezienia miejsca do mieszkania w mieście akademickim (z reguły dużym mieście). Ile kosztuje na progu roku akademickiego 2024/2025 wynajem lokum dla studenta a ile zakup niewielkiego mieszkania?

Co się zmieni 1 września 2024 r.? Czy w szkołach szykuje się rewolucja
14 sie 2024

Co się zmieni 1 września 2024 r.? Czy w szkołach szykuje się rewolucja? Co jeszcze oprócz odchudzonej podstawy programowej czeka uczniów, rodziców i całą kadrę nauczycielską w nadchodzącym roku szkolnym 2024/2025? Podwyżki dla nauczycieli? Wcześniejsze emerytury nauczycielskie? Jak będą wyglądały lekcje religii w szkołach?

Stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach sygnalistów
14 sie 2024

Kiedy w sprawach sygnalistów dopuszcza się stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego? Czy k.p.a. jest normatywnym źródłem oparcia dla działań sygnalistów? Co w przypadku, gdy informacja o naruszeniu będzie wniesiona jednocześnie jako zgłoszenie zewnętrzne oraz skarga w rozumieniu art. 227  k.p.a.?

27 zł za paczkę papierosów, do tego 40 zł nowej opłaty za e-papierosa. Podwyżka prawie o 69 procent jest już pewna. Od kiedy?
15 sie 2024

27 zł za paczkę papierosów, do tego 40 zł nowej opłaty za waporyzator. Podwyżka prawie o 69 procent. Od kiedy? Ministerstwo mówi jasno – trzeba walczyć z dostępnością wyrobów tytoniowych dla dzieci i młodzieży. Specjaliście jednak twierdzą, że to nie wystarczy.

Dodatki do zasiłku rodzinnego 2024 i 2025
14 sie 2024

Dodatki do zasiłku rodzinnego 2024 i 2025. Jakie są dodatki do zasiłku rodzinnego? Czy ulegną zmianie po tegorocznej weryfikacji? Ile będą wynosić w nowym okresie zasiłkowym od 1 listopada 2024 do 31 października 2025?

Udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Obowiązek dostawców usług komunikacji elektronicznej
14 sie 2024

Do uzgodnień trafił projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień i usług dla osób z niepełnosprawnościami przez dostawców publicznie dostępnych usług komunikacji elektronicznej. Projektodawcą jest ministerstwo cyfryzacji.

Overbooking: masz bilet, ale nie polecisz, bo za dużo pasażerów. RPO interweniuje!
15 sie 2024

Trwa sezon urlopowy. Ruch lotniczy szczególnie teraz jest wzmożony. Ile to już razy słyszeliśmy czy to od znajomych, z mediów czy nawet z własnego doświadczenia wiadomo, że jest problem z tzw. overbookingiem, czyli z nadrezerwacjami. Linie lotnicze chcą zarobić jak najwięcej, sprzedają bilety na potęgę, a później my, pasażerowie, musimy zapomnieć o wakacjach, bo jesteśmy odsyłani z kwitkiem, tuż przed wejściem na pokład. Co za paranoja. 

Dla kogo wdowia renta? Są trzy warunki dające prawo do świadczenia
14 sie 2024

Renta wdowia, która jest wprowadzana nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zakłada nowe reguł zbiegu prawa do renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Ustawodawca przewidział trzy podstawowe warunki, których spełnienie daje prawo do nowego świadczenia.

Profesor prawa z UW: nowe rozporządzenie dot. nauki religii w szkołach jest nielegalne, proceduralnie wadliwe; brakuje porozumienia MEN z Kościołami i związkami wyznaniowymi
14 sie 2024

Z początkiem roku szkolnego 2024/2025, czyli 1 września br. ma wejść w życie rozporządzenie ministra edukacji zmieniające zasady organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Zostało już opublikowane w Dzienniku Ustaw. Zdaniem prof. Pawła Boreckiego z Zakładu Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji UW, to rozporządzenie "ze względów proceduralnych jest wadliwe, jest nielegalne, a w związku z tym jest niekonstytucyjne". Zdaniem eksperta w toku procesu legislacyjnego zabrakło koniecznego porozumienia ministra edukacji z Kościołem katolickim, Kościołem prawosławnym oraz innymi oficjalnie działającymi Kościołami i związkami wyznaniowymi.

pokaż więcej
Proszę czekać...