Mobbing według Kodeksu pracy
Według Kodeksu pracy mobbing "oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników" (Art. 94 Kodeksu pracy).
Polecamy produkt: Mobbing w miejscu pracy
Co to oznacza w rzeczywistości i jak swoich praw ma bronić mobbingowany przez mobbera pracownik?
Pracownik składając pozew do Sądu, po konsultacji oczywiście z kancelarią prawną, musi mieć niezbite argumenty, takie jak: nagrania głosowe, sms-y, zeznania świadków (jeśli taki oczywiście są i nie boją się zeznawać na rzecz obecnego pracodawcy), wszelkiego rodzaju notatki, zapisy, listy, korespondencję wewnętrzna, np. e-maile, czy komunikatory istniejące w firmie. Oczywiście bardzo ważne jest w tym przypadku, aby ofiara mobbingu skontaktowała się dodatkowo z psychologiem. Może się okazać bowiem, że niestety nie wytrzyma psychicznie częstych spotkań z mobberem w sali rozpraw. Nawet wygrana sprawa nie zrekompensuje mu niestety strat moralnych i zdrowotnych. Przebywanie w jednej sali sądowej z mobberem może zakończyć się wielkim niesmakiem, a nawet zdiagnozowaną depresją, którą, jak wszyscy wiemy, jest trudno wyleczyć, czy zaniżoną samooceną.
MOBBING może występować w każdym zakładzie pracy, na każdym stanowisku (najwięcej przypadków odnotowują sądy na linii pracownik – przełożony lub/i współpracownik). Należy pamiętać, że najskuteczniejszą metodę walki z nękaniem w miejscu pracy uznaje się wykrywanie symptomów tego zjawiska oraz eliminowanie we wczesnym stadium. Jak to się mówi: ”zło trzeba zdusić w zarodku”. Istotne w tym względzie pozostają działania prewencyjne wprowadzone w zakładzie pracy.
Działania prewencyjne powinny być realizowane przez np. ankiety, czy wywiady, a najlepiej wewnętrzne procedury antydyskryminujące. Owocna zdaje się tutaj być pomoc psychologa zakładowego (o ile takiego kogoś zatrudniamy).
Jeśli w danym zakładzie funkcjonują procedury antymobbingowe, to w jakimś stopniu zmniejszają prawdopodobieństwo konieczności uciekania się przez ofiarę mobbingowaną do występowania na drogę sądową.
Jak zatem rozpoznać mobbing w pracy?
MOBBING to prześladowanie podwładnego w miejscu pracy (niestety).
Poniżej 5 najczęściej spotykanych objawów świadczących o mobbingu:
- UTRUDNIANIE WYKONYWANIA PODSTAWOWYCH OBOWIĄZKÓW
Ograniczenie dostępu do niezbędnych informacji lub obarczaniu nękanej osoby tak dużą liczbą zadań, że nie można ich w pełni zrealizować. Mobber może zlecać wykonywanie bezcelowych zadań tylko po to, by ośmieszyć swoją ofiarę, pokazując reszcie zespołu, że dany pracownik zajmuje się robieniem rzeczy nieprzydatnych do realizacji projektów.
- POMNIEJSZANIE KOMPETENCJI PRACOWNIKA
Oraz jego ośmieszanie (!). Przykładem takiego działania może być zlecanie lakonicznych zadań, przeznaczonych dla mniej wykwalifikowanych osób. Inną formą mobbingu jest pomijanie pracownika w ważnych projektach, chociaż jest on bardziej kompetentny od osób wybranych do realizacji danego projektu. Może to świadczyć o strachu mobbera przed tym, że jego ofiara mogłaby awansować dzięki zaprezentowaniu swoich umiejętności. Niestety nie da się ukryć, ale w większości zakładów, bezpośredni przełożeni nie są osobami kompetentnymi.
- UPOKARZANIE PRACOWNIKA
Pracownik doświadcza nieuzasadnionej krytyki, a także słyszy nieodpowiednie żarty na swój temat. MOBBER zwraca się do niego w sposób sarkastyczny, plotkuje o nim z innymi pracownikami w zakładzie oraz publicznie krytykuje jego wygląd.
- ZASTRASZANIE PRACOWNIKA
Są to pogróżki ustne, a także przemoc fizyczna. Przykładem takiego zachowania jest grożenie zwolnieniem z powodu niewykonania dodatkowych zadań, niezgodnych oczywiście z rodzajem pracy osoby zatrudnionej, chociaż pracownik zawsze rzetelnie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Mobbingiem jest także straszenie rozwiązaniem umowy o pracę z powodu przebywania pracownika na zwolnieniu lekarskim (!).
- IZOLOWANIE PRACOWNIKA
Czyli pomijanie pracownika w ważniejszych wydarzeniach, ignorowanie jego wypowiedzi, czy utrudnianie dostępu do informacji dotyczących całego zakładu.
Odszkodowanie za mobbing
Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od Pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od Pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w obecnym roku jest to 2600,00 zł).
Co najważniejsze, dziś pracownik nie usłyszy już – "nie podoba się to, wynocha, na twoje miejsce czeka 10 chętnych (!)". Teraz to PRACODAWCA musi zadbać o to, by zatrzymać pracownika w zakładzie pracy i doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że toksyczna atmosfera w miejscu pracy jest jednym z głównych powodów, dla których pracownicy "zmieniają otoczenie".