Ograniczenia w zatrudnieniu kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią

I tak – w art. 178 kodeksu pracy zawarto bezwzględny zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej. Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej. W razie braku takich możliwości pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Ponadto pracodawca ma zakaz zatrudnienia pracownicy w ciąży na stanowisku pracy ujętym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 1996r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Pracownica zatrudniona przy pracy wzbronionej kobietom, wymienionej w przytoczonym wyżej rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r., musi zostać, bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne, przeniesiona do innej pracy. Jeżeli pracownica jest zatrudniona przy pracy tego rodzaju, nie jest w ogóle dopuszczalne dostosowanie warunków pracy do potrzeb pracownicy.  Jeżeli przeniesienie pracownicy zatrudnionej przy tego rodzaju pracy do innej pracy jest niemożliwe, to pracodawca jest obowiązany zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Natomiast jeśli pracownica w ciąży jest zatrudniona przy pracach innych niż wykonywane w narażeniu na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne - pracodawca ma przede wszystkim obowiązek dostosowania warunków pracy takiej pracownicy do wymagań określonych w rozporządzeniu albo tak ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownicy. Dopiero wówczas, gdy takie działanie pracodawcy okaże się niemożliwe lub niecelowe, powstaje po stronie pracodawcy obowiązek przeniesienia tej pracownicy do innej pracy, a w braku takiej możliwości zwolnienia jej na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Względny zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży dotyczy pracy w przerywanym systemie czasu pracy oraz delegowania do pracy poza miejsce zamieszkania. Zakaz ten może bowiem być uchylony za zgodą samej pracownicy.

Należy również pamiętać, że przeniesienie pracownicy w ciąży do innej pracy w związku z wyżej opisanymi ograniczeniami nie może powodować pogorszenia sytuacji pracownika. Przeniesienie pracownicy ze względu na ustawowy zakaz zatrudnienia w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej (art. 178 § 1 kp), jako przeniesienie do innej pracy w rozumieniu art. 179 § 1 kp, uzasadnia na podstawie art. 179 § 2 kp wypłatę dodatku wyrównawczego w razie obniżenia wynagrodzenia tej pracownicy, chociażby rodzaj wykonywanej przez nią pracy pozostał nie zmieniony (tak: Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 marca 1979 r. V PZP 13/78)

Zobacz:  Zatrudnienie pracownika na zwolnieniu chorobowym

Pracodawca nie może także zobowiązać do pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, a także delegować poza stałe miejsce pracy pracownika opiekującego się dzieckiem, które nie ukończyło 4 roku życia. Zakaz ten uchyla zgoda pracownika objętego ochroną ze względu na wiek dziecka. Wyrażenie zgody na pracę w tych warunkach powoduje, że pracodawca przestaje być związany zakazem, a praca w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, w delegacji nie stanowi naruszenia prawa.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź