Prawo do oddzielnego wynagrodzenia a pracę w warunkach nadliczbowych.

Łukasz Nysztal
Adwokat
rozwiń więcej
inforCMS
Praca wykonywana ponad normy czasu pracy, ustalone zgodnie z przepisami kodeksu, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych, przy czym praca taka jest dopuszczalna między innymi w razie "szczególnych potrzeb pracodawcy"- wynika z art.133 § 1 Kodeksu Pracy.

Pracownikowi za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje wynagrodzenie – nazywane często wynagrodzeniem za pracę w godzinach nadliczbowych. Z uwagi na to, że praca ta z jednej strony godzi uzasadnione potrzeby pracodawcy z prawem pracownika do wypoczynku – ustawodawca przewidział szczególny sposób wynagradzania pracownika za taką pracę. Wynagrodzenie to wylicza się z sumy dwóch składników: normalnego wynagrodzenia + dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.

Zobacz: Kodeks pracy

Wyliczenie takiego wynagrodzenia nie jest jednak wcale takie oczywiste. Najpierw trzeba bowiem ustalić co rozumiemy pod pojęciem „normalne wynagrodzenie”. W tym zakresie należy odnieść się do wyroku Sądu Najwyższego z 3 czerwca 1986r. Według powołanego wyroku przez "normalne wynagrodzenie" należy rozumieć takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmujące zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników.

Zobacz: Serwis-prawo pracy

Wysokość dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych reguluje art. 1511 kp. Wysokość dodatku zależy po pierwsze od tego, czy przekroczona została przeciętna norma tygodniowa, czy też norma dobowa lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. W przypadku przekroczenia średniej normy tygodniowej pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100%. Wysokość dodatku z tytułu przekroczenia wartości dobowych zależy natomiast od tego, kiedy godziny nadliczbowe przypadały. Zasadą jest dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia, natomiast dodatek w wysokości 100% przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Pracownikowi przysługuje tylko jeden dodatek. Jeżeli więc praca w tych samych godzinach powodowała przekroczenie zarówno wartości dobowej, jak i tygodniowej, dodatek przysługuje jedynie z tytułu przekroczenia wartości dobowej.

Odmiennie przedstawia się prawo do wynagrodzenia za pracę wykonywaną poza normalnymi godzinami pracy w przypadku pracowników zarządzających zakładem pracy. Zgodnie z art. 135 § 1 KP: "Pracownicy zarządzający, w imieniu pracodawcy, zakładem pracy, główni księgowi i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych zakładu pracy, a także zastępcy tych osób, wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do oddzielnego wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych", a prawo do oddzielnego wynagrodzenia przysługuje im jedynie "z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę, święto lub w dodatkowym dniu wolnym od pracy, jeżeli za pracę w tym dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy", a wykonywali ją na polecenie pracodawcy (art. 135 § 2 KP).

Prawo
Policjanci: Każdy policjant z dodatkiem do mieszkania. Nie tylko na wynajmowane. 5342,88 zł to renta wdowia
14 lis 2024

W piątek rozmowy MSWiA o polepszeniu sytuacji w Policji. Policjanci w mediach społecznościowych wyrażali obawy, że niestety rozmowy nie będą dotyczyły podwyżek płac. Wdowy "mundurowe" także otrzymają rentę wdowią. 

UdSC: Status uchodźcy daje prawa zbliżone do tych co mają polscy obywatele, a czasem - identyczne. Pieniądze na utrzymanie, dostęp do usług medycznych, zasiłki, edukacja
14 lis 2024

Cudzoziemcy, którzy starają się w Polsce o ochronę międzynarodową mają prawo do pewnych świadczeń - m.in. opieki medycznej. Natomiast po uzyskaniu statusu uchodźcy, przysługują im uprawnienia zbliżone do tych, które mają obywatele Polski - wyjaśnia Rzecznik Urzędu do Spraw Cudzoziemców Jakub Dudziak. Mają również możliwość uzyskania pomocy w ramach indywidualnego programu integracji.

Kiedy będzie ogłoszony kandydat PiS na prezydenta RP? Jest już jasne, że przed tą datą
14 lis 2024

Jarosław Kaczyński, zapytany o termin ogłoszenia kandydata PiS na prezydenta, poprosił o cierpliwość. "Platforma Obywatelska mówi o 7 grudnia. My chcemy być wcześniej, ale proszę nas nie poganiać" – stwierdził. Dopytywany o wyniki wewnętrznych badań partii, które mogłyby wskazać potencjalnego kandydata, zapewnił, że są one prowadzone na bieżąco.

800 plus - zmiany w 2024 roku i weryfikacja uprawnień obywateli Ukrainy. Postępowanie wyjaśniające przed ZUS - czego wymagają sądy
14 lis 2024

Obowiązująca od 1 lipca 2024 r. zmiana ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, wprowadziła w szczególności wymóg, aby dziecko obywatela Ukrainy, na które ubiega się on o świadczenie wychowawcze (800 plus) realizowało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki. Tymczasem niedługo po jej wejściu w życie, pojawiły się wątpliwości co do zasad, na podstawie których ZUS ma przeprowadzać weryfikację legalności pobytu obywateli Ukrainy w Polsce. Wojewódzkie Sądy Administracyjne wytknęły w swoich wyrokach decyzjom ZUS wstrzymującym wypłaty 800 plus brak wszechstronnego zbadania konkretnych spraw.

ZUS: Suma świadczeń przekazanych przedsiębiorcom poszkodowanym w powodzi przekroczyła 120 mln zł. Jakie są warunki uzyskania świadczenia interwencyjnego?
14 lis 2024

Od 5 października 2024 r. przedsiębiorcy mogą składać do ZUS wnioski o świadczenie interwencyjne. ZUS informuje, że już ponad 120 mln zł trafiło do przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi.

Rejestrowane związki partnerskie: jakie zmiany przepisów dla osób żyjących w związkach nieformalnych (konkubinatach)
14 lis 2024

W dniu 18 października 2024 na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawiły się dwa projekty ustawy tj. projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich oraz projekt ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich. Oba te projekty są obecnie na etapie opiniowania, uwagi do nich mogą być złożone do dnia 17 listopada br. O ile pierwszy z projektów jest stosunkowo niewielki objętościowo, gdyż zawiera tylko 34 artykuły, o tyle drugi z nich zawiera ich już 251 i wprowadzać ma zmiany w bardzo wielu obowiązujących aktach prawnych. 

Opłaty za czynności adwokackie wzrosną o 100 proc.
14 lis 2024

Wzrosną stawki za udzieloną pomoc prawną przez adwokata "z wyboru". Trwają prace nad projektem nowelizacji rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Nowelizacja zakłada wzrost minimalnych stawek o 100 proc. w 11 kategoriach spraw.

Niefortunna zmiana prawa. RPO: skazani powinni sami stawiać się w zakładzie karnym w wyznaczonym terminie, a dopiero w drodze wyjątku być doprowadzani
14 lis 2024

Jest apel o zmianę prawa karnego wykonawczego. Według Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), skazani powinni samodzielnie stawiać się w zakładzie karnym w wyznaczonym terminie, a dopiero w drodze wyjątku być doprowadzani na wezwanie sądu.

Rewolucja w składkach zdrowotnych. Przedsiębiorcy będą mogli sporo zaoszczędzić. W 2025 r. – składka zdrowotna od 75% płacy minimalnej, a nie od dochodu, a w 2026 r. – obniżenie składki z 9 do 4,5%
14 lis 2024

W ostatnim czasie, sporo „dzieje się” w temacie składek zdrowotnych opłacanych przez przedsiębiorców. Na pierwsze czytanie w Sejmie oczekuje rządowy projekt ustawy, zakładający zniesienie obowiązku płacenia przez przedsiębiorców składki na ubezpieczenie zdrowotne od zbycia środków trwałych. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiada natomiast kolejne zmiany w wysokości składki – ulgę dla mikroprzedsiębiorców jeszcze w 2025 r. i obniżenie wysokości składki w 2026 r., którym mieliby zostać objęci również średni przedsiębiorcy. 

Renta wdowia dla rolników: Kiedy KRUS udostępni wniosek i gdzie? Kiedy wypłaty pierwszych świadczeń dla wdów oraz wdowców?
13 lis 2024

Wzory wniosków o rentę wdowią będą dostępne już w grudniu 2024 r. na stronie internetowej KRUS i we wszystkich jednostkach organizacyjnych. Wypłaty pierwszych świadczeń nastąpią od 1 lipca 2025 r., ale wnioski do KRUS o ustalenie prawa do renty wdowiej można składać już od 1 stycznia 2025 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...