Prawo do oddzielnego wynagrodzenia a pracę w warunkach nadliczbowych.

Pracownikowi za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje wynagrodzenie – nazywane często wynagrodzeniem za pracę w godzinach nadliczbowych. Z uwagi na to, że praca ta z jednej strony godzi uzasadnione potrzeby pracodawcy z prawem pracownika do wypoczynku – ustawodawca przewidział szczególny sposób wynagradzania pracownika za taką pracę. Wynagrodzenie to wylicza się z sumy dwóch składników: normalnego wynagrodzenia + dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.

Zobacz: Kodeks pracy

Wyliczenie takiego wynagrodzenia nie jest jednak wcale takie oczywiste. Najpierw trzeba bowiem ustalić co rozumiemy pod pojęciem „normalne wynagrodzenie”. W tym zakresie należy odnieść się do wyroku Sądu Najwyższego z 3 czerwca 1986r. Według powołanego wyroku przez "normalne wynagrodzenie" należy rozumieć takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmujące zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników.

Zobacz: Serwis-prawo pracy

Wysokość dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych reguluje art. 1511 kp. Wysokość dodatku zależy po pierwsze od tego, czy przekroczona została przeciętna norma tygodniowa, czy też norma dobowa lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. W przypadku przekroczenia średniej normy tygodniowej pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100%. Wysokość dodatku z tytułu przekroczenia wartości dobowych zależy natomiast od tego, kiedy godziny nadliczbowe przypadały. Zasadą jest dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia, natomiast dodatek w wysokości 100% przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Pracownikowi przysługuje tylko jeden dodatek. Jeżeli więc praca w tych samych godzinach powodowała przekroczenie zarówno wartości dobowej, jak i tygodniowej, dodatek przysługuje jedynie z tytułu przekroczenia wartości dobowej.

Odmiennie przedstawia się prawo do wynagrodzenia za pracę wykonywaną poza normalnymi godzinami pracy w przypadku pracowników zarządzających zakładem pracy. Zgodnie z art. 135 § 1 KP: "Pracownicy zarządzający, w imieniu pracodawcy, zakładem pracy, główni księgowi i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych zakładu pracy, a także zastępcy tych osób, wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do oddzielnego wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych", a prawo do oddzielnego wynagrodzenia przysługuje im jedynie "z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę, święto lub w dodatkowym dniu wolnym od pracy, jeżeli za pracę w tym dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy", a wykonywali ją na polecenie pracodawcy (art. 135 § 2 KP).

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź