Przykładowo firma, która zatrudnia 100 pracowników, w tym żadnej osoby niepełnosprawnej miesięcznie na PFRON zapłaci:
40, 65% x 3 197,85zł (przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2010r.) x 6 (różnica między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych) ≈ 7799,56zł.
Zobacz:Prawa osób niepełnosprawnych
Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników i osiągający wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych ogółem w wysokości co najmniej 6% oraz pracodawca prowadzący zakład opieki chronionej ma prawo do otrzymania pomocy w postaci dofinansowania do wynagrodzenia niepełnosprawnych pracowników, zwrotu kosztów przystosowania stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej oraz kosztów wyposażenia takiego stanowiska, a także kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego i zatrudnienia dla niej asystenta.
O wysokości dofinansowania decyduje typ pracodawcy, stopień i rodzaj niepełnosprawności zatrudnionych pracowników.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych wyróżnia trzy stopnie niepełnosprawności:
- znaczny ( osoba z naruszoną sprawnością organizmu uniemożliwiającą zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, takich jak samoobsługa, poruszanie się, komunikacja, bez pomocy innych)
- umiarkowany ( wymagająca czasowej lub częściowej pomocy w celu odgrywania ról społecznych)
- lekki (ograniczenie w odgrywaniu ról społecznych).
Zobacz: Zatrudnienie niepełnosprawnych w opinii NIK
Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego oblicza się procentowo od najniższego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego ( w 2009r. minimalne wynagrodzenie wynosiło: 1276,00 zł):
- 160% najniższego wynagrodzenia przy znacznym stopniu niepełnosprawności
- 140% przy umiarkowanym stopniu
- 60% przy lekkim.
Z tym, że w 2010r. pracodawcom przysługuje jedynie 70% kwot maksymalnych, o których mowa wyżej.
Pracodawca zatrudnia osobę o znacznym stopniu niepełnosprawności: 1276 zł x 160% x 70% = 1429, 12zł (maksymalna wysokość dofinansowania)
W przypadku zatrudnienia osób u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję lub niewidomych kwotę zwiększa się o 40% najniższego wynagrodzenia.
Aby uzyskać pomoc od Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych należy złożyć wniosek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy. Wniosek można składać również w formie elektronicznej. Obok danych pracodawcy ( nazwa, REGON, NIP, adres siedziby, itd.) należy podać informację o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników.
Pracodawca nie może posiadać zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczających ogółem 100zł.
Zobacz: Perspektywy niepełnosprawnych na rynku pracy
Koszty przystosowania i wyposażenia stanowiska pracy
Jeżeli pracodawca zobowiąże się do zatrudnienia niepracującej osoby niepełnosprawnej przez okres co najmniej 3 lat może uzyskać zwrot kosztów przystosowania i wyposażenia stanowiska pracy. Zwrotu dokonuje starosta (prezydent miasta) na warunkach i w wysokości określonej umową z pracodawcą. Zwrot za przystosowanie stanowiska nie może przekraczać 20 – krotnego przeciętnego wynagrodzenia, natomiast za wyposażenie 15 – krotnego przeciętnego wynagrodzenia. Jak wskazano już wyżej w II kwartale 2010r. kwota ta wynosiła 3 197,85zł.
Koszty szkolenia pracownika
Pracodawca ma prawo również do zwrotu kosztów zorganizowania szkolenia dla pracowników niepełnosprawnych. Refundacja może wynieść do 80% poniesionych kosztów, nie więcej jednak niż 2-krotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie.
3 197,85 zł x 2 = 6395,70zł (maksymalna kwota refundacji za szkolenie)
Aby uzyskać refundację należy złożyć wniosek do starosty właściwego ze względu na miejsce siedziby pracodawcy.
Koszty zatrudnienia asystenta dla osoby niepełnosprawnej
Pracodawca może zatrudnić pracownika pomagającego osobie niepełnosprawnej w wymiarze nieprzekraczającym 20% liczby godzin pracownika niepełnosprawnego w miesiącu. Po złożeniu odpowiedniego wniosku do starosty (prezydenta miasta) można otrzymać zwrot kosztów zatrudnienia asystenta.
Osobą pomagającą może być również jeden z pracowników firmy po ukończeniu specjalistycznego kursu, odpowiadającego rodzajowi niepełnosprawności pracownika potrzebującego pomocy.
Jak wynika z powyższego, możliwości zwrotu kosztów na zapewnienie osobie niepełnosprawnej odpowiednich warunków pracy jest dużo. Najważniejsze, aby pamiętać o odpowiednim terminie zawarcie umowy, ponieważ refundacja nie może dotyczyć kosztów poniesionych przez pracodawcę przed dniem zawarcia umowy.
Zobacz: TK w sprawie prawa do świadczenia rodzinnego osób niepełnosprawnych
Obok przywilejów przysługujących pracodawcy, pracownicy niepełnosprawni mają dodatkowe prawa, które nie obejmują pracowników pełnosprawnych, takie jak prawo do krótszego czasu pracy (przy znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowe), prawo do dodatkowej przerwy w pracy i dodatkowego urlopu wypoczynkowego, zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym czy w celu wykonania badań specjalistycznych, których nie można wykonać poza godzinami pracy.
Dodatkowe przywileje osoby niepełnosprawnej są ograniczone do niezbędnych praw zapewniających takiej osobie komfort pracy. Nie stanowią nadmiernego obciążenia dla pracodawcy – coraz więcej pracodawców decyduje się na zatrudnienie osób niepełnosprawnych.
W 2009r. 232 tys. niepełnosprawnych pracowało w zakładach pracy chronionej i na otwartym rynku, będąc zatrudnionym w jednej z 9tys. firm zatrudniających niepełnosprawnych. Wciąż jednak większość niepełnosprawnych pozostaje bez pracy. W ubiegłym roku było to aż 75,4% osób w wieku produkcyjnym.
W dniu 29 października 2010r. w Sejmie przyjęto ustawę o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Nowelizacja przepisów, ma wg Rządu poprawić kondycję Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz zapewnić większą ilość miejsc pracy. Ustawa wejdzie w życie w 2011 roku.