Wiek przedemerytalny a niezdolność do pracy

Na podstawie art. 229 § 3 kodeksu pracy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. Badania te mają na celu stwierdzenie możliwości dalszego wykonywania pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Wydanie przez lekarza orzeczenia o niezdolności do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku spowoduje, iż pracownik nie będzie mógł świadczyć pracy.

Zobacz: Kodeks Pracy

Dopuszczenie do pracy bez aktualnego badania lekarskiego nie jest elementem czynności prawnej (oświadczenia woli) zawarcia umowy o pracę, a więc nie może powodować jej nieważności z powodu celu skierowanego na obejście prawa (art. 58 § 1 kc w związku z art. 300 kp oraz art. 211 pkt 5 i art. 229 kp).

Zobacz Forum: Prawo Pracy

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 7 lipca 2005 r. II UK 275/2004

Jednocześnie stosownie do art. 39 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, o ile okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury.

Ochrona ta wyłączona jest w przypadku, gdy:
- pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- ogłoszono upadłość lub likwidację pracodawcy.

Zakaz dopuszczenia pracownika do pracy w przypadku, gdy z orzeczenia lekarskiego wynika, iż nie może wykonywać dotychczasowej pracy, ma charakter bezwzględny i nie może zostać uchylony.

Ochrona stosunku pracy wynikająca z art. 39 kodeksu pracy dotyczy takiego stosunku pracy, który jest faktycznie realizowany (lub może być faktycznie realizowany). Jedną z przesłanek umożliwiających faktyczną realizację stosunku pracy jest możliwość wykonywania pracy, czyli zdolność do jej wykonywania. Brak takiej zdolności nie wpływa na możliwość realizacji stosunku pracy tylko wówczas, gdy ma charakter czasowy np. powoduje go choroba.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Mając na uwadze powyższe, w przedstawionej sytuacji pracodawca powinien dokonać wypowiedzenia umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik nie będzie mógł świadczyć pracy. Ponieważ zgodnie z art. 80 kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa tak stanowią, w przedstawionej sytuacji pracownik nie otrzyma wynagrodzenia.

Należy zauważyć, iż w przypadku wystąpienia przez pracownika do sądu pracy z powodu naruszenia art. 39 kodeksu pracy, badaniu będzie podlegało przede wszystkim społeczno-gospodarcze przeznaczenie ochrony stosunku pracy. Sąd będzie musiał rozstrzygnąć, czy utrzymywanie stosunku pracy pomimo braku faktycznej możliwości jego realizacji jest uzasadnione. Zdaniem autora, w przedstawionej sytuacji sąd nie powinien przywrócić pracownika do pracy.

Podstawa prawna:
Ustawa kodeks pracy ( Dz. U. z 1998 Nr 21 poz. 94 ze zm.)