Praca w dni wolne i święta jest dopuszczalna tylko wyjątkowo. Istnieją jednak pracownicy, którzy chętnie pracują w tym okresie, bo w zamian zyskują dni wolne w innym, dogodnym dla nich terminie lub dodatek do wynagrodzenia. Ile dokładnie można zarobić?
- Praca w święta jest dopuszczalna tylko wyjątkowo
- Za pracę w Boże Narodzenie można zyskać dzień wolny od pracy
- Dodatek do wynagrodzenia – to może się opłacać
Praca w święta jest dopuszczalna tylko wyjątkowo
Zbliżają się w święta, a wraz z nimi problemy pracodawców związane z organizacją pracy. Co prawda na gruncie obowiązujących przepisów praca w niedziele i święta jest dopuszczalna tylko w wyjątkowych, ściśle określonych przypadkach, jednak to nie znaczy, że jest rzadkością. Jak wynika z art. 15110 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, jest ona dozwolona:
- w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
- w ruchu ciągłym;
- przy pracy zmianowej;
- przy niezbędnych remontach;
- w transporcie i w komunikacji;
- w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
- przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
- w rolnictwie i hodowli;
- przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności;
- w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
- przy wykonywaniu prac:
- polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni wolne są u niego dniami pracy,
- zapewniających możliwość świadczenia powyższych usług.
Za pracę w Boże Narodzenie można zyskać dzień wolny od pracy
Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6:00 w tym dniu a godziną 6:00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Choć co do zasady pracownicy wolą mieć w czasie świąt wolne, to są wśród nich również takie osoby, które cenią sobie możliwość pracy w tym okresie. Argumentem, który za tym przemawia może być możliwość uzyskania czasu wolnego w innym terminie, czy też szansa na wyższy zarobek.
Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów za pracę w święta pracownikowi należy zapewnić w ciągu okresu rozliczeniowego inny dzień wolny od pracy. Użycie sformułowania „w zamian za pracę” oznacza, że bez względu na to, jak długo trwała praca w dzień świąteczny, w zamian pracownikowi przysługuje cały dzień wolny od pracy. Pracownik może więc przepracować w czasie Bożego Narodzenia jedynie godzinę lub dwie, a w zamian zyskać cały inny dzień wolny od pracy.
Dodatek do wynagrodzenia – to może się opłacać
Chętniej niż dzień wolny od pracy pracownicy uzyskują z tytułu pracy w święto dodatek do wynagrodzenia. Jeżeli bowiem nie ma możliwości wykorzystania w terminie wskazanym przez ustawodawcę dnia wolnego, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę. W przypadku, gdy pracownik jest wynagradzany stałą stawką miesięczną, aby go obliczyć należy płacę zasadnicza podzielić przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu, a następnie uzyskaną kwotę przemnożyć przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w święto.
Jak K. pracuje w podstawowym systemie czasu pracy i otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 8500 zł brutto. W czasie Bożego Narodzenia pracownik świadczył pracę w pierwszy i drugi dzień świąt po 8 godzin. Aby obliczyć należny mu dodatek za pracę w święta należy w pierwszej kolejności obliczyć wysokość wynagrodzenia za jedną godzinę pracy. W grudniu 2024 r. ilość godzin do przepracowania to 160. Stawka godzinowa wynosi więc:
8500 / 160 = 53,13 zł
Skoro pracownik przepracował w dniu świątecznym 8 godzin, to przysługujący mu z tego tytułu dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia będzie wynosił:
53,13 zł x 8 = 425,04 zł za jeden dzień.
Za pracę świadczoną podczas obu dni świątecznych, pracownikowi będzie więc należy się dodatek w wysokości 850,08 zł.
Podstawa prawna
art. 1511, art. 15110, art. 15111 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)