Kiedy w 2024 roku przesuniemy wskazówki zegarów po raz drugi? W związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy jedni będą spali dłużej, a drudzy zarobią więcej. Sprawdź, jak będzie rozliczany czas pracy dla pracowników pracujących w nocy.
- Czas pracy a przesunięcie wskazówek zegarów
- Zmiana czasu z letniego na zimowy a godziny nadliczbowe
- Trzeba się zastanowić nad wypłatą dodatku za pracę w nocy
Czas pracy a przesunięcie wskazówek zegarów
Zmiana czasu z letniego na zimowy w Polsce będzie miała miejsce w nocy z soboty na niedzielę, 27 października 2024 roku. To wtedy, o godzinie 03:00 cofniemy wskazówki zegarów na godzinę 02:00. To oznacza, że będziemy spali o godzinę dłużej, co ucieszy wiele osób, ale też przysporzy problemów osobom rozliczającym czas pracy pracowników.
W związku ze zmianą czasu osoby pracujące w nocy z 26 na 27 października będą pracowały o godzinę dłużej i przekroczą obowiązujący je w tym dniu wymiaru czasu pracy. Będą więc świadczyły pracę w godzinach nadliczbowych. Co do zasady dobowa norma czasu pracy w podstawowym systemie czasu pracy i przy zatrudnieniu w pełnym wymiarze wynosi osiem godzin, a pracownicy, o których mowa przepracują 9 godzin. Wątpliwości co do tego, jak rozliczyć ten czas mogą pojawić się między innymi dlatego, że gdy przesuwaliśmy wskazówki zegara w odwrotnym kierunku, a pracownicy pracowali o godzinę krócej, to zgodnie z przepisami nie mogło to powodować obniżenia ich wynagrodzenia i należało wypłacić im wynagrodzenie za taką liczbę godzin, jaka przypadała do przepracowania w danym okresie. Pracodawca nie mógł więc obciążać pracownika kosztami „straconej” godziny.
Zmiana czasu z letniego na zimowy a godziny nadliczbowe
W przypadku zmiany czasu z letniego na zimowy należy pamiętać, że za pracę wykonaną pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Skoro więc pracownik będzie w dniu zmiany czasu pracował o godzinę dłużej, to ta praca musi zostać mu zrekompensowana. Praca wykonywana ponad liczbę godzin przewidzianą w harmonogramie czasu pracy będzie wiązała się z przekroczeniem średniotygodniowej normy czasu pracy, a pracownika należy odpowiednio rozliczyć z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, czyli wypłacić 100% dodatku do wynagrodzenia, chyba że zostanie mu udzielony w zamian czas wolny. Udzielenie wolnego może mieć w tym wypadku miejsce na wniosek pracownika bądź na podstawie decyzji pracodawcy. W zależności od tego, kto wystąpi z taką inicjatywą, wymiar czasu wolnego będzie różny – jeśli zawnioskuje o to pracownik, to otrzyma czasu wolny następuje w proporcji 1:1, czyli jedną godzinę. Jeśli to pracodawca podejmie taką decyzję, to wolnego trzeba będzie udzielić w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych.
Trzeba się zastanowić nad wypłatą dodatku za pracę w nocy
Warto zwrócić uwagę na to, że w przypadku zmiany czasu wątpliwości dotyczą wypłaty dodatku za pracę w nocy. Co do zasady pracą w godzinach nocnych jest praca wykonywana między godziną 21:00 a godziną 7:00, obejmująca maksymalnie 8 godzin czasu pracy. Tymczasem w przypadku zmiany czasu z letniego na zimowy, praca między godziną 21:00 a godziną 7:00 obejmuje 9 godzin pracy. Niektórzy specjaliści twierdzą, że zgodnie z wolą ustawodawcy dodatek ten można jednak w takiej sytuacji wypłacić tylko za 8 godzin. Takie podejście ma jednak wielu przeciwników, którzy podkreślają, że taka interpretacja jest niekorzystna dla pracownika i sprzeczna z podstawowymi zasadami prawa praca, a w tej szczególnej sytuacji dodatek należy wypłacić za 9 godzin przepracowanych w porze nocnej. Przypomnijmy, że wynosi on 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, co w październiku 2024 roku oznacza 4,67 złotych za godzinę.
art. 151–art. 15112 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)