Przerywany czas pracy – na czym polega? System przerywanego czasu pracy stanowi jedną z elastycznych form organizacji pracy, które pozwalają pracodawcy efektywne wykorzystać zasoby kadrowe, zależnie od konkretnych warunków funkcjonowania firmy. Jakie wynagrodzenie otrzymuje się przerywanym czasie pracy? Kiedy pracodawca nie może stosować takiego systemu?
- Systemy czasu pracy
- Przerywany czas pracy
- Przerywany czas pracy - zasady wprowadzenia
- Kiedy pracodawca nie może stosować przerywanego czasu pracy
Systemy czasu pracy
System czasu pracy to wyodrębniony w Kodeksie pracy sposób zorganizowania czasu pracy, na który składać się mogą:
- warunki stosowania danej organizacji pracy,
- dopuszczalne wydłużenia wymiaru czasu pracy,
- maksymalna długość okresu rozliczeniowego,
- szczególny rozkład czasu pracy.
Systemy, rozkłady czasu pracy i przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustalane są, co do zasady, w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy bądź też w obwieszczeniu – w przypadku, gdy pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Przerywany czas pracy
System przerywanego czasu pracy to stosowanie z góry ustalonego rozkładu czasu pracy, który przewiduje nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwa ta nie zostaje wliczana do czasu pracy, ale za czas ją obejmujący pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.
W myśl Kodeksu pracy za czas przestoju przysługuje pracownikowi wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową bądź miesięczną. W sytuacji, kiedy taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – jest to 60 proc. wynagrodzenia. Wynagrodzenie nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Za czas przerwy w pracy udzielonej w ramach systemu przerywanego czasu pracy pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie równe połowie wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną albo 30 proc. wynagrodzenia (gdy przy określaniu warunków wynagradzania nie wyodrębniono składnika wynagrodzenia określonego stawką godzinową lub miesięczną).
Przy ustalaniu wynagrodzenia za przerwę w pracy, określonego, jako 30 proc. wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.
W celu obliczenia wynagrodzenia za jedną godzinę przerwy w pracy:
- według składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości – należy tę stawkę podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
- według zmiennych składników wynagrodzenia – wynagrodzenie ustalone według zasad obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie.
Przerywany czas pracy - zasady wprowadzenia
Wprowadzenie przez pracodawcę systemu przerywanego czasu pracy jest możliwe, gdy podyktowane jest uzasadnionym rodzajem pracy bądź jej organizacją. To pracodawca ocenia zasadność wprowadzenia takiego systemu, co daje szerokie możliwości jego stosowania. Umożliwia dopasowanie organizacji czasu pracy do szczególnych warunków funkcjonowania pracodawcy, zwłaszcza w sytuacji zmiennego dobowo zapotrzebowania na pracę.
Kodeks pracy określa w sposób szczególny procedurę wprowadzenia przez pracodawcę systemu przerywanego czasu pracy. Jest wymagane, aby system wprowadzić w układzie zbiorowym pracy bądź w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. W przypadku, gdy nie funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, wtedy następuje to w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u pracodawcy. W każdym przypadku wprowadzenie systemu musi zostać uzgodnione z załogą. W sytuacji wprowadzenia przez pracodawcę systemu z naruszeniem wymogów proceduralnych – pracownik nie traci prawa do wynagrodzenia za czas przerwy.
U pracodawcy, który jest osobą fizyczną, prowadzącą działalność w zakresie rolnictwa i hodowli, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa – system przerywanego czasu pracy może być stosowany na podstawie umowy o pracę. Wtedy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas przerwy w pracy, jeżeli wynika to z umowy o pracę.
Wprowadzenie systemu przerywanego czasu pracy powoduje, że między rozpoczęciem pracy a jej zakończeniem w danej dobie upływa dłuższy czas niż standardowe 8 godzin, fakt ten może być utrudnieniem dla pracownika (rekompensuje ją wynagrodzenie przysługujące pracownikowi za czas tej przerwy).
Kiedy pracodawca nie może stosować przerywanego czasu pracy
W systemie przerywanego czasu pracy nie mogą pracować:
- kobiety w ciąży,
- pracownicy opiekujący się dziećmi do lat czterech (chyba, że się na to zgodzą),
- pracownicy zatrudnieni przy pracach polegających na dozorze urządzeń,
- pracownicy zatrudnieni na stanowiskach związanych z częściowym pozostawieniem w pogotowiu do pracy,
- pracownicy zatrudnieni przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
- pracownicy zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych.
Przerywanego czasu pracy nie można stosować także do pracownika objętego systemami równoważnego czasu pracy, skróconego tygodnia pracy, pracy weekendowej i z pracą w ruchu ciągłym.
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu