Czas pracy kierowcy
Dotychczasowe przepisy ustawy o czasie pracy kierowcy miały zastosowanie tylko do kierowców wykonujących swoją pracę w ramach stosunku pracy. Obecnie po wejściu w życie dnia 16 lipca 2013 r. nowelizacji ustawy reguluje również czas pracy kierowców samozatrudnionych.
Do ustawy o czasie pracy kierowców został ponadto dodany rozdział 3a zatytułowany „Czas pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy”. Zgodnie z tym rozdziałem czasem pracy kierowców samozatrudnionych jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy. To czas, w którym kierowcy pozostają na swoich stanowiskach pracy i są do dyspozycji podmiotu, dla którego świadczą usługę przewozu drogowego i wykonują czynności związane z przewozem drogowym. Czas pracy liczy się więc od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności:
- prowadzenie pojazdu;
- załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem;
- nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym;
- czynności spedycyjne;
- obsługę codzienną pojazdów i przyczep;
- inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy;
- niezbędne formalności administracyjne;
- utrzymanie pojazdu w czystości.
Należy zaznaczyć, że do czasu pracy osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, na jego rzecz, wlicza się również czas pozostawania w gotowości. Pozostawanie w gotowości to gotowość w szczególności podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu.
Zobacz również: Czas pracy kierowców a obowiązki pracodawcy
Cel nowelizacji
Nowelizacja ustawy o czasie pracy kierowców ma na celu wdrożenie do polskiego prawa trzech rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1071/2009, 1072/2009 i 1073/2009 (tzw. pakiet drogowy) oraz art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE. Wprowadzenie nowych regulacji ma za zadanie podnieść poziom jakości świadczonych usług transportowych, zwiększyć bezpieczeństwo drogowe, a także wzrost liczby przedsiębiorców zajmujących się międzynarodowym transportem drogowym. Nowelizacja wprowadza ponadto nowe zasady wykonywania przewozów drogowych, na przykład zasady dostępu do zawodu przewoźnika drogowego.
Główne nowości
Zgodnie z art. 1 ustawa o czasie pracy kierowców, oprócz określenia czasu pracy kierowców wykonujących przewóz drogowy, zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, od dnia 16 lipca 2013 r. odnosi się również do czasu pracy przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy drogowe (w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym) oraz czas pracy osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, na jego rzecz.
W związku z powyższym obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy oraz określenie norm czasu pracy rozciąga się na kierowców samo zatrudnionych. Nowy obowiązek pozwoli odpowiednio upoważnionym organom kontrolować przestrzeganie przez wskazanych kierowców przepisów dotyczących czasu pracy. Organy te będą również mogły ukarać za nieprzestrzeganie norm czasu pracy.
Zadaj pytanie: Forum - Praca
Tygodniowa norma czasu pracy
Kierowca nie może pracować więcej niż przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Tygodniowa norma czasu pracy może jednak być przedłużona do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Powyższe normy stosuje się do:
- przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, i osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, na jego rzecz – niezależnie od liczby podmiotów, na rzecz których wykonują przewóz drogowy;
- przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, i osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, na jego rzecz – jeżeli jednocześnie są zatrudnieni jako kierowcy na podstawie stosunku pracy.
Przerwy w czasie pracy
Po każdych 6 kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin oraz w wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin. Przerwa może być dzielona na okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie sześciogodzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie.
Polecamy również serwis: Godziny nadliczbowe
Do określenia okresu odpoczynku stosuje się przepisy rozporządzenia (WE) 561/2006 albo umowy AETR.
Ewidencja czasu pracy
Ewidencję czasu pracy przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym prowadzi ten przedsiębiorca. Natomiast ewidencję czasu osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, na jego rzecz, prowadzi podmiot, na rzecz którego wykonywany jest przewóz drogowy. Podmiot ten wydaje kierowcy kopię ewidencji czasu pracy.
Ewidencję czasu pracy kierowców prowadzi się w formie:
- zapisów na wykresówkach;
- wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego;
- plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego;
- innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności, lub
- rejestrów opracowanych na podstawie dokumentów, o których mowa w pkt 1–4.
Ewidencję czasu pracy przechowuje się przez okres 2 lat po zakończeniu okresu nią objętego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2012, poz. 1155 z późn. zm.)