W 2019 r. nadal przestawiamy zegarki
Zmiana czasu w 2019 r. będzie odbywała się na dotychczasowych zasadach. Pomysł polegający na jej zniesieniu być może dojdzie do skutku, ale jeszcze nie w tym roku. Zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej wszystkie państwa utraciłyby możliwość stosowania sezonowych zmian czasu. Konieczna jest bowiem w dalszym ciągu harmonizacja rynku UE. Gdyby część państw pozostała przy zmianach czasu, a część ustaliłaby jeden czas, spowodowałoby to liczne problemy, np. w świadczeniu usług transportowych czy funkcjonowaniu systemów informacyjnych. W związku z tym KE postuluje, aby każde państwo członkowskie wybrało, jakim czasem chce się posługiwać.
Marzec 2019 – zmiana na czas letni
Zgodnie z ustawą o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej w Polsce stosuje się dwa rodzaje czasu: środkowoeuropejski (tzw. zimowy) i letni środkowoeuropejski (tzw. letni). Ustawa upoważnia Prezesa Rady Ministrów do wprowadzania i odwoływania czasu letniego środkowoeuropejskiego. Powinien z co najmniej jednorocznym wyprzedzeniem podać dokładne daty zmiany czasu z letniego na zimowy i z zimowego na letni. Zgodnie z powyższym dnia 3 listopada 2016 r. wydano Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017–2021. W świetle rozporządzenia do wiosennej zmiany czasu dojdzie w nocy z 30 na 31 marca. Wskazówki zegara należy przestawić z 2:00 na 3:00, a więc o jedną godzinę do przodu. Czas letni będzie obowiązywał do dnia 27 października 2019 r.
Praca w noc zmiany czasu a liczba przepracowanych godzin
Praca w noc z 30 na 31 marca 2019 r. wiąże się z przepracowaniem mniejszej liczby godzin. Jeśli pracownik normalnie wykonuje pracę od 22:00 do 6:00, tej nocy będzie w pracy nie 8, lecz 7 godzin. Za ile godzin należy wypłacić mu wynagrodzenie? Czy dodatek za pracę w nocy nalicza się od 8 czy od 7 godzin?
Zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy pracownikowi należy się wynagrodzenie za czas przepracowany: „Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią”.
Dopuszcza się jednak możliwość zapłaty za czas niewykonywania pracy, jeśli przepisy prawa pracy tak stanowią. Brak jest jednak regulacji stanowiącej o należnym wynagrodzeniu za godzinę niewykonywania pracy wynikającą ze zmiany czasu z zimowego na letni. Mimo wszystko, uważa się, że brak wynagrodzenia za ten czas byłby dla pracownika krzywdzący. Nieprzepracowanie odcinka czasu od godziny 2:00 do godziny 3:00 nie odbywa się z winy pracownika.
Wynagrodzenie za 8 godzin pracy
W marcu 2019 r. pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy powinien przepracować 168 godzin. Jednak ze względu na zmianę czasu osoby wykonujące pracę w nocy z 30 na 31 marca przepracują w rzeczywistości 167 godzin. Pracodawca wypłaca wynagrodzenie zgodne z przewidzianym wymiarem czasu pracy, czyli za 168 godzin. Oznacza to, że wynagrodzenie za pracę w noc zmiany czasu należy się za 8 godzin pracy.
Polecamy artykuł: Wymiar czasu pracy 2019
Dodatek za pracę w nocy
Nie ma wątpliwości, że w omawianym przypadku za nieprzepracowaną godzinę pracownikowi nie należy się dodatkowe wynagrodzenie za pracę w nocy. Pracodawca powinien wypłacić dodatek za prace w nocy jedynie za 7 godzin pracy.
Stawka godzinowa
Pracę w nocy zmiany czasu z zimowego na letni mogą wykonywać również pracownicy wynagradzani stawką godzinową. Jak należy postąpić w tej sytuacji? Nie ma jednolitej doktryny co do wynagradzania takich pracowników. Część ekspertów uważa, że pracodawca za nieprzepracowaną godzinę powinien wypłacić wynagrodzenie przestojowe. Zdaniem innych należy wypłacić normalne wynagrodzenie. W następstwie braku jednoznacznych uregulowań prawnych wybór rodzaju wynagrodzenia leży po stronie pracodawcy.
Zaplanowanie dodatkowej godziny pracy
Nie ma przeszkód prawnych do ustalenia przez pracodawcę dodatkowej godziny pracy w okresie rozliczeniowym, w którym dochodzi do zmiany czasu zimowego na letni. Wówczas dojdzie do wyrównania wymiaru czasu pracy przewidzianego na marzec 2019 z rzeczywista liczbą przepracowanych godzin. Pracodawca musi jednak pamiętać, aby w podstawowym systemie czasu pracy nie naruszyć dobowej normy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dziennik Ustaw rok 2004 nr 16 poz. 144)
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2016 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017–2021 (Dziennik Ustaw rok 2016 poz. 1833)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)