Lista obecności - obowiązek informacyjny pracodawcy
Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, m.in. o przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Taki obowiązek spoczywa na pracodawcy, który nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy. W przypadku pracodawców, którzy mają obowiązek ustalenia regulaminu pracy, przepisy dotyczące sposobu potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy wynikają z przepisów wewnątrzzakładowych.
Sposoby na potwierdzenie obecności pracownika w pracy
Obowiązujące przepisy nie określają, w jaki sposób pracownicy powinni potwierdzać fakt rozpoczęcia i zakończenia pracy. Dlatego też pracodawca może przyjąć, że pracownik będzie potwierdzał przybycie do pracy np. poprzez zalogowanie się w systemie elektronicznym, odbijanie kart w czytnikach czy też podpisywanie się na liście obecności. Ten ostatni sposób jest najczęściej spotykany w praktyce. Nie ma przepisów prawa pracy, które nakazywałyby prowadzenie przez pracodawcę obowiązkowo listy obecności. Lista obecności nie jest zatem dokumentem obowiązkowym, jednak ze względów organizacyjnych i porządkowych jest ona prowadzona przez większość pracodawców.
Lista obecności a dokumentacja pracownicza
„Lista obecności” nie jest dokumentacją pracowniczą w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej. Ustawodawca nie wymienia „listy obecności” jako dokumentu, który wchodzi w skład dokumentacji pracowniczej.
W skład dokumentacji pracowniczej wchodzą:
- akta osobowe pracownika,
- dokumenty dotyczące ewidencjonowania czasu pracy,
- dokumenty związane z ubieganiem się i korzystaniem z urlopu wypoczynkowego,
- karta (lista) wypłaconego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracę oraz wniosek pracownika o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych,
- karta ewidencji przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także dokumenty związane z wypłatą ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie i konserwację.
Od 01.01.2019 r. w skład dokumentacji dotyczącej ewidencjonowania czasu pracy wchodzi m.in. ewidencja czasu pracy zawierająca informacje o liczbie przepracowanych godzin oraz godzinie rozpoczęcia i wykonywania pracy. Ta nowelizacja w przepisach prawa pracy wynika z potrzeby ułatwienia przeprowadzania kontroli inspektorom Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie czasu pracy pracownika. Informacje dotyczące godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy pozwalają ustalić czy pracownikowi zapewniono 11-godzinny nieprzerwany odpoczynek dobowy i 35-godzinny odpoczynek tygodniowy i czy nie dochodzi do łamania doby pracowniczej.
Mimo konieczności umieszczania dodatkowych informacji w tzw. karcie ewidencji czasu pracy dotyczących godzin rozpoczęcia i wykonywania pracy, pracodawca nadal obowiązany jest do stosowania przyjętego sposobu potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Obowiązek potwierdzania przez pracownika przybycia do pracy i obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy to dwa odrębne zagadnienia, które często są ze sobą mylone przez pracodawców.
Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą, co wynika z art. 149 Kodeksu pracy. Natomiast to regulamin pracy lub umowa o pracę (gdy nie obowiązuje regulamin wynagradzania) powinny wskazywać na przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Prowadzenie ewidencji czasu pracy jest obowiązkowe, prowadzenie listy obecności nie jest obowiązkowe.
Okres przechowywania listy obecności pracowników
W związku z tym, że „papierowa lista obecności” czy też inny dokument (w tym elektroniczny) potwierdzający przybycie i obecność w pracy nie wchodzą w skład pojęcia dokumentacji pracowniczej, nie dotyczą ich nowe zasady okresu przechowywania dokumentacji pracowniczej. Przepisy prawa pracy nie regulują kwestii okresu przechowywania dokumentów potwierdzających przybycie i obecności w pracy, zatem uznaje się, że okres ten wynosi 3 lata, bowiem roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Dokument potwierdzający przybycie i obecność w pracy mogą stanowić dokument dowodowy w sporze między stronami stosunku pracy.
Lista obecności - wzór
Lista obecności może stanowić zbiorczą listę wszystkich zatrudnionych pracowników zawierającą ich imiona i nazwiska. Lista obecności co do zasady służy jedynie do potwierdzania godziny przybycia i obecności w pracy, zatem na liście obecności powinna być odnotowana jedynie godzina rozpoczęcia i zakończenia pracy oraz podpis pracownika. Nie ma konieczności prowadzenia indywidualnej listy obecności dla każdego pracownika.