Badania okresowe. Czasami pracownik musi za nie zapłacić. Sprawdź dlaczego.

• Kto decyduje o tym, gdzie pracownik wykona badania okresowe?
• Kto płaci za wykonanie badań okresowych?
• Czy pracodawca musi uwzględnić orzeczenie wystawione przez innego lekarza?

Kto decyduje o tym, gdzie pracownik wykona badania okresowe?

Badania okresowe należą do badań profilaktycznych, które każdy pracownik ma obowiązek wykonywać w związku z zatrudnieniem. Wykonuje się je na podstawie skierowania wystawionego przez pracodawcę, które jest przekazywane pracownikowi w 2 egzemplarzach (jeden dla pracownika, drugi dla lekarza). W skierowaniu tym wskazuje się:

1. rodzaj badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,
2. stanowisko pracy,
3. informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Kto płaci za wykonanie badań okresowych?

Badania przeprowadza się na koszt pracodawcy. Z obowiązujących przepisów wprost wynika, że badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez pracodawcę z podstawową jednostką służby medycyny pracy. To pracodawca decyduje więc o tym, z którą jednostką podejmie współpracę, a na decyzję tą wpływają zapewne także względy finansowe. 

Czy pracodawca musi uwzględnić orzeczenie wystawione przez innego lekarza?

Wobec tego, jak ocenić sytuację, w której pracownik wykona badania w innej placówce niż wskazana przez kierującego go na badania pracodawcę, a następnie zażąda od pracodawcy zwrotu kosztów? Przepisy nie odnoszą się wprost do takiej sytuacji, a opinie specjalistów są w tym zakresie podzielone. Niektórzy wskazują, że jeżeli pracownik wykonał badania w innej placówce niż wskazana przez pracodawcę, to tak naprawdę nie wywiązał się z obowiązku ich przeprowadzenia i naruszył obowiązujący w zakładzie pracy porządek pracy. Jednak zdaniem innych, obowiązujące przepisy nie dają podstaw do uznania takiego orzeczenia, wystawionego przez inną placówkę niż ta, z która pracodawca ma zawartą umowę, za nieważne. Nie ma więc podstaw do nieuwzględnienia wydanego orzeczenia przy ocenie możliwości dopuszczenia pracownika do pracy. Co więcej, w niektórych sytuacjach przepisy wprost przewidują, że orzeczenie wydane przez innego lekarza medycyny pracy należy uznać za poprawne i wystarczające (np. w przypadku, przyjęcia do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli pracownik posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy). Można z tego wyciągnąć wniosek, że w sytuacji, gdy pracownik wykona badania w innej placówce niż ta, do której skierował go pracodawca, to choć powinien on uznać przedłożone mu orzeczenie, to nie ma obowiązku zwracać kosztów wykonania tych badań.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź