Telepracownikiem jest osoba świadcząca pracę na rzecz pracodawcy poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Telepraca jest elastyczną formą wykonywania pracy przez co nie jest traktowana jako normalny stosunek pracy. Kwalifikacja podstawy zatrudnienie jest uzależniona od woli stron, treści umowy oraz sposobu wykonywania pracy. W takiej sytuacji pracodawca ma ograniczone możliwości przy sprawdzaniu efektów pracy takiego pracownika, bowiem telepraca jest bardziej zbliżona do zadaniowego systemu pracy z mniejszym stopniem podporządkowania bezpośrednio pracodawcy. Do wykonywania pracy we wskazanych warunkach uzależnione jest od uzgodnień stron. Możliwe jest bowiem zatrudnienie pracownika w formie telepracy zarówno w momencie zawierania umowy o pracę, jak również w trakcie trwania stosunku pracy nawet, jeżeli umowa o pracę nie obejmowała telepracy.
Obowiązki pracodawcy
Zgodnie z art. 6711 § 1 kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić i dostarczyć telepracownikowi odpowiedni, ubezpieczony sprzęt niezbędny do wykonywania pracy, pokrywać koszty związane z instalacją, eksploatacją i konserwacją sprzętu oraz zapewnić takiemu pracownikowi pomoc techniczną i przeprowadzić szkolenie związane z obsługą sprzętu.
Zobacz również: Czy pracodawca może przeprowadzić szkolenie bhp przez Internet?
Obowiązki w zakresie bhp
Zarówno wobec pracowników zatrudnionych na podstawie na podstawie klasycznego stosunku pracy, jak również wobec telepracowników pracodawca jest zobowiązany do określonych działań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Wobec tego na podstawie art. 212 k.p. osoba kierująca pracownikami, w tym pracodawca zobowiązany jest do dbałości o bezpieczeństwo pracy, zapewnienia odpowiedniego standardu bhp (w tym badań profilaktycznych czy dostarczania środków indywidualnej ochrony zdrowia) oraz do kierowania się w swych działaniach przepisami i działaniami bhp. Art. 212 k.p. wskazuje enumeratywnie obowiązki osoby kierującej w tym zakresie. Pracodawca zobowiązany jest:
- organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
- dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
- organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,
- dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
- egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
- zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.
W odniesieniu do telepracowników zastosowania nie będzie miał art. 212 pkt. 4 k.p., bowiem telepraca wykonywana jest poza zakładem pracy i zazwyczaj w domu. Wobec tego pracodawca nie ma obowiązku wyremontowania pomieszczeń i ich sprzątania. Ponadto nie jest zobowiązany do przebudowy danych pomieszczeń celem przystosowania ich do wykonywania pracy.
Istotne jest, że w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie nawiązanego stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej (art. 233 k.p.). Wskazana regulacja nie będzie miała zastosowania wobec telepracowników.
Szkolenie z zakresu bhp
Zgodnie z art. 94 pkt. 4 k.p. pracodawca ma obowiązek przeprowadzić pracownikom szkolenie z zakresu bhp. Zasada ta ma zastosowanie również wobec telepracowników. Warunkiem dopuszczenia do pracy będzie zatem odbycie szkolenia wstępnego dotyczącego ogólnych zasad pracy, jak również dotyczącego zajmowanego przez pracownika stanowiska. Skoro bowiem cechą charakterystyczną telepracy jest wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej, wówczas pracodawca powinien przedstawić analizę zagrożeń związanych z tego rodzaju pracą. Powinien również wydawać instrukcje i wskazania z zakresu bhp.
Zobacz też: Zatrudnienie pracownika w formie telepracy