Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania w Polskich Normach, w dwóch przypadkach:
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy
Pracodawca powinien wyznaczyć stanowiska, na których niezbędne jest stosowanie odzieży i obuwia roboczego, uwzględniając rodzaj wykonywanych czynności oraz specyfikę pracy. Niedostarczenie odzieży roboczej albo dopuszczenie pracownika do pracy bez takiej odzieży, przewidzianej na danym stanowisku, stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny.
Zobacz: Prawa pracownika
Przepisy przewidują jednak możliwość ustalenia przez pracodawcę stanowisk, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniającego wymagania bhp.
Odzież robocza musi być zawsze zapewniona przez pracodawcę na stanowiskach, na których wykonywane są prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
Poza odzieżą i obuwiem roboczym pracodawca powinien dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Ekwiwalent za używanie własnej odzieży roboczej przez pracownika
Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny. Istotne znaczenie ma przy tym rozróżnienie pojęcia odzieży i obuwia roboczego oraz odzieży ochronnej, zaliczanej do środków ochrony indywidualnej. Ekwiwalent pieniężny przysługuje jedynie za odzież i obuwie robocze, czyli np. fartuchy i kombinezony chroniące przed zabrudzeniem lub niszczeniem ubrania pracownika.
Odzież ochronna (środki ochrony indywidualnej)
W przypadku środków ochrony indywidualnej, a więc odzieży ochronnej i obuwia ochronnego niedopuszczalne jest wypłacenie pracownikom ekwiwalentu pieniężnego. Odzież ochronna przeznaczona jest do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, przed występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, takich jak wysoka temperatura, szkodliwe bakterie i wirusy, promieniowanie. Pracodawca ma bezwzględny obowiązek wydania odzieży ochronnej, bez znaczenia jest przy tym ewentualna dobrowolna rezygnacja pracownika z jej korzystania.
Zobacz również: Urzędy i inspektoraty pracy
Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze powierzone pracownikowi przez pracodawcę stanowią własność pracodawcy. Pracodawca powierza te przedmioty z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się.