Wpis sądowy to inna nazwa opłaty od pozwu lub innego pisma. W polskim prawie obowiązuje zasada, iż każdy pozew powinien być opłacony. Brak opłaty powoduje, że sąd nie podejmuje żadnych czynności w sprawie.
Wpis to opłata pobierana od pism procesowych.
Wyróżniamy wpisy:
- stosunkowe- ich wysokość zależy od wartości przedmiotu sporu,
- stałe- kwota ryczałtowa, której wartość nie zależy od przedmiotu sporu.
W Polsce zasadą jest pobieranie wpisu stosunkowego. Stanowi on co do zasady 5% wartości przedmiotu sporu.
Wpisy stałe są pobierane przy sprawach o prawa nie majątkowe. Do najczęściej spotykanych wpisów stałych należy zaliczyć:
- w sprawach o rozwód lub separację – 600 zł.,
- o ochronę dóbr osobistych- 600 zł.,
- o ustalenie istnienia bądź nieistnienia małżeństwa- 200 zł.,
- o unieważnienie małżeństwa 200 zł.,
- o rozwiązanie przysposobienia- 200 zł.,
- o zaprzeczenie ojcostwa- 200 zł.,
- o unieważnienie uznania dziecka- 200 zł.,
- o naruszenie posiadania- 200 zł.
- o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami- 200 zł.,
- o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej- 200 zł.,
- o rozwiązanie spółki - 2000 zł,
- o wyłączenie wspólnika ze spółki – 2000 zł.,
Wpis sądowy pokrywa powód. Jednak w treści pozwu może nosić o zwrot kosztów od pozwanego. Zasadą jest bowiem, że koszty procesu obciążają przegrywającego sprawę.
Niektóre kategorie spraw z mocy prawa zwolnione są z opłat sądowych. Taka sytuacja ma miejsce w sprawach o alimenty, uznanie ojcostwa czy sprawach pracowniczych.
Niezależnie od zwolnień przewidzianych w ustawie, strona zawsze może wnosić o zwolnienie jej z kosztów sądowych.