Sąd z urzędu (a więc bez wniosku powoda lub pozwanego) nadaje rygor natychmiastowej wykonalności jeżeli:
- Zasądza roszczenie uznane przez pozwanego
- Wydaje wyrok zaoczny uwzględniający powództwo
- Zasądza alimenty
Na żądanie powoda sąd może nadać rygor natychmiastowej wykonalności także innym wyrokom, m.in. zasądzającym należność z weksla lub czeku.
Rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje od chwili ogłoszenia wyroku a gdy ogłoszenia nie było od chwili podpisania sentencji.
Posiadając wyrok z rygorem natychmiastowej wykonalności ma się pewne ułatwienia w dochodzeniu swoich wierzytelności. Nie trzeba bowiem czekać na uprawomocnienie się wyroku aby uzyskać na niego klauzulę wykonalności. Klauzula taka nadawana jest na wniosek powoda nawet na nieprawomocny wyrok. Uzyskanie wyroku wraz z klauzulą wykonalności (w terminologii prawniczej określa się to mianem tytuł wykonawczy) pozwala na prowadzenie egzekucji z majątku dłużnika.
Posiadając tytuł wykonawczy można skierować wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji. Rygor natychmiastowej nadawany jest wyrokom zasądzającym alimenty właśnie dlatego aby ułatwić ich ściągalność.
W wypadku zasądzania alimentów rygor natychmiastowej wykonalności dotyczy rat płatnych po wniesieniu powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.
Natychmiastowa wykonalność wygasa z chwilą ogłoszenia lub podpisania sentencji .
Podstawa prawna: art. 333-338 k.p.c.