W potocznym rozumieniu pojęcie alimentów zawęża się do okresowych świadczeń pieniężnych na utrzymanie uprawnionego. Tymczasem z art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że obowiązek alimentacyjny obejmuje „dostarczanie środków utrzymania i wychowania”.
Środkami utrzymania są nie tylko pieniądze ale również świadczenia rzeczowe jak np. żywność, opał, odzież itp. Natomiast przez środki wychowania rozumie się powinność zobowiązanego do zapewnienia rozwoju fizycznego, intelektualnego, pomocy w zdobyciu wykształcenia.
Oczywiście potoczne rozumienie nie wzięło się znikąd. Wyroki sądowe dotyczące obowiązku alimentacyjnego zawsze zawierają rozstrzygnięcie o sposobie wypełniania obowiązku alimentacyjnego przez łożenie na utrzymanie uprawnionego okresowo określonej sumy pieniężnej albo określanej kwotowo, albo niekiedy jako ułamek zarobków zobowiązanego.
Zobacz: Alimenty
Najczęstszym przypadkiem dochodzenia na drodze sądowej roszczeń alimentacyjnych, jest ich dochodzenie przez drugie z rodziców w imieniu małoletnich dzieci. Zatem pierwsza praktyczna uwaga. To nie rodzic jest powodem, tylko małoletnie dziecko reprezentowane przez tego rodzica. Dziecko pełnoletnie występuje samodzielnie w procesie.
Sąd orzekając o podwyższeniu alimentów musi stosownie do art. 135 krio wziąć pod uwagę „uzasadnione potrzeby” uprawnionego oraz „majątkowe możliwości” zobowiązanego. Ponieważ mowa jest o pozwie „o podwyższenie” alimentów, trzeba wykazać, że od czasu, kiedy sąd poprzednio orzekał o alimentach, nastąpiła zmiana albo potrzeb dziecka, albo możliwości rodzica. Aby wykazać stan poprzedni, należy wskazać sygnaturę akt poprzedniej sprawy i wnieść o dołączenie jej do akt obecnej sprawy.
Zmiana potrzeb uprawnionego może wynikać z podjęcia nauki na studiach, konieczności prowadzenia leczenia, pobierania „korepetycji” przed egzaminami np. gimnazjalnym bądź maturalnym. Do wykazania tych okoliczności konieczne są np. zaświadczenia ze szkoły o przyjęciu na studia, wysokości czesnego, świadectwa, dokumentacja lekarska.
Jeżeli przyczyną żądania podwyższenia alimentów są lepsze zarobki rodzica, to również należy to wykazać, i w tym celu złożyć wniosek o zwrócenie się do pracodawcy rodzica o informację o wysokości zarobków, ew. do urzędu skarbowego o nadesłanie kopii deklaracji podatkowych.
Pozew można złożyć albo do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania rodzica, albo miejsca zamieszkania dziecka. W pozwie należy wskazać tzw. wartość przedmiotu sporu, którą tu jest suma różnicy między dotychczasową wysokością alimentów a żądaną wysokością alimentów, zsumowana za cały rok.
Strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest w całości zwolniona od kosztów sądowych. Nie oznacza to, że nie może zostać obciążona kosztami zastępstwa procesowego w razie przegrania sprawy.
Reasumując, pozew o podwyższenie alimentów powinien zawierać:
- oznaczenie sądu i wydziału, do którego jest wnoszony,
- oznaczenie stron (powodem jest dziecko) ze wskazaniem ich adresów,
- wskazanie wartości przedmiotu sporu,
- określenie żądania pozwu (tj. jakich alimentów chce powód),
- wnioski (np. dowodowe),
- uzasadnienie żądania i wniosków,
Zobacz serwis: Pozwy rodzinne
Rafał Kaźmierczak
Radca prawny, ekspert w dziedzinie cywilnego postępowania sądowego i egzekucyjnego.