Przesłanki
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wymienia przeszkody małżeńskie. Przeszkody małżeńskie to nic innego jak zakazy zawierania małżeństwa w określonej sytuacji.
Unieważnienie małżeństwa może nastąpić tylko i wyłącznie z następujących przyczyn:
- nieosiągnięcia wymaganego wieku przez oboje małżonków,
- całkowitego ubezwłasnowolnienie jednego lub obojga z małżonków,
- choroby psychiczna lub niedorozwój umysłowy jednego lub obydwojga małżonków,
- bigamii,
- pokrewieństwa lub powinowactwa pomiędzy małżonkami,
- istnienia stosunku przysposobienia pomiędzy małżonkami,
- wad oświadczeń woli.
Przesłanki te muszą istnieć przed zawarciem małżeństwa przez małżonków.
Właściwość sądu
Sprawy o unieważnienie małżeństwa rozpatruje sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania. Pod warunkiem jednak, że w tym okręgu nadal stale przebywa chociaż jedno z nich. Gdy jednak żadne z małżonków nie mieszka w tym okręgu, wtedy właściwym jest sad miejsca zamieszkania pozwanego. A gdy i takiego nie można ustalić miejsca zamieszkania powoda.
Trzeba pamiętać, że jest to właściwość wyłączna. A więc strony nie mogą jej zmienić umownie.
Wpis
W sprawach o unieważnienie małżeństwa jest stały wpis w wysokości 200 zł. Można uiścić go na rachunek bankowy sądu, w kasie sądu lub w znakach płaty sądowej.
Strony
Najczęściej stronami w takim procesie będą małżonkowie. Jednakże gdy powództwo wniósł prokurator wtedy on jest powodem a pozwanymi są obydwoje małżonkowie.
O wniesieniu pozwu o unieważnienie małżeństwa zawsze powiadamia się prokuratora. Przesyła się mu odpis pozwu oraz informuje się go o terminach rozpraw.
Żądanie pozwu
W pozwie trzeba zawrzeć żądanie unieważnienia małżeństwa zawartego pomiędzy………………….., dnia…………………. w ………………………………
Można wnosić również o zasądzenie kosztów procesu od pozwanego na rzecz powoda.
Uzasadnienie
W uzasadnieniu trzeba podać wszystkie okoliczności zawarcia małżeństwa oraz dowody na to, że w momencie zawierania małżeństwa między stronami istniała przeszkoda małżeńska albo strona złożyła wadliwe oświadczenie woli.
Dowodami takimi może być:
- akt małżeństwa jednego z małżonków w wypadu bigami,
- akty urodzenia małżonków w wypadku pokrewieństwa,
- zaświadczenie lekarskie w wypadku wyłączenia świadomości w momencie zawierania małżeństwa,
- wyrok stwierdzający ubezwłasnowolnienie.
Podpisy
Pozew musi być podpisany przez powoda lub jego pełnomocnika. W pozwie powinna znaleźć się również data jego sporządzenia oraz miejsce sporządzenia.