Kiedy można opatrzyć wyrok klauzulą na wspólników
Kodeks postępowania cywilnego w art. 778(1) pozwala na opatrzenie klauzulą wykonalności wyroku wydanemu przeciwko spółce na wspólników – o ile :
- egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczne (należy do wniosku dołączyć postanowienie o umorzeniu egzekucji z majątku spółki).
- gdy oczywistym jest, że egzekucja będzie bezskuteczna.
Bezskuteczność egzekucji stwierdza komornik w postanowieniu umarzającym postępowanie. Jeśli wierzyciel zdążył już przeprowadzić postępowanie przeciwko spółce – zakończone umorzeniem z powodu bezskuteczności – wówczas może złożyć wniosek o nadanie klauzuli na wspólników.
W podobnej sytuacji jest wierzyciel, który wie że egzekucja z danego tytułu się nie powiedzie. Może to wynikać:
- z osobistych doświadczeń – np. nieudanej egzekucji z innego tytułu wykonawczego (np. gdy wytoczył kilka powództw)
- z doświadczeń innych osób (podmiotów)
- z oświadczenia komornika, który prowadził inne postępowania przeciwko danej spółce.
W takim przypadku nie jest konieczne przeprowadzanie oddzielnego postępowania przeciwko spółce – należy jednak uprawdopodobnić, iż ewentualna egzekucja była by z pewnością bezskuteczna.
Po co takie rozwiązanie
Możliwe jest pozwanie wspólnie wspólników i spółkę – jednak oznacza to często powództwo w trybie zwykłym. Jeśli powodowi (przedsiębiorcy) zależy na czasie, będzie chciał skorzystać z przyspieszonej procedury dla spraw gospodarczych. Jednak jeśli wspólnicy nie prowadzą sami indywidualnej działalności gospodarczej, nie można będzie ich wszystkich objąć pozwem w trybie gospodarczym.
Jeśli chce się mieć pewność, iż sprawa będzie miała charakter gospodarczy należy pozwać bezpośrednio spółkę. W innym wypadku wygodniejsze może być pozwanie spółki łącznie ze wspólnikami.
Nie da się "rozciągnąć" wyroku wydanego jedynie przeciwko spółce, również na małżonków wspólników. Jedynym sposobem uzyskania klauzuli na małżonka wspólnika jest jego pozwanie razem ze spółką.
Które spółki i którzy wspólnicy.
Powyższe rozwiązanie dotyczy spółek osobowych i ich wspólników ponoszących nieograniczoną osobistą odpowiedzialność za ich długi. Są to :
- Spółka jawna- wszyscy wspólnicy
- Spółka partnerska : wszyscy wspólnicy za zobowiązania spółki. (wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z wykonywania wolnego zawodu przez innego wspólnika).
- Spółka komandytowa i komandytowo- akcyjna – komplementariusze.
Pozostałe spółki (z o.o. i akcyjna) oraz pozostali wspólnicy nie są objęci tą regulacją.