Wyrok jest jednym z kilku orzeczeń jakie może wydać sąd w toku postępowania. Inne orzeczenia to:
- postanowienie,
- nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym,
- nakaz postępowania w postępowaniu upominawczym.
Wyrok wydawany jest przez skład orzekający po zakończeniu rozprawy. Tak więc sąd przy wydawaniu wyroku bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący właśnie w chwili zamknięcia rozprawy. Natomiast jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero zamknięciu rozprawy wtedy powinno ją się otworzyć na nowo a nie wydawać wyrok.
Wyrok może być wydany tylko przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku. Jak zatem widać wyroku nie może wydać jakikolwiek sędzia ale jedynie ten, który uczestniczył w ostatniej rozprawie.
Wyrok zapada zawsze na naradzie. Narada jest tajną częścią rozprawy. Mogą brać w niej udział jedynie sędziowie orzekający w danej sprawie. Podczas narady sędziowskiej odbywa się dyskusja i głosowanie. Wyroki zapadają większością głosów. Na koniec skład orzekający spisuje sentencję wyroku i się pod nią podpisuje
W sentencji wyroku powinny znaleźć się następujące informacje:
- wymienienie sądu,
- wymienienie sędziów,
- wymienienie protokolanta,
- wymienienie prokuratora (jeżeli brał udział w sprawie),
- datę sporządzenia wyroku,
- miejsce sporządzenia wyroku,
- wymienienie stron,
- oznaczenie przedmiotu sprawy,
- rozstrzygnięcie sądu co do żądania stron.
Rodzaje wyroków
Kodeks postępowania cywilnego przewiduje różne rodzaje wyroków. Wyroki mogą być częściowe, wstępne a także zaoczne.
Wyrok częściowy nie dotyczy całości sprawy a jedynie rozstrzyga jej część. Może on zatem odnosić się do części żądania albo rozstrzygać niektóre z żądań pozwu.
W wyroku wstępnym sąd rozstrzyga co do zasadności roszczenia jako takiego. Nie przesądza natomiast o jego wysokości. W takim wyroku sąd stwierdza jedynie czy stronie należy się świadczenie czy też nie.
Wyrok zaoczny z kolei jest wydawany w sytuacji gdy pozwany nie bierze czynnego udziału w sprawie. To znaczy gdy nie odpowiada na pozew, gdy nie zjawia się na rozprawie lub nie zabiera na niej głosu.
Uzasadnienie
Częścią wyroku jest uzasadnienie. W zależności od wyroku może ono być sporządzony z urzędu lub na wniosek. Częściej wyrok uzasadniany jest na wniosek zainteresowanego. Po ogłoszeniu lub doręczeniu wyroku strony maja 7 dni na wystąpienie z wnioskiem o uzasadnienie.