Co to jest kumulacja roszczeń?
Łatwo wyobrazić sobie sytuację, gdy jedna osoba ma wobec drugiej kilka roszczeń.
Adam C. prowadzi sklep. Kupuje towar w jednej hurtowni prowadzonej przez Halinę B.. Adam C. nabył w hurtowni najpierw towar za 2.000 zł, następnie za 5.100 zł, a jeszcze później za 1.500 zł. Za żaden z nich nie zapłacił. W tym wypadku Halina B ma wobec Adama C. trzy roszczenia.
Czy zatem w takiej sytuacji trzeba wytaczać trzy powództwa (jedno o 2.000 zł, drugie o 5.100 zł, trzecie o 1.500 zł.) czy też można wytoczyć jedno o 8.600 zł.
Co wynika z przepisów prawa?
Kodeks postępowania cywilnego stanowi, iż powód może dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu, jeżeli nadają się do tego samego trybu postępowania oraz jeżeli sąd jest właściwy ze względu na ogólną wartość roszczeń.
Istotą tego przepisu jest to aby roszczenia były przeciwko tej samej osobie i żeby można było je rozpatrywać w tym samym trybie. Istotne jest również to, że roszczenia muszą należeć do właściwości tego samego sądu
Zgodnie z tym przepisem Halina B. będzie mogła wnieść do sądu jeden pozew na łączną kwotę 8.600 zł. Będzie to dla niej korzystniejsze. W wypadku dochodzenia trzech roszczeń zapłaciła by wpis sądowy w wysokości 380 zł. natomiast wnosząc jeden pozew zapłaci jedynie 300 zł. Zaoszczędzi też czas gdyż zamiast przychodzić na 3 rozprawy będzie uczestniczyć w jednej. To samo tyczy się pism procesowych. Halina B. nie będzie musiała pisać pism do każdej sprawy. Wystarczy, że napisze jedno.
Nie będzie można łączyć roszczeń gdy właściwe do ich rozpatrzenia są różne sądy.
Tak samo nie będzie można dochodzić roszczeń dla których zastrzeżone są różne tryby postępowań.
Dwóch przyjaciół Jacek F. i Marian D. Prowadziło interesy. Jacek F wykonywał prace murarskie i wykończeniowe w domach stawianych przez Marian D. Obaj byli przedsiębiorcami i współpracowali ze sobą na podstawie umowy o świadczenie usług. Jednocześnie Marian D. pożyczył od Jacka F. pieniądze na samochód. Była to czysto przyjacielska pożyczka. A samochód miał służyć Marianowi F. do celów osobistych a nie służbowych. W pewnym momencie Marian D. przestał płacić Jackowi F pieniędzy za wykonane prace. Nie oddał również pożyczki.
W tym wypadku Jacek F. nie będzie mógł wystąpić do sądu z jednym pozwem. Sprawy między przedsiębiorcami są bowiem rozpatrywane w trybie gospodarczym, natomiast sprawa o pożyczkę będzie rozpatrywana w trybie zwykłym.
Inny wypadek
W procesie cywilnym można również kumulować roszczenia w inne sytuacji. Mianowicie gdy:
- roszczenia są różnego rodzaju;
- dla któregokolwiek z tych roszczeń nie przewidziane jest postępowanie odrębne;
- nie zachodzi niewłaściwość sądu, według przepisów o właściwości bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Oczywiście pozwanym w obydwu tych sprawach musi być ta sama osoba
W tym wypadku istotne jest to, że roszczenia są różnego rodzaju (np. o zapłatę i naruszenie posiadania). Istotne jest to aby roszczenia można było rozpatrywać w tym samym trybie i żeby właściwość sądu dla wszystkich roszczeń była taka sama.
Natomiast jeżeli, któraś z tych przesłanek nie zachodzi roszczeń nie można kumulować.
Paweł Z. naruszył dobra osobiste swojej byłej żony, Zuzanny S.. W dodatku Paweł Z. nie chciał opuścić mieszkania, którym na mocy wyroku rozwodowego miała zamieszkiwać jedynie Zuzanna S.. Zuzanna S. będzie musiała wytoczyć dwa powództwa bowiem sprawę o naruszenie dóbr osobistych kieruje się do sądu okręgowego, natomiast o naruszenie posiadania do sadu rejonowego.
Co daje kumulacja roszczeń
Kumulacja roszczeń pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze. Powód oszczędza czas w ten sposób, że pisze tylko jeden pozew, stawiać musi się tylko na rozprawy w jednej sprawie, składać dowody musi tylko w jednej sprawie.
Pieniądze oszczędza na wpisie sądowym. Najczęściej przy kumulacji roszczeń jest on niższy. Oszczędza również na wynagrodzeniu pełnomocnika i opłatach skarbowych za pełnomocnictwo.
Jak zatem widać jest to przydatna instytucja i warto z niej korzystać