Przykładem przepisu szczególnego zawierającego termin załatwienia sprawy jest art. 11 ust.3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Zgodnie z nim decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje się w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku.
Ogólne terminy załatwienia sprawy
W świetle kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej zobowiązany jest załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Rozstrzygnięcie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca. Sprawy szczególnie skomplikowane powinny być rozstrzygnięte nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od wszczęcia postępowania. W postępowaniu odwoławczym sprawy powinny być załatwione w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. Wszystkie powyższe terminy określa art. 35 k.p.a.
Są to terminy maksymalne, a więc organ może załatwić sprawę szybciej. Należy jednak podkreślić, że terminy te mają charakter instrukcyjny. Oznacza to, że w razie przekroczenia terminu organ może działać dalej. Wszystkie czynności nadal są ważne i rodzą skutki prawne. Przekroczenie terminów powoduje natomiast, że stronie mogą przysługiwać środki zaskarżania, a organ zobowiązany jest do dodatkowego specjalnego działania.
Przekroczenie terminu zobowiązuje organ administracji do powiadomienia o tym wszystkich stron postępowania. Powiadomienie musi nastąpić zarówno w razie zwłoki organu, to jest w sytuacji gdy przewlekłość nastąpiła z przyczyn zależnych od organu, jak i w razie wystąpienia okoliczności niezależnych. Zawiadomienie ma postać pisemnego postanowienia. Nie przysługuje na nie zażalenie. W postanowieniu organ wskazuje przyczynę zwłoki i nowy termin załatwienia sprawy (art. 36 § 1 k.p.a.).
Zobacz serwis: Sprawy urzędowe
Zażalenie z powodu przekroczenia terminu
W razie przekroczenia terminu załatwienia sprawy przez organ administracji stronie przysługują dwa środki zaskarżenia: zażalenie i skarga na bezczynność do sądu administracyjnego. Zażalenie wnosi się do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Jeżeli takiego organu nie ma to stronie przysługuje wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 37 § 1 k.p.a.) Zażalenie można wnieść w każdym momencie, po przekroczeniu terminu na rozstrzygnięcie sprawy. Dotyczy to zarówno terminu ustawowego wynikającego z k.p.a. jak i kolejnego terminu, wskazanego w postanowieniu organu. W razie uwzględnienia zażalenia, wyznaczony zostaje dodatkowy, ostateczny termin załatwienia sprawy, ponadto wyjaśniane są przyczyny zwłoki. Uwzględnienie zażalenia otwiera również możliwość do pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej lub służbowej pracownika winnego niedochowania terminu.
Skarga na bezczynność organu
Kolejnym środkiem zaskarżenia jest skarga na bezczynność, składana do sądu administracyjnego. Skargę można wnieść w każdym czasie. Jedynym warunkiem jest to, by wcześniej strona wniosła zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie. Skargę wnosi się do sądu administracyjnego za pośrednictwem organu, który skarżony jest o bezczynność. Sąd uwzględni skargę jeżeli uzna, że organ miał obowiązek podjąć określone działanie i nie zrobił tego w terminie z przyczyn od siebie zależnych. Niezawinione przez organ niedochowanie terminu skutkować będzie oddaleniem skargi jako bezzasadnej. W razie uwzględnienia skargi sąd wydaje wyrok, w którym:
- Zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;
- Zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;
- Stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania;
W wyroku sąd zobowiązuje organ do rozstrzygnięcia sprawy, natomiast nie wpływa na sposób tego rozstrzygnięcia. Jeżeli organ po wydaniu wyroku nadal pozostaje w bezczynności to strona może wnieść ponowną skargę. Tym razem w skardze można domagać się dodatkowo wymierzenia organowi grzywny.
Zobacz serwis: Wnioski
Odszkodowanie
Kolejnym uprawnieniem strony jest możliwość ubiegania się o odszkodowanie. Roszczenie to przysługuje wtedy, gdy organ nie zastosował się do orzeczenia sądu. Odszkodowanie przysługuje na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia wniosku o odszkodowanie nie zostało ono wypłacone, strona może wnieść powództwo do sądu powszechnego.
Adwokat Marta Kawecka
Kancelaria Adwokacka Marta Kawecka