Jedną z konstytucyjnych zasad jest dwuinstancyjność postępowania. Zgodnie bowiem z art. 176 Konstytucji RP postępowanie sądowe musi być dwuinstancyjne. Inaczej mówiąc, każdy ma prawo odwołać się od orzeczenia sądowego.
Zasada ta realizowana jest również w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z tą procedurą podstawowym środkiem odwoławczym jest apelacja.
Kto może wnieść apelację
Apelację może wnieść każda ze stron postępowania cywilnego. Może więc uczynić to zarówno powód jak i pozwany. Może wnieść ją zarówno strona wygrywająca (na rzecz której zasądzono świadczenie) jak i przegrywająca (od której zasądzono świadczenie). Nie ma w tym zakresie żadnych ograniczeń.
Kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje konieczności sporządzania apelacji przez adwokata lub radcę prawnego. Nie ma w tego rodzaju spraw przymusu adwokacko-radcowskiego. Strona może zatem sama napisać takie pismo.
Termin na wniesienie apelacji
Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego termin na wniesienie apelacji wynosi 2 tygodnie od dnia ogłoszenia lub doręczenie wyroku. Jednakże gdy strona wniosła wniosek o uzasadnienie (ma na to 7 dni od ogłoszenia lub doręczenia wyroku) wtedy termin na wniesienie apelacji biegnie od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem.
Wniosek o sporządzenie uzasadnienia
Warto przed napisaniem apelacji wnieść wniosek o sporządzenie uzasadnienia. Po pierwsze zapoznanie się z uzasadnieniem pozwoli precyzyjnie określić zarzuty apelacji. Po drugie wniesienie takiego wniosku pozwala na wydłużenie czasu na złożenie apelacji. Po trzecie w końcu wniosek o sporządzenie uzasadnienia zwolniony jest z kosztów sądowych. Tak więc wystąpienie z nim nie rodzi dolegliwości finansowych.
Sąd
Apelację kieruje się do sądu wyższej instancji. Tak więc od wyroku sądu rejonowego odwołać się należy do sądu okręgowego a od orzeczenia sądu okręgowego do sądu apelacyjnego. Mimo, że apelacja kierowana jest do sadu wyższej instancji wnosi się ją za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji.
Wymogi formalne
Apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pism procesowych a dodatkowo zawierać:
- oznaczenie orzeczenia, które jest zaskarżane,
- zakres zaskarżenia (czy wyrok kwestionuje się w całości czy w części),
- zwięzłe przedstawienie zarzutów,
- powołanie w razie potrzeby nowych faktów lub dowodów,
- wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku.
Co jeszcze warto wiedzieć
Warto wiedzieć, że apelację należy odpowiednio opłacić.
Apelacja to jedno z trudniejszych pism procesowych. Dlatego osoby nie posiadające wykształcenia prawniczego często nie radzą sobie z jego sporządzeniem. Nie wiedzą bowiem jakie zarzuty mogą być podstawą apelacji oraz jak sformułować treść samego pisma. Dlatego też zalecane jest w takim wypadku skorzystać z pomocy pełnomocnika procesowego (adwokata lub radcy prawnego). Osoby takie mają doświadczenie w pisaniu pism procesowych oraz odpowiednią wiedzę prawniczą.