Naczelne zasady wymiaru sprawiedliwości

Naczelne zasady wymiaru sprawiedliwości wynikają przede wszystkim z Konstytucji RP oraz całokształtu systemu prawnego. Wymiar sprawiedliwości określa się jako działalność sądów, polegającą na konkretyzowaniu i realizowaniu norm prawnych w celu ochrony zasad praworządności. Ustalenie zasad na, których opiera się cały system wymiaru sprawiedliwości pozwala na sprawniejsze oraz rzetelniejsze wykonywanie jego funkcji.

Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości

Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości, czyli tak zwane prawo do sądu, zapewnienia każdemu człowiekowi uprawnienia do przedstawienia swojej sprawy przed sądami.

Zasada rzetelnego postępowania i prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki

Prawo strony do rzetelnego postępowania zostaje zrealizowane wtedy, gdy sąd wykonuje wszelkie czynności należące do jego kompetencji zgodnie z prawem.

Zasada ta zobowiązuje również strony i uczestników postępowania do takiego działania, które polega na nienadużywaniu praw procesowych.

Z zasady rzetelnego postępowania można wyprowadzić nakaz rozpoznawania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, czyli w rozsądnym terminie.

Zobacz także: Zasady postępowania cywilnego

Zasada niezależności sądu i niezawisłości sędziowskiej

Zgodnie z zasadą niezależności sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz natomiast sędziowie w sprawach swego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

Gwarancjami niezawisłość sędziowskiej jest przede wszystkim:

  • nieusuwalności z urzędu,;
  • nieprzenoszalności;
  • immunitet sędziowski;
  • zakaz dodatkowego zatrudnienia;
  • zakaz prowadzenia określonej działalności publicznej.

Zasada nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego

Zgodnie z tą zasadą Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania.

Zasad kolegialności

Polega na tym, że co do zasady sędzia nie orzeka w żadnej sprawie sam, lecz w składzie kilkuosobowym.

Zasada udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości

Zasada nakładającą obowiązek udziału ławników w postępowaniu cywilnym w I instancji. Ławnik to niezawodowy członek składu orzekającego, stanowiący czynnik społeczny w toku rozpoznawania sprawy.

Zasada instancyjności

Zgodnie z postanowieniami Konstytucji w Polsce postępowanie jest obowiązuj zasada dwuinstancyjności.

W związku z tym sprawa rozpatrzona i rozstrzygnięta przez sąd I instancji może być, w wyniku wniesienia środka odwoławczego, ponownie rozpoznana przez sąd II instancji.

Zasada jawności

Zgodnie z postanowieniami tej zasady, każdy ma prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy, a
wyrok ogłaszany jest publicznie.

Zobacz również serwis: Pozwy

Prawo
Podwyżka dla nauczycieli w roku szkolnym 2024/2025. Decyzja ma zapaść 22 sierpnia. Spłaszczenie wynagrodzeń to duży problem
27 lip 2024

Podwyżka dla nauczycieli mianowanych w roku szkolnym 2024/2025. Decyzja ma zapaść 22 sierpnia 2024 roku. Spłaszczenie wynagrodzeń jest dużym problemem i w praktyce utrudnia funkcjonowanie systemu awansu zawodowego.

W 2025 r. kolejna waloryzacja progów dochodowych w świadczeniach z ZUS
26 lip 2024

Od 1 marca 2024 r. kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wynosi 2419,33 zł, w 2025 r. zostanie zwaloryzowane. Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż próg dochodowy dla tzw. świadczenia 500 plus nie zostanie w najbliższym czasie zniesiony. 

Renta wdowia: od kiedy i dla kogo 2024, czy będzie działała wstecz
26 lip 2024

W piątek, 26 lipca komisja rozpatrzyła poprawki zgłoszone w drugim czytaniu do obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Chodzi o wprowadzenie tzw. renty wdowiej.

Czy renta wdowia weszła już w życie?
26 lip 2024

Przepisy wprowadzające instytucję renty wdowiej nie weszły jeszcze w życie. Ustawa została uchwalona przez Sejm w piątek 26 lipca, jednak to nie koniec prac legislacyjnych. Nowelizacją zajmie się teraz Senat. Co już wiemy o rencie wdowiej? Jakie rozwiązania zaproponował rząd i kiedy miałyby wejść w życie?

Zadania na egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2024/2025. W Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie dotyczące informatorów
26 lip 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty. Chodzi o informatory zawierające przykładowe zadania na egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2024/2025 r.

Emerytury stażowe w lipcu? OPZZ informuje co się dzieje z projektem
26 lip 2024

Na piątek, 26 lipca 2024 r. na godzinę 12:15 zaplanowane jest posiedzenie sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która zajmie się kwestią emerytur stażowych. Jest to odpowiedź na wniosek OPZZ przypominający o projekcie ustawy OPZZ i Lewicy dotyczący emerytur stażowych.

2520 zł dodatku dopełniającego do renty socjalnej, ale nie dla wszystkich
26 lip 2024

Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o rencie socjalnej. Zakłada on wypłatę dodatku dopełniającego osobom uprawnionym do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Od kiedy będzie przysługiwał nowy dodatek?

Wydłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności. Co zadecydował Senat?
26 lip 2024

Senat obradował nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy mają przedłużyć maksymalnie o 6 miesięcy ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności, które wygasają 30 września 2024 r.

Renta wdowia: Będą dalsze prace – projekt został skierowany do komisji sejmowej
25 lip 2024

W czwartek, 25 lipca 2024 r., podczas debaty w Sejmie wszystkie kluby zadeklarowały chęć dalszej pracy nad projektem w sprawie renty wdowiej. Regulacja została skierowana do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Jej posiedzenie zaplanowano na piątek, 26 lipca.

Lista organizacji mających prawo do otrzymania 1,5% podatku rolnego. Wnioski w wpis do końca roku
25 lip 2024

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że do 31 grudnia 2024 r. można składać wnioski o wpis na listę podmiotów uprawnionych do otrzymania 1,5 proc. podatku rolnego za bieżący rok.

pokaż więcej
Proszę czekać...